Uczestniczysz jako polska firma w transakcjach międzynarodowych?
A może jesteś firmą zagraniczną, która ma kontakty z polskimi przedsiębiorcami?
W takich przypadkach musisz wiedzieć czy dotyczy Cię obowiązek stosowania polskich przepisów o fakturowaniu.
Do jakich typów transakcji stosuje się polskie przepisy o fakturowaniu
W art. 106a ustawy o VAT określono przypadki, gdy konieczne jest zastosowanie polskich przepisów o fakturowaniu.
Dotyczą one zasadniczo:
- sprzedaży;
- dostaw towarów i świadczenia usług podlegających opodatkowaniu poza Polską;
- transakcji rozliczanych w procedurach szczególnych (OSS lub IOSS).
Poniżej szczegółowo odnoszę się do każdego z tych przypadków.
Co jeśli muszę zastosować polskie przepisy o fakturowaniu?
Jeżeli na podstawie tego wpisu ustalisz, że w transakcji stosujesz polskie przepisy o fakturowaniu, to nie oznacza to od razu, że musisz ją wystawić.
Przepisy bowiem w pewnych przypadkach przewidują wyłączenia z tego obowiązku (np. dla sprzedaży zwolnionej).
A zatem najpierw sprawdzasz czy w ogóle stosujesz polskie przepisy.
Potem przechodzisz do analizy tych regulacji. Z nich będzie dopiero wynikało czy faktura musi być wystawiona, a jeżeli tak, to co powinna zawierać.
Sytuacje gdy faktura powinna być wystawiona opisuję w artykule Kiedy muszę wystawić fakturę VAT.
Fakturowanie sprzedaży
Generalną zasadą jest, że fakturą dokumentuje się sprzedaż.
Przez sprzedaż rozumiemy odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy o VAT).
Podatnik z siedzibą w Polsce sprzedaje towary w Polsce (które nie są w ramach dostawy wywożone), dokonuje również z Polski WDT oraz eksportu towarów.
W odniesieniu do tych transakcji ma obowiązek stosować polskie przepisy o fakturowaniu.
Kiedy do sprzedaży nie stosujemy polskich przepisów o fakturowaniu?
Wyłączenia w tym zakresie przewidziano w art. 106a pkt 1 ustawy VAT.
OSS oraz IOSS
W ramach pakietu e-commerce wprowadzono trzy procedury szczególne:
- unijną (OSS);
- nieunijną (OSS);
- dotyczącą sprzedaży na odległość towarów importowanych (tzw. importowy OSS).
Jeżeli dokonasz podlegającą opodatkowaniu w Polsce transakcję, która może być rozliczana w ramach ww. procedur i jednocześnie Twoim państwem identyfikacji do tych procedur będzie państwo UE inne niż Polska, to w takim przypadku nie stosujesz polskich przepisów o fakturowaniu (art. 106a pkt 1 lit. b ustawy o VAT).
Fakturę wówczas wystawiasz zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwie identyfikacji.
Podatnik z siedzibą w Niemczech sprzedaje towary do różnych państw UE, m.in. do Francji, Czech, Austrii i Polski. Jego klientami są konsumenci, a transakcje te stanowią wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość (WSTO). Podatnik jest zarejestrowany do procedury OSS w Niemczech.
Wówczas WSTO kończące się w Polsce podlega tutaj opodatkowaniu VAT. Ponieważ podatnik niemiecki rozlicza podatek przy zastosowaniu procedury unijnej, a państwem identyfikacji są Niemcy, to przy wystawianiu faktur stosuje niemieckie przepisy.
Import usług/odwrotne obciążenie
Polskich przepisów o fakturowaniu nie stosuje się do dostaw towarów/świadczenia usług:
o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów.
Art. 106a pkt 1 lit. a ustawy o VAT.
Chodzi tutaj o przypadek, gdy transakcja co prawda podlega opodatkowaniu w Polsce, ale stanowi:
- import usług albo
- dostawę towarów, z tytułu której podatnikiem jest nabywca (odwrotne obciążenie).
Nabywasz licencje na programy od kontrahentów z USA, Irlandii lub Wielkiej Brytanii. Transakcje te stanowią dla Ciebie import usług.
Otrzymane faktury często nie zawierają danych wymaganych przez ustawę o VAT. A niektóre podmioty w ogóle nie dokumentują tych transakcji fakturami.
Kontrahenci zagraniczni w tym przypadku nie stosują polskich przepisów o fakturowaniu. Stosują w tym zakresie regulacje obowiązujące w ich państwach.
Z tego też względu nie możesz zarzucić im, że wystawione faktury są błędne albo że wbrew obowiązkowi, nie wystawili faktury (oczywiście z perspektywy polskich przepisów).
Wyjątek – samofakturowanie
Przy czym mamy tutaj wyjątek.
Dotyczy on sytuacji, gdy w ramach importu usług lub innych przypadków odwrotnego obciążenia stosowana jest procedura samofakturowania.
W ramach samofakturowania fakturę wystawia usługobiorca lub nabywca towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów.
Wówczas fakturowanie odbywa się zgodnie z polskimi przepisami.
Jesteś producentem słodyczy i budujesz nową fabrykę. Linię produkcyjną dostarcza i montuje dla Ciebie kontrahent z Niemiec (w ramach dostawy z montażem). Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT to Ty rozliczasz podatek jako nabywca.
Jednocześnie ustalasz z kontrahentem, że to Ty udokumentujesz transakcję fakturą (jako nabywca towarów) w imieniu i na rzecz dostawcy.
W takim przypadku, jako samofakturujący, masz obowiązek wystawić fakturę zgodnie z polskimi przepisami. Nie stosujesz przepisów niemieckich.
Fakturowanie transakcji niepodlegających VAT w Polsce
Teraz zajmiemy się transakcjami ujętymi w art. 106a pkt 2 ustawy o VAT.
W przepisie tym uwzględniono podział na transakcje podlegające opodatkowaniu w UE oraz poza UE.
Transakcje podlegające opodatkowaniu w innym niż Polska państwie UE
W przypadku każdej dostawy towarów lub świadczenia usług, musisz określić miejsce (kraj), w którym dana transakcja podlega opodatkowaniu.
Zasady te w odniesieniu do usług opisałem w artykule Gdzie usługa podlega opodatkowaniu VAT.
Jeżeli posiadasz w Polsce siedzibę i dokonujesz transakcję podlegającą opodatkowaniu w innym niż Polska państwie UE i jednocześnie podmiotem zobligowanym do rozliczenia VAT jest nabywca, to musisz zastosować polskie przepisy o fakturowaniu.
Prowadzisz działalność w zakresie doradztwa. Nabywcą Twojej usługi jest podatnik z siedzibą we Francji. Usługa ta podlega zatem opodatkowaniu we Francji (art. 28b ust. 1 ustawy o VAT).
Transakcja ta stanowi eksport usług i powinna zostać udokumentowana fakturą przy zastosowaniu polskich przepisów.
Wyjątek – samofakturowanie
Tutaj też mamy wyjątek dotyczący samofakturowania.
Jeżeli z podmiotem zagranicznym ustalisz, że wystawia faktury w Twoim imieniu i na Twoją rzecz, to nie stosujesz polskich przepisów.
Wówczas zagraniczny nabywca, który wystawia faktury w ramach samofakturowania, stosuje przepisy państwa, w którym transakcja podlega opodatkowaniu.
Dokonujesz dostawy z montażem do innego niż Polska państwa UE. Zgodnie z przepisami obowiązującymi w tym państwie, za rozliczenie podatku odpowiada nabywca towarów. Jednocześnie uzgodniono z klientem, że to on wystawi faktury w imieniu i na rzecz dostawcy.
Nabywca przy wystawianiu faktur stosuje regulacje państwa, w którym transakcja podlega opodatkowaniu.
Wyjątek – rejestracja do VAT w innym państwie UE
Zgodnie z art. 106a pkt 2 lit. a ustawy o VAT, polskie przepisy o fakturowaniu stosujesz, jeżeli za rozliczenie podatku odpowiada nabywca towarów.
Jeżeli jednak to Ty rozliczasz podatek należny w innym państwie UE i w tym celu posiadasz rejestrację do VAT w tym państwie, to przy wystawianiu faktur stosujesz regulacje obowiązujące w tym kraju.
Dokonujesz dostawy z montażem. Transakcja podlega opodatkowaniu w innym państwie UE. Zgodnie z przepisami obowiązującymi w tym kraju, musisz się zarejestrować tam do VAT i rozliczyć należny z tej transakcji podatek.
W takim przypadku nie stosujesz polskich przepisów o fakturowaniu. Bowiem za rozliczenie podatku nie odpowiada nabywca, lecz Ty – jako dostawca.
Transakcje podlegające opodatkowaniu poza UE
Jeżeli transakcja podlega opodatkowaniu poza UE i Ty jak dostawca/usługodawca wystawiasz fakturę, to również stosujesz polskie przepisy o fakturowaniu.
Wykonujesz usługę budowlaną na nieruchomości w Norwegii. Zgodnie z art. 28e ustawy VAT, transakcja ta podlega opodatkowaniu w Norwegii.
Przy wystawianiu faktury, stosujesz polskie przepisy.
W tym przypadku nie znajdują zastosowania wyłączenia opisane wyżej dotyczące transakcji podlegających opodatkowaniu w UE.
A zatem faktura musi być sporządzona zgodnie z polskimi przepisami, nawet jeśli:
- wystawia ją nabywca w ramach samofakturowania;
- masz rejestrację do VAT w państwie spoza UE, w którym transakcja podlega opodatkowaniu i jednocześnie Ty jako dostawca/usługodawca rozliczasz tam podatek.
Fakturowanie transakcji rozliczanych w ramach OSS/IOSS – jeżeli Polska jest państwem identyfikacji
Ostatni przypadek, gdy stosujesz polskie przepisy o fakturowaniu dotyczy transakcji rozliczanych w ramach następujących procedur szczególnych:
- unijnej dotyczącej niektórych dostaw towarów oraz świadczenia niektórych usług (regulowana w art. 130a-103d ustawy o VAT);
- nieunijnej dotyczącej niektórych usług (regulowana w art. 131-134 ustawy o VAT);
- dotyczącej sprzedaży na odległość towarów importowanych (regulowana w art. 138a-138h ustawy o VAT).
Dokonujesz wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość (WSTO) na rzecz konsumentów z Francji, Niemiec, Holandii, Belgii i Austrii. Dostawy te rozliczasz w ramach procedury unijnej (OSS). Państwem identyfikacji do procedury OSS jest Polska.
Wystawianie faktur w ramach tej procedury jest dobrowolne (art. 106b ust. 4a ustawy o VAT). Jeżeli jednak się na to zdecydujesz, to wystawiasz je zgodnie z polskimi przepisami.
Zdjęcie tytułowe autorstwa Beatriz Pérez Moya z Unsplash
[…] of contents 1. What types of transactions do Polish invoicing regulations apply to? 2. What if I have to apply Polish invoicing regulations? 3. Sales […]