Eksport w transakcjach łańcuchowych

Eksport towarów w transakcjach łańcuchowych możesz rozpoznać jedynie w odniesieniu do dostawy, która stanowi w łańcuchu dostawę ruchomą.

W artykule opisuję jak ustalić, do której z dostaw przypisać transport lub wysyłkę towarów. Jest to istotne bowiem tylko do tej dostawy możesz zastosować 0% stawkę VAT przewidzianą dla eksportu towarów.

Jak ustalić, która z dostaw jest ruchoma?

W transakcji łańcuchowej transport towarów możesz przypisać jedynie do jednej z dostaw w łańcuchu.

Pisałem o tym w artykule Transakcje łańcuchowe – jakie są ich skutki w VAT.

Przez eksport towarów rozumiemy dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej (art. 2 pkt 8 ustawy o VAT).

Transport towarów poza UE jest więc istotą eksportu towarów.

Oznacza to, że tylko dostawę, której przypiszesz transport możesz kwalifikować jako eksport towarów, a przy spełnieniu przesłanek przewidzianych w ustawie o VAT, również zastosować stawkę 0%.

Na początek należy wyjść od tego kto organizuje transport.

Z tego bowiem wnioskujemy, czy do danej dostawy można przypisać wysyłkę lub transport towarów.

Pierwszy podmiot w łańcuchu organizuje transport

W przypadku, gdy pierwszy podmiot w łańcuchu jest organizatorem transportu, to za ruchomą uznamy pierwszą z dostaw.

Wynika to z art. 22 ust. 2e pkt 1 ustawy o VAT.

Spójrz proszę na poniższą grafikę:

Skutkiem takiej transakcji jest to, że:

• A rozpoznaje w Polsce eksport towarów i stosuje stawkę 0% (pod warunkiem spełnienia wymogów stawianych przez ustawę o VAT);
• dostawa B podlega opodatkowaniu VAT w Turcji jako dostawa lokalna.

Ostatni podmiot w łańcuchu organizuje transport

W przypadku, gdy ostatni podmiot w łańcuchu jest organizatorem transportu, to za ruchomą należy uznać ostatnią z dostaw.

Wynika to z art. 22 ust. 2e pkt 2 ustawy o VAT.

Przedstawia to poniższa grafika:

Skutkiem takiej transakcji jest to, że:

• Dostawa A podlega VAT w Polsce jako dostawa lokalna;
• B rozpoznaje eksport towarów z Polski do Turcji i stosuje stawkę 0% (pod warunkiem spełnienia wymogów stawianych przez ustawę o VAT).

Pośrednik organizuje transport

Organizatorem transportu może być również pośrednik – a więc inny niż pierwszy lub ostatni podmiot w łańcuchu.

I takie przypadki są najbardziej problematyczne jeżeli chodzi o ustalenie, która z dostaw jest ruchoma.

Co wynika z przepisów?

W przypadku towarów, o których mowa w ust. 2, które są wysyłane lub transportowane z terytorium kraju na terytorium państwa trzeciego przez nabywcę, który dokonuje również ich dostawy, przyjmuje się, że wysyłka lub transport są przyporządkowane dostawie dokonanej do tego nabywcy, chyba że z warunków dostawy wynika, że wysyłkę lub transport towarów należy przyporządkować jego dostawie.

Art. 22 ust. 2a ustawy o VAT.

A zatem, jeżeli pośrednik organizuje wywóz towarów z Polski poza UE, to:

• z zasady ruchoma jest pierwsza dostawa, ale
• ruchoma może być również dostawa pośrednika – jeżeli wynika to z warunków dostawy.

Konieczna jest więc analiza warunków na jakich realizowana jest dostawa pośrednika.

Przy tej analizie pomocne mogą okazać się dla Ciebie reguły Incoterms, o których pisałem w artykule Incoterms 2020 w VAT. Określają one bowiem kiedy pomiędzy stronami dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

I to kwestia, która jest konieczna do ustalenia, jeżeli pośrednik organizuje transport.

W przypadku, gdy przenosi on na swojego nabywcę prawo do rozporządzania towarami jak właściciel dopiero w państwie, do którego towary są wysyłane – to ruchoma jest dostawa dokonana do pośrednika.

Jeżeli natomiast pośrednik przenosi to prawo na nabywcę jeszcze w państwie, z którego towary są wysyłane – to ruchoma jest dostawa dokonana przez pośrednika.

Transakcje łańcuchowe eksportowe są bardzo problematyczne…

Jak widzisz w przypadku transakcji łańcuchowych eksportowych mamy kilka problematycznych kwestii.

Po pierwsze musisz wiedzieć jak ustalić kto organizuje transport.

A jeżeli okaże się, że organizatorem jest pośrednik, musisz przez pryzmat reguł Incoterms określić kiedy dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel pomiędzy pośrednikiem a jego nabywcą.

Żeby zrozumieć sposób rozliczenia takich dostaw eksportowych, dobrze jest rozpracować temat na przykładach.

Dlatego przygotowałem autorskie szkolenie z transakcji łańcuchowych, w którym krok po kroku wyjaśniam jak rozliczać takie dostawy.