
Na gruncie VAT możesz mieć do czynienia z różnymi typami transakcji, np. WDT, eksportem towarów albo sprzedażą krajową. Tego rodzaju transakcje są nam dobrze znane bowiem musimy je wykazać np. w deklaracji VAT.
Dostawa z montażem nie jest wyszczególniona w JPK jako odrębny typ transakcji. Niemniej jednak przewidziano dla niej szczególny sposób rozliczeń, który nierzadko rodzi problemy.
Sprawdź kiedy ma miejsce dostawa z montażem i w jaki sposób należy ją rozliczać.
Wpis zgodny ze stanem prawnym obowiązującym na dzień 1 czerwca 2024 r.
Kraj opodatkowania dostawy z montażem
W ramach unijnego systemu VAT przewidziano szczególny sposób określania miejsca opodatkowania tego rodzaju dostawy.
Sprzedaż krajowa podlega VAT w państwie, w którym towary znajdują się w momencie dostawy.
Przy WDT albo eksporcie towarów miejscem opodatkowania dostawy jest kraj, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.
Dla dostawy z montażem przewidziano natomiast szczególną regulację, której brzmienie jest następujące:
Miejscem dostawy towarów jest w przypadku towarów, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz – miejsce, w którym towary są instalowane lub montowane; nie uznaje się za instalację lub montaż prostych czynności umożliwiających funkcjonowanie montowanego lub instalowanego towaru zgodnie z jego przeznaczeniem.
Art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.
A zatem dostawa z montażem podlega VAT w państwie, w którym towary są instalowane lub montowane.
Co rozumiemy przez dostawę z montażem?
Dostawa z montażem to transakcja, w ramach której sprzedajesz towar wraz z jego montażem.
Traktujesz takie świadczenie jako kompleksowe. A zatem nie rozbijasz transakcji na odrębną dostawę towaru i świadczenie usług montażowych. Traktujesz całość jako dostawę towarów.
W ustawie o VAT nie zawarto żadnej definicji dostawy z montażem. Jedyne wskazówki co do sposobu rozumienia tej transakcji odnajdziemy w wyżej cytowanym art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.
Wskazano w nim, że nie uznaje się za instalację lub montaż prostych czynności umożliwiających funkcjonowanie montowanego lub instalowanego towaru zgodnie z jego przeznaczeniem.
Aby zatem potraktować sprzedaż towaru wraz z montażem za dostawę z montażem, to instalacja danego towaru nie może polegać na prostych czynnościach. Chodzi zatem o montaż, który wymaga specjalistycznej wiedzy i fachowych umiejętności.
Przykłady
Poniżej przykład, w którym moim zdaniem nie mamy do czynienia z dostawą z montażem:
Na zlecenie kontrahenta czeskiego produkujesz tzw. skruber – urządzenie przemysłowe, służące do absorpcji niektórych składników mieszaniny gazowej przez ciecz. Urządzenie masz dostarczyć do fabryki znajdującej się w Czechach. Twoi pracownicy dokonają jego montażu. Niemniej jednak polegał on będzie jedynie na przytwierdzeniu nóg urządzenia do betonowych wsporników za pomocą odpowiednich śrub.
Wydaje się, że tego rodzaju czynności montażowe nie wymagają specjalistycznej wiedzy ani fachowych umiejętności. W związku z tym nie traktowałbym takiej transakcji jako dostawy z montażem.
Tutaj natomiast przykład, gdy kwalifikacja transakcji jako dostawy z montażem byłaby zasadna:
Jesteś wykonawcą linii produkcyjnych wykorzystywanych w przetwórstwie spożywczym. Twój klient z Ukrainy zamówił u Ciebie taką linię produkcyjną wraz z montażem. Do jej instalacji wysyłasz odpowiednio wykwalifikowanych pracowników, którzy są w stanie nie tylko zespolić poszczególne elementy w całość i przytwierdzić je do podłoża. Odpowiadają również za przygotowanie poszczególnych części urządzenia do pracy (np. uzupełnienie oleju), poprowadzenie odpowiedniej instalacji elektrycznej, wgranie i przetestowanie oprogramowania sterującego.
Przeprowadzenie takiego montażu wymaga specjalistycznej wiedzy i umiejętności, a w szczególności znajomości budowy i sposobu działania montowanych urządzeń. Wydaje się więc, że tego typu transakcję powinniśmy zakwalifikować jako dostawę z montażem.
Jak rozliczyć dostawę z montażem jeżeli jestem sprzedającym?
Gdy jesteś sprzedającym, to traktujesz taką transakcję jako odpłatną dostawę towarów.
Pamiętaj, że w każdym przypadku, gdy określasz sposób opodatkowania dostawy, to w pierwszej kolejności ustalić musisz miejsce (tj. kraj), w którym podlega ona opodatkowaniu VAT.
Montaż towarów w Polsce
Jeżeli sprzedajesz towar, który będziesz montować na rzecz klienta w Polsce, to taka dostawa będzie podlegała VAT w Polsce. W takim przypadku opodatkowujesz dostawę wg stawki VAT właściwej dla sprzedawanego towaru. A zatem rozpoznajesz odpłatną dostawę towarów na terytorium kraju.
Jednocześnie nie ma znaczenia kto jest nabywcą towarów. Niezależnie czy jest to polski podatnik, podatnik unijny, spoza Unii albo konsument, to ciąży na Tobie obowiązek opodatkowania świadczenia w Polsce wg odpowiedniej stawki VAT.
Montaż towarów poza Polską
Jeżeli sprzedajesz towar w ramach dostawy z montażem, a jego zainstalowanie ma miejsce poza Polską, to dostawa podlega VAT w państwie, w którym odbywa się montaż.
Tutaj również nie ma znaczenia kto jest nabywcą towaru, patrzymy bowiem na to gdzie towar jest montowany.
Jeżeli państwem montażu jest kraj z UE (inny niż Polska) lub spoza UE, to transakcji nie wykazujesz w VAT jako WDT ani eksportu towarów. Masz do czynienia z odrębną kategorią – dostawą z montażem, którą wykazujesz jako dostawę towarów poza terytorium kraju.
W cz. ewidencyjnej JPK podstawa opodatkowania z tego tytułu będzie podlegała wykazaniu w polu K_11.
Dodatkowo, jako sprzedający, powinieneś zweryfikować przepisy obowiązujące w państwie, w którym towary są montowane.
Z tych przepisów może bowiem wynikać, że:
- ciąży na Tobie obowiązek rozliczenia podatku i że musisz się tam zarejestrować do celów VAT, albo
- zobowiązanym do rozliczenia VAT jest nabywca towarów (w ramach odwrotnego obciążenia).
Jak udokumentować fakturą sprzedaż poza Polską?
Sposób fakturowania różni się w zależności od tego czy państwem montażu jest kraj UE, czy też spoza UE.
Faktura przy montażu w Unii Europejskiej
Jeżeli towar montujesz w państwie z UE i zobowiązanym do rozliczenia VAT jest nabywca towarów (w ramach odwrotnego obciążenia), to musisz wystawić fakturę zgodnie z polskimi regulacjami. Wynika to z art. 106a ust. pkt 2 lit. a w zw. z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.
Wówczas wystawiasz fakturę bez stawki i kwoty VAT. Transakcja bowiem nie podlega opodatkowaniu w Polsce. Często w takich przypadkach faktura oznaczana jest skrótem ,,NP”.
Dodatkowo na fakturze musisz zastosować adnotację „odwrotne obciążenie”.
Jeżeli natomiast jesteś podatnikiem zarejestrowanym do VAT w państwie UE, w którym ma miejsce montaż i zgodnie z przepisami tam obowiązującymi ciąży na Tobie obowiązek rozliczenia VAT w tym państwie (jako sprzedającym), to w takim przypadku nie wystawiasz faktury zgodnie z polskimi regulacjami.
Wówczas do rozliczenia transakcji stosujesz przepisy obowiązujące w tym państwie UE (włącznie z tymi dotyczącymi fakturowania).
Faktura przy montażu poza Unią Europejską
Jeżeli dokonujesz dostawy z montażem poza UE, to zawsze musisz wystawić fakturę. Nie ma znaczenia czy zobowiązanym do rozliczenia VAT jest nabywca, czy też rozliczasz podatek w ramach rejestracji w tym państwie. Wynika to z art. 106a pkt 2 lit. b w zw. z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.
Wówczas wystawiasz fakturę bez stawki i kwoty VAT. Transakcja bowiem nie podlega opodatkowaniu w Polsce. Często w takich przypadkach faktura oznaczana jest skrótem ,,NP”.
Dodatkowo na fakturze musisz zastosować adnotację „odwrotne obciążenie”. Przy czym teoretycznie nie musisz jej umieszczać jeżeli to Ty, jako sprzedający, rozliczasz podatek w państwie montażu towarów.
Jak powstaje obowiązek podatkowy przy dostawie z montażem?
Dla dostawy z montażem nie przewidziano żadnych szczególnych regulacji w zakresie powstawania obowiązku podatkowego.
A zatem powstaje on z zasady z chwilą dokonania dostawy towarów (art. 19a ust. 1 ustawy o VAT).
Jeżeli jednak przed dostawą otrzymasz zapłatę, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania – w odniesieniu do otrzymanej kwoty (art. 19a ust. 8 ustawy o VAT).
Oczywiście istotnym problemem jest w tym przypadku określenie momentu dostawy towarów. Za taki uznaje się zasadniczo chwilę, w której dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
W przypadku dostawy z montażem powstaje wątpliwość co uznajemy za ten moment:
- czy będzie to chwila, w której dostarczyliśmy towar do klienta,
- czy też moment, w którym zakończyliśmy jego montaż.
Ogólnie wiele zależy od warunków na jakich realizowana jest dostawa.
Ale można w uproszczeniu przyjąć, że jeżeli do obowiązków dostawcy należy nie tylko dostarczenie towaru, ale również jego montaż, a skuteczne przeniesienie władztwa nad towarem następuje dopiero z chwilą dokonania montażu, to momentem dostawy będzie właśnie chwila zakończenia montażu. Co jednocześnie będzie datą powstania obowiązku podatkowego na podstawie art. 19a ust. 1 ustawy o VAT.
Jak rozliczyć dostawę z montażem jeżeli jestem kupującym?
Jak wskazano wyżej, dostawa z montażem podlega VAT w państwie, w którym towar jest montowany.
Jeżeli więc nabywasz towar w ramach tego rodzaju dostawy i jest on montowany w Polsce, to cała transakcja podlega VAT w Polsce.
W takim przypadku musisz zweryfikować kto jest dostawcą towaru. Jeżeli jest to polski czynny podatnik VAT, to otrzymasz fakturę z wykazanym VAT. Nie ciążą na Tobie wówczas żadne dodatkowe obowiązki związane z rozliczeniem transakcji.
Jeżeli przysługuje Ci pełne prawo do odliczenia, to po prostu wykazujesz fakturę w ewidencji zakupów.
Sytuacja natomiast zmieni się jeżeli kupujesz towar od podmiotu zagranicznego
Nabycie towaru w ramach dostawy z montażem od podmiotu zagranicznego
Może być tak, że kupujesz towar z montażem od podmiotu zagranicznego – tj. z siedzibą w UE albo poza UE.
Wówczas musisz zweryfikować czy jest on zarejestrowany do VAT w Polsce.
Jeżeli tak, to skutki nabycia są analogiczne jakby dostawcą był podmiot polski. Zagraniczny sprzedający jest wówczas zobowiązany rozliczyć VAT od tej sprzedaży – otrzymasz więc fakturę z wykazanym VAT, który ewentualnie możesz odliczyć.
Jeżeli natomiast podmiot zagraniczny nie jest zarejestrowany do VAT w Polsce i nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, to zastosowanie znajduje art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT.
Szczegółową analizę art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT znajdziesz we wpisie Nabycie towaru w Polsce od podmiotu zagranicznego – skutki w VAT.
Zgodnie z tą regulacją – na Tobie, jako nabywcy, ciąży obowiązek rozliczenia VAT w ramach odwrotnego obciążenia.
W takim przypadku musisz wykazać podstawę opodatkowania i podatek należny wynikający z tego nabycia. W cz. ewidencyjnej JPK służą do tego pola K_31 i K_32.
Oczywiście jeżeli przysługuje Ci pełne prawo do odliczenia VAT, to wykazany podatek należny stanowi dla Ciebie jednocześnie kwotę VAT do odliczenia.
WNT a odwrotne obciążenie z tytułu dostawy z montażem
Zapewne po sczytaniu artykułu zaczynasz się gubić i nie wiesz co masz rozpoznać jeżeli nabycia towarów dokonujesz od dostawcy unijnego i towary są transportowane z innego państwa UE do Polski.
Ale spokojnie. Już wyjaśniam. 😉
W takim przypadku możesz mieć do czynienia z:
- dostawą z montażem albo
- WNT.
W pierwszej kolejności oceniasz czy jest to dostawa z montażem. Jeżeli tak, to rozpoznajesz odwrotne obciążenie z art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT. Wówczas nie rozpoznajesz WNT, co wynika z art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o VAT.
Nabywasz linię produkcyjną wraz ze specjalistycznym montażem od kontrahenta z Niemiec. Towary są w ramach dostawy transportowane z tego państwa do Polski.
Rozpoznajesz odwrotne obciążenie z art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT. Nie wykazujesz WNT.
Jeżeli okaże się, że nie dokonujesz zakupu w ramach dostawy z montażem, to wówczas może wystąpić WNT.
Nabywasz towar od kontrahenta z Niemiec i w ramach dostawy jest on transportowany z tego państwa do Polski. Kontrahent dokonuje prostego montażu towaru (przytwierdzenie do podłoża), który nie wymaga fachowej wiedzy ani specjalistycznych umiejętności.
Ponieważ montaż obejmuje proste czynności, to nie jest to dostawa z montażem. Transakcja może stanowić WNT.
W ocenie tego czy transakcja stanowi WNT może Tobie pomóc wpis Kiedy muszę wykazać VAT przy WNT?
Dodatkowo w odróżnieniu obu typów transakcji pomoże Tobie artykuł WNT a odwrotne obciążenie – podobieństwa i różnice.
Import towarów a odwrotne obciążenie z tytułu dostawy z montażem
Inny przypadek, z którym możesz się spotkać to zakup towaru w ramach dostawy z montażem, przy której jest on transportowany do Polski spoza UE.
Przywóz towaru stanowi import towarów – z tytułu którego konieczne jest rozliczenie VAT.
I tutaj mamy szczególną regulację:
Podstawy opodatkowania przy dostawie towarów, dla których zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 podatnikiem jest nabywca tych towarów, nie ustala się, w przypadku gdy podatek od towarów, które są na terytorium kraju instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, został w całości z tytułu ich importu pobrany od podatnika dokonującego nabycia tych towarów. Jeżeli jednak kwota podatku z tytułu importu towarów jest niższa od kwoty podatku, jaka byłaby należna z tytułu dostawy tych towarów na terytorium kraju, podatnik dokonujący ich nabycia jest obowiązany do rozliczenia tej różnicy.
Art. 30c ust. 2 ustawy o VAT.
W uproszczeniu można powiedzieć, że jeżeli całą wartość dostawy z montażem rozliczysz w ramach importu towarów, to wówczas nie wykazujesz odwrotnego obciążenia z art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT.
Jeżeli natomiast jakaś wartość nie została uwzględniona w imporcie towarów – to od tej części wykazujesz odwrotne obciążenie.
Nabywasz linię produkcyjną od firmy z Wielkiej Brytanii – oczywiście w ramach dostawy z montażem. Dokonujesz zgłoszenia celnego na podstawie faktury wystawionej przez kontrahenta. Przy czym uwzględnia ona jedynie wartość towaru (bez montażu). Po wykonanym montażu otrzymujesz jeszcze od kontrahenta fakturę uwzględniającą wynagrodzenie za czynności montażowe (pomimo odrębnej faktury przyjmujemy, że całość stanowi dostawę z montażem).
W takim przypadku odwrotne obciążenie z art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT rozliczasz od wartości nieuwzględnionej w podstawie opodatkowania z tytułu importu towarów. Konieczne jest bowiem wykazanie podatku nierozliczonego w ramach importu towarów.
Panie Piotrze, to sa bardzo dostepnie przedstawione skomplikowane zagadnienia podatkowe.
Dziękuję Pani Magdaleno 🙂
Witam Panie Piotrze.
Bardzo ciekawy artykuł.Cały dzien spedziłem na szukaniu w internecie tego zagadnienia i wkoncu dotarłem do Pana.
Mam pytanie odnosnie dokumentowania sprzedazy do UK w przypadku gdy w polsce prowadze firme i jestem jednoczesnie zarejestrowany do brytyjskiego vatu ( posiadam VAT ID) Interesuje mnie czy dokumentując taka sprzedaż do Wielkiej Brytani po brexicie z usługą montazu powinienem wystawic dwie faktury, jedną w Polsce do udokumentowanie polskiemu US z vatem NP a drugą w Anglii z brytyjskim nipem do udokumentowania 20% vatu. Czy to jest błędne założenie. Wiem że w UK musze wystawic fre z 20% vatem. Jest mi Pan w stanie pomóc w tym temacie? Moja księgowa tego nie może ogarnąć.Nawet w formie płatnej konsultacji.
Bardzo dobre pytanie. Panie Piotrze, czy zastanawiał się Pan może nad tym? Ciekawa jestem Pana opinii. Mam analogiczny przypadek aktualnie i poszukuję odpowiedzi.
Odpowiedź jest w artykule. 🙂 Jeżeli jest to dostawa poza UE, to fakt rejestracji do VAT w państwie poza UE nie zwalnia z obowiązku wystawienia faktury w Polsce.
Czy przy dostawie towarów z montażem poza terytorium kraju wykazuje się w VAT UE?
Nie
Jak dobrze że Pana znalazłam! Teraz wszystko mi się zgadza z tym co czytam od kilku dni w ustawie.. Wszystko super wyjaśnione i przełożone na prosty język. Bardzo dziękuje!! Zostaję na dłużej 🙂
Dziękuję za miłe słowa. I cieszę się, że mogłem pomóc! 🙂
A jak wygląda kwestia zaliczki na dostawę z montażem do UE?
Otrzymanie zaliczki będzie podlegało wykazaniu w Polsce jako dostawa poza terytorium kraju (jeżeli montaż odbywa się w innym niż Polska państwie UE).
A co w przypadku gdy montaż w czerwcu 2024, faktura wystawiona w marcu 2024 a zapłata za nią w czerwcu 2024? Obowiązek z chwilą montażu czy z wystawieniem faktury?
Przy dostawie z montażem moment montażu traktuje się jako datę zakończenia dostawy – i wówczas dostawa podlega wykazaniu (zakładając, że nie wpłynęła wcześniej zaliczka).
Zapomniałam dodać że jestem nabywcą (polskim) a zakup z montażem od kontrahenta z Danii.
Dzień dobry.
Mam pytanie:
Robię dostawę z Austrii do polski – to urządzenia ochrony środowiska.
Towary mają wartość 190 tys€.
Montaż wykonywany jest przez klienta w Polsce.
W ramach kontraktu mam wykonanć uruchomienie ( o wartości 3 tys €)
Czy należy tę usługę traktować jak montaż? jak wysokokwalifikowaną? i naliczyć cały VAT w PL?
Pamiętam, że kiedyś był jakiś tego typu precedens z dostawcą turbin wiatrowych, że ich uruchomienie nie miało wpływu na rozliczenie – ze względu na nikłą wartość w stosunku do wartości dostaw i faktu braku montażu przez dostawcę. Ale jakoś nie potrafię znaleźć tego przykładu. Czy są jakieś tego typu regulacje?
pozdrawiam,
Tomasz
Niestety żadne regulacje nie odwołują się do wartości czynności montażowych w stosunku do ceny towaru. Decydujące jest raczej czy są to proste czynności, czy też czynności fachowe/specjalistyczne.
Dzień dobry
Zakupiliśmy od kontrahenta z Holandii maszynę, która według umowy ma być podłączona przez sprzedawcę do naszej działającej maszyny produkcyjnej.
Złożoność parametryzacji obu urządzeń jest tak duża, że nasza załoga nie jest w stanie przeprowadzić tego samodzielnie. Dodatkowo, przed zakupem przeprowadzony został audyt sprzedawcy, aby ocenić kompatybilność technologiczną obu maszyn.
Montaż odbędzie się w Polsce, a maszyna jest transportowana z Holandii na warunkach Incoterms: EXW, co oznacza, że za transport do Polski odpowiada nabywca.
Czy fakt, że transport leży po stronie nabywcy, wyklucza obowiązek rozliczenia transakcji jako dostawy z montażem?
Czy w takim stanie faktycznym transakcję należy rozliczyć jako WNT w dacie dostawy maszyny do Polski?
Bardzo proszę o podpowiedź i z góry serdecznie dziękuję!
Dzień dobry Pani Lidio, to temat do analizy, trzeba zakwalifikować odpowiednio dostawę. Wydaje mi się, że fakt, iż nabywca organizował transport nie wyklucza możliwości rozpoznania nabycia jako dostawy z montażem. Ale na pewno trzeba by się nad tym dokładniej pochylić.
Czy mogłabym poprosić o sugestię nad czym szczególnie powinniśmy się pochylić przy wskazanej analizie kwalifikacji dostawy?
Pani Lidio, aby rozpoznać WNT, to trzeba wykluczyć, iż dostawa ma charakter dostawy z montażem. Należy przeanalizować zapisy umowy, zamówienia oraz innej dokumentacji i sprawdzić czy faktycznie nie jest to dostawa z montażem.
Dzień dobry
Mam pytanie jeśli chodzi o usługi hydrauliczne i budowlane wykonywane przez podatnika polskiego na terenie Niemiec czy usługa wykonana z montażem towarów zakupionych w Polsce podlega pod WDT i WNT w Niemczech? Jestem zarejestrowana do VAT w Niemczech.
Czy mam w Polsce rozpoznać WDT przy wywozie towarów np pieca gazowego i wszystkich części potrzebnych do jego zainstalowania, czy Solarów a w Niemczech WNT ? Tak mnie poinformowali na infolini KIS . Bardzo proszę o odpowiedź i z góry dziękuję
Dzień dobry,
mam pytanie:
jestem czynnym podatnikiem vat i sprzedaje do Francji konstrukcje stalowe wraz z montażem (np.sortownia odpadów). Sprzedaż odbywa się na kilku fakturach a sam montaż może trwać nawet do 2-3 miesięcy.
Pytanie: jak powinnam fakturować ten towar i usługę samego montażu. Dodam że przy pierwszej partii tego towaru nie znam kosztów tego montażu (nie wiem ilu ludzi i jaki czas to zajmie).
Zatem jak prawidłowo fakturować taką sprzedaż.
Dzień dobry,
jeżeli kontrahent z zagranicy dostarcza nam system do wideokonferencji z montażem w Polsce i usługą projektu tego systemu (niezarejestrowany do VAT w Polsce), to czy to będzie import usług (usługa kompleksowa) czy dostawa z montażem (czy wtedy do podstawy opodatkowania dostawy z montażem można wliczyć opłatę za przygotowanie projektu)?
Z góry dziękuję,
Pozdrawiam