Po wejściu Jednolitego Pliku Kontrolnego Ministerstwo Finansów zapowiadało usunięcie z systemu VAT deklaracji. Uzasadnieniem był fakt, że podatnicy przesyłają już wszystkie dane o rozliczeniach w ramach plików JPK_VAT. Założenie jak najbardziej słuszne, miało służyć uproszczeniu rozliczeń podatników.
Niestety realizacja powyższych zamierzeń nieco Ministerstwu nie wyszła. Wiemy już, że deklaracje VAT w ogóle z systemu nie zostaną usunięte – po prostu w 2020 r. będziemy je przesyłać w innej formie – w ramach pliku JPK. Przy okazji zmieniono również zakres danych jakie dotychczas były przesyłane w ramach plików JPK_VAT. Od 2020 r. przekazywać będziemy znacznie więcej informacji niż dotychczas.
Mam nieodparte wrażenie, że z powyższych zmian nie wynikają jakiekolwiek uproszczenia dla podatników wręcz przeciwnie, czeka nas znacznie więcej obowiązków formalnych.
Od kiedy wchodzą w życie zmiany i jakie akty je wprowadziły?
Zmiany wprowadziła ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (dostępna TUTAJ).
Szczegółowy zakres danych jakie mają być przesyłane w formie JPK określa rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (dostępne TUTAJ).
Na szczęście jest to jedna ze zmian, dla których ustawodawca przewidział dłuższy czas na przygotowanie. Deklaracje w formie JPK należy przesyłać za okresy rozliczeniowe od 1 kwietnia 2020 r. Przy czym przewidziany jest okres przejściowy dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców – oni mogą rozpocząć przesyłanie deklaracji w tej formie od 1 lipca 2020 r.
W ustawie mającej przeciwdziałać skutkom koronawirusa przewidziano, że wszyscy podatnicy będą składali nowy JPK od 1 lipca 2020 r.
Na czym polegają zmiany?
Obecnie oprócz deklaracji VAT-7 (VAT-7K) przesyłamy odrębnie również pliki JPK. Po zmianach wysyłany będzie jeden plik JPK, który obejmie zarówno część deklaracyjną (dotychczasowa deklaracja VAT), jak i część ewidencyjną (dotychczasowy plik JPK).
Część deklaracyjna w zasadzie w większości zawiera informacje dotychczas już ujęte w deklaracji VAT-7 (VAT-7K). Pewnym novum jest dodanie możliwości oznaczenia, że podatnik wnosi o zaliczenie zwrotu podatku na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych (dotychczas w takich przypadkach konieczne było złożenie dodatkowego pisemnego wniosku). Ponadto nowa część deklaracyjna nie będzie zawierała załączników VAT-ZZ, VAT-ZD i VAT-ZT (informacje zawarte dotychczas w tych załącznikach będą wynikały ze składanych plikow JPK dotyczących ewidencji).
Istotne zmiany dotyczą również części ewidencyjnej JPK. Ewidencja będzie miała charakter sformalizowany i będzie elementem kontroli organów skarbowych. Oprócz dotychczasowych danych jakie zawierał plik JPK_VAT, konieczne będzie ujęcie w ewidencji również oznaczeń dla poszczególnego rodzaju transakcji. Poniżej w formie tabeli przedstawione zostały kody jakie będą stosowane.
W przypadku, gdy dana transakcja objęta będzie więcej niż jednym kodem, konieczne będzie wskazanie każdego z tych oznaczeń.
Należy dodać, że w formie JPK składane będą jedynie deklaracje VAT-7 i VAT-7K. Pozostałe deklaracje i informacje stosowane w VAT przesyłane będą w formie dotychczasowej.
Nowe kary za błędy
Przy okazji wprowadzono również możliwość wymierzenia podatnikom nowej kary. Będzie ona nakładana w razie stwierdzenia błędów w przesłanej ewidencji.
Jeżeli naczelnik urzędu skarbowego stwierdzi błąd w ewidencji to wzywa podatnika do ich skorygowania, wskazując te błędy. Podatnik ma 14 dni na skorygowanie błędów albo wyjaśnienie, że ewidencja ich nie zawiera.
Jeżeli w ww. terminie podatnik nie dopełni tych wymogów, to naczelnik urzędu skarbowego w drodze decyzji nałoży na niego karę pieniężną w wysokości 500 zł za każdy błąd.
W ustawie mającej przeciwdziałać skutkom koronawirusa przewidziano, że kara ta będzie miała charakter fakultatywny – naczelnik urzędu skarbowego może, lecz nie musi jej nałożyć.
Uproszczenie czy utrudnienie?
W uzasadnieniu do projektu ustawy Ministerstwo Finansów wskazało, że:
Projekt ma na celu uproszczenie rozliczeń w podatku od towarów i usług. Ma stanowić proste, przejrzyste, a także przyjazne narzędzie dla podatników do rozliczania podatku od towarów i usług. Podatnicy w celu wypełnienia obowiązków związanych z rozliczeniem podatku VAT nie będą musieli składać dwóch dokumentów: pliku JPK_VAT i deklaracji VAT, tak jak dotychczas, ale wyślą jeden plik, zawierający dane odpowiednio z deklaracji oraz ewidencji VAT.
Wydaje się, że niewielkim uproszczeniem jest brak konieczności złożenia dwóch odrębnych dokumentów. W dalszym ciągu będzie trzeba przecież zadbać o poprawność wprowadzonych danych (zarówno w części deklaracyjnej, jak i części ewidencyjnej). Moim zdaniem nowe regulacje raczej utrudnią życie podatnikom.
Największe problemy zrodzi konieczność oznaczania poszczególnych transakcji odpowiednimi kodami. Niemożliwe wydaje się całkowite zautomatyzowanie tego procesu. Dotychczas na potrzeby rozliczeń nie było potrzebne stosowanie jakichkolwiek kodów. Charakter transakcji wynikał m.in. z nazwy ujętej w fakturze. Rodzaj stosowanej procedury można było ustalić natomiast na podstawie sposobu opodatkowania transakcji przez podatnika albo na podstawie dodatkowych czynności weryfikacyjnych podjętych np. w ramach czynności sprawdzających.
Stosownie kodów z pewnością ułatwi weryfikację rozliczeń organom podatkowym. Nie widzę tutaj natomiast ułatwienia dla podatników. Będzie to de facto utrudnienie. Pracownicy odpowiadający za rozliczenia podatkowe będą musieli przy każdej transakcji ustalić, czy nie powinien zostać zastosowany odpowiedni kod. Jakikolwiek brak w tym zakresie będzie się natomiast wiązał z ryzykiem wymierzenia kary pieniężnej w wysokości 500 zł.
