Pakiet SLIM VAT – zmiany na 2021 r.

Nowy Rok i kolejne zmiany w VAT 🙂

Z tego artykułu dowiesz się jakie zmiany obejmuje tzw. Pakiet SLIM VAT, który obowiązuje od 1 stycznia 2021 r.

Gdzie znajdę ustawę?

Pakiet SLIM VAT wprowadzono ustawą z dnia 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw

Możesz się również zapoznać z uzasadnieniem MF do projektu z 14.08.2020 r.

Przy czym w trakcie prac legislacyjnych brzmienie części regulacji uległo zmianie. Dlatego wyjaśnienia tam zawarte są w części nieaktualne (np. w odniesieniu do ujmowania korekt in minus).

Jakich obszarów dotyczą zmiany?

Zmiany w ramach SLIM VAT dotyczą następujących elementów systemu VAT:

• podniesienie ceny jednostkowej prezentu o małej wartości;
• rewolucja w korygowaniu faktur nazywana uproszczeniem 🙂;
• wprowadzenie regulacji określających sposób ujęcia korekt in plus;
• możliwość stosowania w VAT kursu waluty obcej wynikającego z przepisów o podatkach dochodowych;
• wydłużenie terminu na wywóz towarów przy stosowaniu stawki 0% dla zaliczki w eksporcie towarów;
• wydłużenie terminu odliczenia VAT na bieżąco;
• możliwość odliczenia VAT przy refakturowaniu usług noclegowych.

Ponadto pakiet SLIM VAT przewiduje również zmiany dotyczące:

• mechanizmu podzielonej płatności (MPP):
• wiążących informacji stawkowych;
• w zakresie systemu zwrotu podatku podróżnym (TAX FREE) – przy czym tego nie będę dzisiaj opisywał.

Poniżej szczegółowo opisuję najważniejsze zmiany przewidziane w projekcie.

Podniesienie ceny jednostkowej prezentu o małej wartości

Jeżeli przysługuje Ci prawo do odliczenia przy nabyciu towaru, to jego nieodpłatne wydanie wiąże się z obowiązkiem rozliczenia VAT. Wynika to z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.

Obowiązek ten dotyczy Cię również w przypadku, gdy wydajesz towar w związku z działalnością gospodarczą (np. przekazujesz kontrahentowi prezent).

Jeżeli jednak taki podarunek spełnia definicję prezentu o małej wartości (zawartą w art. 7 ust. 4 ustawy o VAT), to nie wiąże się to dla Ciebie z obowiązkiem rozliczenia VAT należnego.

Do końca 2020 r. było tak, jeżeli wydane na rzecz jednej osoby towary:

• łącznie w danym roku nie przekroczyły wartości 100 zł (pod warunkiem prowadzenia ewidencji pozwalającej na ustalenie tożsamości osób obdarowanych);
• nieujęte w ww. ewidencji, jeżeli ich jednostkowa cena nabycia albo koszt wytworzenia nie przekraczają 10 zł.

Od 1 stycznia 2021 r. podwyższono próg jednostkowej ceny nabycia towaru do 20 zł. Od stycznia zatem wydanie towaru w tej cenie, nie wiąże się z obowiązkiem rozliczenia VAT należnego. Zmiana nie dotyczy natomiast progu 100 zł – on pozostał na tym samym poziomie.

Więcej na ten temat przeczytasz we wpisie Prezent dla kontrahenta – skutki w VAT.

Rewolucja w korygowaniu faktur nazywana uproszczeniem

Do końca 2020 r., jeżeli chcieliśmy obniżyć podstawę opodatkowania i VAT, to musieliśmy uzyskać potwierdzenie odbioru korekty przez nabywcę. Obniżenia dokonywaliśmy w okresie rozliczeniowym, w którym je uzyskano.

Nabywca korekty podatku naliczonego dokonywał po otrzymaniu faktury korygującej.

Dopuszczalna była również korekta w przypadku, gdy nabywca nie odbierał korekty. Przy udowodnieniu próby jej doręczenia i wykazaniu, że nabywca wie na jakich zasadach przebiegła transakcja. Szczegółowo na temat korekt przeczytasz we wpisie Faktura korygująca.

Po zmianach korekty takiej dokonujemy w dacie wystawienia faktury korygującej, pod warunkiem, że z posiadanej przez sprzedającego dokumentacji wynika, że uzgodnił z kupującym warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją.

Jednocześnie po stronie kupującego obowiązek korekty in minus powstaje w rozliczeniu za okres, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług zostały uzgodnione z dostawcą towarów lub usługodawcą, jeżeli przed upływem tego okresu rozliczeniowego warunki te zostały spełnione.

Trzeba szczerze powiedzieć, że zmiany te nie są żadnym uproszczeniem.

Nowe zasady problematyczne są w szczególności dla nabywców. Dotychczas bowiem, dopóki kupujący nie otrzymał korekty, to nie musiał jej ujmować. Po zmianach może być tak, że kupujący korekty nie wystawił, a nabywca już jest zobowiązany korektę in minus ująć.

Jest to temat rzeka, w ramach którego można poruszać wiele wątków.

Przepisy określające moment ujęcia korekt in plus

Do końca 2020 r. nie było żadnych przepisów, które regulowałyby sposób ujmowania korekt in plus. Na podstawie orzecznictwa ukształtowała się praktyka, w ramach której moment ujęcia korekty zależał od jej przyczyny.

1 stycznia 2021 r. dodano art. 29a ust. 17, który brzmi:

W przypadku, gdy podstawa opodatkowania uległa zwiększeniu, korekty tej podstawy dokonuje się w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym zaistniała przyczyna zwiększenia podstawy opodatkowania.

Potwierdzona w ten sposób została praktyka, o której szerzej pisałem we wpisie Faktura korygująca.

Nie wprowadzono natomiast przepisów, które określałyby moment ujęcia takiej korekty przez kupującego. Przyjąłbym tutaj, że ujmujemy ją w dacie otrzymania faktury korygującej.

Możliwość stosowania w VAT kursu waluty obcej wynikającego z przepisów o podatkach dochodowych

Do przeliczenia waluty obcej na złote stosujemy średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego.

Jeżeli jednak fakturę wystawisz przed powstaniem obowiązku podatkowego, to stosujesz kurs z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury.

Od 1 stycznia 2021 r. podatnik może na gruncie VAT przeliczać waluty obce na złote zgodnie z zasadami przeliczania przychodu wynikającymi z przepisów o podatku dochodowym. Przy czym nie jest wymagane składanie jakiegokolwiek formalnego zgłoszenia w tym zakresie.

Jeżeli dla danej transakcji podatnik nie dokonuje przeliczenia na podstawie przepisów o podatkach dochodowych (np. WNT, import usług), to stosuje zasady z ustawy o VAT.

Wydłużenie terminu na wywóz towarów przy stosowaniu stawki 0% dla zaliczki w eksporcie towarów

Przy zaliczce na poczet eksportu towarów możesz zastosować stawkę 0%, pod warunkiem że wywóz towarów nastąpi w terminie 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym otrzymasz zapłatę, oraz w tym terminie uzyskasz dokument potwierdzający wywóz towarów poza UE.

Do końca 2020 r. termin ten wynosił 2 miesiące.

Wydłużenie terminu odliczenia VAT na bieżąco

Do końca 2020 r. podatek naliczony odliczaliśmy na bieżąco maksymalnie przez 3 miesiące. Jeżeli prawo do odliczenia powstało w sierpniu 2020 r., to mogliśmy pokazać VAT naliczony w bieżącej deklaracji za sierpień, wrzesień i październik.

Od stycznia 2021 r. wydłużony został termin odliczenia VAT na bieżąco dla podatników rozliczających się miesięcznie. Mogą oni je zrealizować w 3 kolejnych miesiącach, następujących po miesiącu, w którym powstało prawo do odliczenia.

Jeżeli rozliczamy się kwartalnie, to odliczenia na bieżąco możemy wciąż dokonać w dwóch następnych kwartałach po kwartale, w którym powstało prawo do odliczenia. Przykładowo, jeżeli w styczniu 2021 r. powstało prawo do odliczenia (tj. w I kwartał 2021 r.), to odliczenia możemy dokonać na bieżąco jeszcze w deklaracji za II kwartał 2021 r. oraz za III kwartał 2021 r.

Zatem w odniesieniu do podatników rozliczających się kwartalnie, zmian żadnych nie dokonano.

Możliwość odliczenia VAT przy refakturowaniu usług noclegowych

Od 1 stycznia 2021 r. dopuszczono możliwość odliczenia VAT od usług noclegowych, jeżeli nabywamy je w celu odsprzedaży. Dokładnie przepis ten dotyczy:

usług noclegowych nabywanych w celu ich odprzedaży, opodatkowanych u tego podatnika na podstawie art. 8 ust. 2a.

Dotyczy on zatem wyłącznie przypadków, gdy refakturujesz usługę noclegową (tj. nabywasz ją w imieniu własnym, ale na rzecz podmiotu trzeciego).

Dalej nie jest możliwe odliczenie VAT jeżeli np.:

• kupujesz nocleg dla swoich pracowników do wykonywania ich obowiązków służbowych;
• usługa noclegowa będzie stanowiła element usługi kompleksowej (np. organizacja konferencji, wyjazdu integracyjnego).

Zmiany w pakiecie SLIM VAT dla podzielonej płatności

W odniesieniu do mechanizmu podzielonej płatności przewidziano następujące zmiany:

• Wyraźnie z przepisu wynika, że mechanizm ten jest obligatoryjny tylko w przypadku, gdy kwota w fakturze przekracza 15 tys. zł (dotychczas redakcja art. 108a ust. 1a ustawy o VAT budziła co do tego wątpliwości);
• MPP jest wyłączone w odniesieniu do każdego rodzaju potrącenia (kompensaty). Do końca 2020 r. odnosiło się ono jedynie do potrącenia z art. 498 kodeksu cywilnego. Z tego względu organy restrykcyjnie uznawały, że wyłączenie to nie dotyczy np. nettingu.
• Kwotę VAT oraz należności celne wynikające z importu towarów można zapłacić z rachunku VAT na rzecz np. agencji celnej.
• Od 2021 r. towary i usługi objęte obligatoryjnym MPP, wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, są powoływane przy użyciu PKWiU 2015 (do końca 2020 r. stosowane było PKWiU 2008).

Więcej na temat podzielonej płatności możesz przeczytać w przygotowanym przeze mnie darmowym poradniku.

Zmiany w pakiecie SLIM VAT dla wiążących informacji stawkowych (WIS)

W odniesieniu do wiążących informacji stawkowych przewidziano następujące zmiany:

• Możliwość potwierdzenia klasyfikacji towaru również wg Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Dotychczas WIS pozwalała na potwierdzenie klasyfikacji towarów jedynie w ramach Nomenklatury scalonej albo Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB).
• WIS są ważne przez okres 5 lat od dnia ich wydania (dotychczas nie było żadnego takiego terminu).