Przekazanie prezentu kontrahentowi może wiązać się dla Ciebie z określonymi obowiązkami w VAT.
Z artykułu dowiesz się:
- kiedy takie wydania są neutralne w VAT;
- w jakich przypadkach musisz rozliczyć VAT należny;
- jak wykazać taką transakcję w JPK oraz czy należy ją dokumentować fakturą lub paragonem.
Wpis dotyczy prezentów przekazywanych kontrahentom, którzy są podatnikami (tj. prowadzą działalność gospodarczą).
Prezent dla kontrahenta – kwalifikacja w VAT
Opodatkowaniu VAT z zasady podlegają czynności wykonywane za wynagrodzeniem.
Są jednak przypadki, gdy mimo braku odpłatności, masz obowiązek rozliczyć VAT.
Stanowi o tym m.in. art. 7 ust. 2 ustawy o VAT:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2) wszelkie inne darowizny– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.
W skrócie z przepisu tego wynika, że jeśli dasz komuś za darmo towar, z tytułu nabycia którego przysługiwało Ci prawo do odliczenia (w całości lub w części), to musisz rozliczyć z tego tytułu VAT.
Towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Problem ten może więc Cię dotyczyć jeśli przekażesz klientowi bukiet kwiatów, butelkę wina, pendrive, torbę, zegarek itp.
Krok 1 – sprawdź czy przy nabyciu towaru przysługiwało Ci prawo do odliczenia
Prawo do odliczenia przysługuje Ci jeżeli nabywasz towary w celu ich wykorzystania do wykonywania czynności opodatkowanych.
Czy wystąpi związek zakupu z działalnością opodatkowaną jeśli naszym zamiarem jest obdarowanie towarem kontrahenta?
Moim zdaniem można tak twierdzić, jeśli nieodpłatne wydanie towaru:
- wpływa pozytywnie na relacje z kontrahentem,
- zachęca go do kontynuowania współpracy z nami albo
- motywuje do kupowania większej ilości naszych towarów lub usług.
Poniżej przedstawiam przykłady kiedy tego typu związek widzę.
Czy prezenty muszą mieć nasze logo?
Niekiedy można spotkać się z twierdzeniami, że związek z działalnością opodatkowaną wystąpi tylko jeśli towary mają nasze logo.
Nie ma jednak przepisu, który by tego wymagał. Oczywiście jeżeli towar posiada nasze logo, to łatwiej jest uzasadnić choćby promocyjny charakter nieodpłatnego wydania.
Brak naszego loga nie oznacza jednak automatycznie, że takiego związku nie ma.
Przekazane kontrahentom towary bez logo również mają pozytywny wpływ na nasze relacje. Jeżeli więc nieodpłatne wydanie ma mieć taki skutek, to logo nie jest moim zdaniem konieczne.
Takie logo warto byłoby natomiast umieścić na towarach wydawanych potencjalnym kontrahentom np. na targach branżowych. Wówczas bowiem wykazać musimy promocyjny charakter nieodpłatnego wydania. Bez loga może być to mocno utrudnione. Chociaż oczywiście nie niemożliwe – wszystko zależy od przypadku. 😉
Czy ma znaczenie wartość prezentu?
Zdarza się, że prezenty dla kontrahentów mają bardzo wystawny charakter – a więc także znaczącą wartość.
Naturalnie w takich przypadkach pojawia się również wątpliwość, czy na pewno możemy odliczyć VAT.
Na szczęście z perspektywy przepisów ustawy o VAT nie ma żadnego znaczenia jaką wartość ma nabywany przez nas towar. Liczy się jedynie to czy to nieodpłatne wydanie ma związek z działalnością opodatkowaną.
Jeżeli taki związek jesteśmy w stanie wykazać (tak jak to wyżej opisałem), to prawo do odliczenia przysługuje.
Oczywiście wartość ta nie ma znaczenia jedynie z perspektywy odliczenia VAT przy nabyciu towaru. Ma ona natomiast znaczenie przy określaniu obowiązku rozliczenia VAT (o czym niżej).
A jak to jest z tym alkoholem?
Często z obawami podchodzimy do prezentów, którymi są alkohole.
Na gruncie VAT butelka wina lub rumu jest towarem. Jeśli spojrzymy do przepisów o odliczaniu VAT, to nie przewidziano tam żadnych szczególnych regulacji dla alkoholi.
Nie ma zatem podstaw żeby traktować tego typu upominki w inny sposób.
Jeżeli jesteśmy w stanie wykazać związek zakupu butelek wina z działalnością opodatkowaną, to jak najbardziej przysługuje nam prawo do odliczenia VAT.
O co chodzi z częściowym odliczeniem VAT?
W art. 7 ust. 2 ustawy o VAT przewidziano konieczność opodatkowania darowizny jeśli przysługiwało nam prawo do odliczenia VAT w całości lub w części.
Pełne odliczenie VAT mamy oczywiście jeśli jesteśmy uprawnieni do odliczenia całego VAT z faktury.
Są jednak podmioty, które z pełnego prawa do odliczenia nie korzystają.
Będą to np. uczelnie wyższe, które wykonują zarówno czynności opodatkowane VAT (np. wynajem lokalu użytkowego), zwolnione z VAT (usług kształcenia – studia zaoczne), jak i niepodlegające VAT (studia dzienne).
Może to być również podatnik wykonujący zabiegi chirurgiczne. Jeśli służą one profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia to z zasady korzystają ze zwolnienia z VAT. Jeżeli te warunki nie są spełnione, to mogą podlegać opodatkowaniu.
Tacy podatnicy najczęściej odliczają VAT przy wykorzystaniu proporcji i współczynników określonych w ustawie o VAT.
Niemniej jednak nawet jeśli odliczyli VAT jedynie w części, to nieodpłatne wydanie takiego towaru będzie wiązało się z koniecznością rozliczenia VAT należnego.
Krok 2 – zweryfikuj czy prezent przekazujesz na cele związane z działalnością gospodarczą
Skoro jesteś na tym etapie to znaczy, że przy nabyciu prezentu przysługiwało Ci prawo do odliczenia.
Nie oznacza to od razu, że jego darowizna podlega opodatkowaniu VAT.
Jeżeli jego przekazania dokonujesz do celów związanych z działalnością gospodarczą, to nie musisz rozliczać VAT, jeśli jest to prezent o małej wartości (art. 7 ust. 3 ustawy o VAT).
Aby ustalić czy wydanie ma związek z działalnością gospodarczą, możesz zasadniczo skorzystać ze wskazówek przedstawionych w kroku 1.
Zawarłem tam przykłady kiedy nieodpłatne wydanie moim zdaniem wykazuje związek z działalnością opodatkowaną.
Krok 2a – Czym jest prezent o małej wartości?
Ustawa zawiera ich definicję:
Przez prezenty o małej wartości, o których mowa w ust. 3, rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:
Art. 7 ust. 4 ustawy o VAT.
1) o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł (bez podatku), jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;
2) których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 20 zł.
Prezent o małej wartości – limit 20 zł
Zawsze w pierwszej kolejności zweryfikuj czy Twój prezent spełnia warunki z pkt 2.
Przekazujesz kontrahentom na targach (w nawiasach cena jednostkowa netto): piórniki (20 zł), długopisy (4,99 zł), kalendarze (9,99 zł), stojaki do smartfonów (20,05 zł). Wszystkie towary opatrzone są Twoim logo. Nie prowadzisz ewidencji osób obdarowanych prezentami.
Prezentami o małej wartości nie będą w tym przypadku stojaki do smartfonów. Ich cena jednostkowa netto przekracza bowiem 20 zł. Od ich nieodpłatnego wydania musisz rozliczyć VAT należny.
Prezent o małej wartości – limit 100 zł
Jeżeli przekazujesz prezenty o wartości przewyższającej 20 zł, to zweryfikuj czy spełniasz warunki określone w pkt 2.
Nie musisz rozliczać VAT jeśli:
- łączna wartość takich prezentów w roku podatkowym nie przekracza 100 zł oraz
- prowadzisz ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości osób, które otrzymały te prezenty.
Odwiedzającym Twoje biuro klientom przekazujesz następujące prezenty z Twoim logo (w nawiasie ich wartość netto): pendrive’y (39,99 zł) oraz power banki (29,99 zł). Prowadzisz ewidencję klientów, którzy otrzymali te prezenty w danym roku. Niekiedy dajesz im również piórniki (10 zł), długopisy (4,99 zł) i kalendarze (9,99 zł), ale nie ujmujesz ich w tej ewidencji.
W takim przypadku od wydanych prezentów nie musisz rozliczać VAT. Wartość towarów ujętych w ewidencji i wydanych w danym roku dla klienta nie przekracza 100 zł. Jednocześnie wartość pozostałych wydanych towarów nieujętych w ewidencji nie przekracza wartości 20 zł.
Krok 3 – rozlicz podatek należny z tytułu nieodpłatnego wydania towaru
Jeżeli dojdziesz do tego kroku, to znaczy że przekazanie prezentu kontrahentowi wiąże się dla Ciebie z obowiązkiem rozliczenia VAT.
W takim przypadku musisz:
- ustalić podstawę opodatkowania;
- określić moment powstania obowiązku podatkowego;
- wykazać transakcję w JPK.
Krok 3a – Podstawa opodatkowania
Podstawę opodatkowania określamy zgodnie z art. 29a ust. 2 ustawy o VAT. Jest nią cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia – koszt wytworzenia, określone w momencie tej dostawy towarów.
Jeżeli chodzi o prezenty, to najczęściej przekazujemy towary nowe, niedawno kupione. Za podstawę opodatkowania należy wówczas przyjąć cenę netto z faktury zakupowej.
Krok 3b – Obowiązek podatkowy
Jeżeli chodzi o obowiązek podatkowy to tutaj nie ma żadnych szczególnych regulacji. VAT należny z tytułu przekazania takiego prezentu uwzględniasz w rozliczeniu za okres, w którym dokonasz jego dostawy (a więc zasadniczo kiedy został on przekazany kontrahentowi).
Krok 3c – wykazywanie transakcji w nowym JPK
VAT należny obliczasz wg stawki właściwej dla tego towaru.
Transakcję musisz wykazać w nowym JPK w polach właściwych dla dostawy danego towaru wg odpowiedniej stawki.
Podlega ona wykazaniu zarówno w części ewidencyjnej jak i deklaracyjnej JPK.
Ponieważ mamy do czynienia z czynnością nieodpłatną, to nie dokumentujemy jej fakturą. Skoro kontrahent jest podatnikiem, to nie ewidencjonujemy tej transakcji za pomocą kasy fiskalnej.
Aby ująć VAT należny w JPK wystawić musisz dowód wewnętrznych (z użyciem oznaczenia „WEW). Jeżeli masz w jednym miesiącu wiele takich wydań, to możesz to zrobić jednym, zbiorczym dokumentem.
Przydatny artykuł. Temat rozłożony na czynniki pierwsze i rozpisany w bardzo przejrzysty sposób.
Dziękuję 🙂
„Jeżeli jesteśmy w stanie wykazać związek zakupu butelek wina z działalnością opodatkowaną, to jak najbardziej przysługuje nam prawo do odliczenia VAT.”
Czyli podatnik musi udowodnić, że alkohol służy czynnościom opodatkowanym, a jeżeli służy, to w takiej sytuacji należy również odprowadzić VAT należny.
Skoro trudniej jest udowodnić, że alkohol służy wykonywaniu czynności opodatkowanych, to właśnie czy nie bezpieczniej jest nie odliczać VATu od alkoholu, a tym samym nie wykazywać vatu należnego z tytułu nieodpłatnej dostawy towarów?
Panie Jacku, na logikę byłoby to ok. Niestety jednak art. 7 ust. 2 ustawy o VAT obliguje podatnika do rozliczenia VAT należnego jeśli przysługiwało mu prawo do odliczenia. A więc nie ma znaczenia czy faktycznie odliczyliśmy VAT, tylko czy obiektywnie nam to prawo przysługiwało.
Dlatego właśnie wydaje się bezpieczniej nie wykazywać vatu należnego ani naliczonego od alkoholu. Jeżeli zaś urzędnik uzna, że przysługiwało nam prawo do odliczenia i powinniśmy odprowadzić vat należny, to wówczas korygujemy zarówno vat należny jak i naliczony(w końcu zdaniem urzędnika przysługiwało nam prawo do odliczenia vat, a na korektę mamy 5 lat).
Byłoby to bezpieczne postępowanie, gdyby nie brzmienie art. 86 ust. 13 ustawy o VAT, który pozwala na skorzystanie z prawa do odliczenia poprzez korektę deklaracji. Termin na skorzystanie z prawa do odliczenia jest zasadniczo krótszy niż przedawnienie zobowiązania w VAT.
Dzień dobry Panie Piotrze,
proszę mi powiedzieć, co w takim przypadku, kiedy podczas księgowania faktury zakupowej (np. karty multisport), dotyczącej nieodpłatnego przekazania towaru/usługi, księguje się automatycznie VAT należny od przekazania z typem dokumentu WEW. W JPK, księgowanie to pokazuje się w 3 miejscach, w ewidencji zakupu, sprzedaży i w deklaracji VAT. W ewidencji sprzedaży w polu nazwa kontrahenta, pokazuje się kontrahent z faktury zakupowej, w polu typ dokumentu WEW. Czy to jest prawidłowo?
z góry dziękuję za odpowiedź
Pani Moniko, w ewidencji sprzedaży nie powinien być kontrahent z faktury zakupowej. Powinien być faktyczny nabywca albo ewentualnie wyraz „brak” – jeśli taką sprzedaż ujmujemy zbiorczo. Dokument WEW jest prawidłowy jeśli nie jest to sprzedaż udokumentowana fakturą ani zaewidencjonowana za pomocą kasy rejestrującej.
Witam,
Mam taka sytuację:
-data wyst. Fv maj, wpływu do firmy czerwiec i w czerwcu odl VAT
– klient otrzymał alko i czekoladki juz w maju
W jakim mies. powinnam zrobić FV wew naliczającą VAT od przekazania?
Korygować maj czy mogę w czerwcu? Kierowac się datą odliczenia vatu z fv czy momentem przekazania?
Pani Anno, do rozliczenia VAT patrzymy na datę przekazania towarów (datę dostawy).
dzień dobry,
Bardzo dziękuję za ten artykuł.
W bardzo przejrzysty sposób wskazał co i jak należy zrobić
pozdrawiam serdecznie
Cieszę się, że mogłem pomóc 🙂
A czy jeśli świadczę usługę wydawania zakupionych prezentów kontrahentom mojego klienta z jego logiem to sposób postępowania będzie identyczny i naliczam VAT neleżny dok. wew w cenach zakupu prezentów obdarowanych. Klientowi fakturuję całość usługi wydania wraz zwartością prezentów wydanych jego kontrahentom z vat czy bez vat?
A czy jeśli świadczę usługę wydawania zakupionych prezentów kontrahentom mojego klienta z jego logiem to sposób postępowania będzie identyczny i naliczam VAT neleżny dok. wew w cenach zakupu prezentów obdarowanych. Klientowi fakturuję całość usługi wydania wraz zwartością prezentów wydanych jego kontrahentom z vat czy bez vat?
Dzień dobry,
nie bardzo rozumiem ten punkt:
„Jeżeli po 2 kroku ustalisz, że wydanie prezentu nie ma żadnego związku z Twoją działalnością gospodarczą, to musisz rozliczyć VAT od nieodpłatnego wydania. Wówczas od razu przejdź do kroku 3.”
Ciut powyżej jest informacja:
„Jeżeli po 1 kroku ustalisz, że przy nabyciu towaru nie przysługiwało Ci prawo do odliczenia, to nieodpłatne przekazanie takiego towaru kontrahentowi jest dla Ciebie neutralne w VAT”
Czy jeśli nie ma związku z działalnością to czy nie jest tak, że wtedy nie można odliczyć VAT naliczonego z faktury zakupu i temat nieodpłatnych wydań nas nie dotyczy?
Przekazujemy prezenty, które podlegają pod nieodpłatne wydanie i należy wykazać VAT należny, robimy zbiorcze księgowanie wewnętrzne, w JPK oznaczone jako WEW. Czy w polu nabywca i nr nip wpisujemy brak?
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
Pani Magdaleno, dokładnie tak. Jeżeli przy nabyciu towaru w ogóle nie przysługiwało nam prawo do odliczenia, to temat rozliczania VAT od nieodpłatnych świadczeń nas nie dotyczy. Do kroku drugiego dojdziemy jeśli to prawo nam przysługiwało (np. wytworzyliśmy towar w firmie odliczając przy produkcji podatek naliczony). I wtedy takie nieodpłatne wydanie wiąże się z koniecznością rozliczenia VAT należnego – jeżeli nastąpi do celów innych niż działalność gospodarcza. Jednocześnie dalej zachowujemy pierwotne prawo do odliczenia – ponieważ VAT rozliczyliśmy.
Co do drugiego pytania, przy zbiorczym wykazaniu VAT należnego przy zastosowaniu dokumentu wewnętrznego, faktycznie w polach nabywca i NIP wskazujemy brak.
Dzień dobry,
jeśli prezent z logo, wymagał częściowo zaprojektowania, np. wzór nadruku na koszulce ( ale koszulkę wykonała inna firma) to czy wystawiając fakturę wewnętrzną do vat należy uwzględnić również usługi dodatkowe związane z wyprodukowaniem prezentu?
Uważam, że w takim przypadku uwzględniamy całkowity, jednostkowy koszt wytworzenia towaru (tj. sumujemy wszystkie koszty związane z jego wytworzeniem).
Dzień dobry, a jak rozliczać w VAT prezenty przekazywane kontrahentom, którzy nie są podatnikami? Np. nagrody w konkursach, grach prowadzonych na antenie radio.
Pani Małgorzato, stosujemy zasadniczo te same przepisy. Można by pewnie też analizować czy takie nieodpłatne wydanie prezentów, w przypadku radia, nie ma również związku z działalnością gospodarczą (jeżeli obdarowani to słuchacze) – a w konsekwencji również pozwalałoby to uznać takie towary za prezenty o małej wartości.
Dzień dobry,
Jesteśmy firmą produkcyjno handlową. W ostatnim czasie zakupiliśmy alkohol, który będzie wykorzystany do tzw. pakietów promocyjnych. Klient za określone zakupy otrzyma alkohol plus inne art. Czy od zakupu alkoholu przysługuje odliczenie VAT? Czy to jest kup ?
Jeżeli ta akcja ma charakter promocyjny i ma na celu zachęcić kontrahentów do większych zakupów lub zacieśnić z nimi relacje, to moim zdaniem przysługuje prawo do odliczenia VAT przy zakupie takiego alkoholu. Ale trzeba pamiętać, że jeśli alkohol nie będzie stanowił prezentu o małej wartości, to konieczne będzie opodatkowanie nieodpłatnego wydania.
Witam,
Panie Piotrze a co w sytuacji przekazania klientowi kosza prezentowego z czekoladkami,
który dostarczył nasz kierowca wraz z towarem i zostawił w biurze klienta , w którym znajduje się kilka osób i nie wskazujemy imiennie osoby dla której jest przekazany prezent.
Kosz prezentowy ma wartość powyżej 100 zł
Witam Pani Marzeno, pytanie czy te produkty zebrane w koszu tworzą jedną całość, czy to jest zbiór produktów o wartości do 20 zł. Bo jeżeli to drugie, to można by uznać, że mamy do czynienia z prezentami o małej wartości. Jeżeli to pierwsze (czyli traktujemy jako całość), to przekraczamy wartość 100 zł i należy darowiznę opodatkować.
Cześć, ma problem z materiałami promocyjnymi, z którymi nigdy nie miałam do czynienia ?. Mianowicie po poprzedniczce znalazłam w systemie zaksięgowane faktury za materiały promocyjne (po kilka w każdym m-cu). Spora część z nich dotyczyła drobiazgów, za mniej niż 5 zł/szt – ufff… Niemniej pojawiały się dokumenty z początku 2022 roku, gdzie zakupiono do wydania pracownikom i kontrahentom gadżety w kwocie zawierającej się pomiędzy 20-100zł i nie ma do tego ewidencji… a co najgorsze także droższe upominki pow. 100 zł…
Stąd mam pytanie przede wszystkim w jaki sposób i kto prowadzi u Was ewidencję osób obdarowanych (czy nikt nie prowadzi i od wszystkiego rozl. VAT?) oraz… jak ugryźć teraz temat rozliczenia VATu należnego z tyt. nieodpłatnego wydania towaru z miesiące z początku roku?
Z góry dziękuję za pomoc.
Witam,
czy naliczać VAT od nieodpłatnego przekazania jeśli zakupiono upominek dla kontrahenta, który nie prowadzi działalności gospodarczej. Wartość upominku powyżej 100 zł.
Wydatek nie ma związku z działalnością gospodarczą firmy i nie przysługiwało prawo do odliczenie VATu.
Jeżeli przy nabyciu nie ma prawa do odliczenia, to nieodpłatne wydanie takiego towaru nie podlega VAT.
Dzień dobry,
chciałabym się upewnić ponieważ wciąż się gubie w zrozumieniu tej procedury ..
Długopis Watermann – 199zł/brutto – przekazanie dla Prezesa innej sp zoo która jest naszym klientem
Czy dobrze chce zaksięgować?
1. wartość netto (reprezentacja NKUP) + naliczony vat 23% – odliczam i wykazuje w deklaracji
2. Wystawiam dowód wewnętrzny i zwiększam podstawe vat nalezny 23%
Tak, przy nabyciu odliczamy VAT, a przy przekazaniu ten VAT wykazujemy. Przy czym oczywiście odliczenie mamy, pod warunkiem że wydanie ma związek z działalnością opodatkowaną.
Mam fv za alkohol z lipca mogę zaksięgować w październiku? Odliczyć VAT ale wew zrobić na październik? Dobrze rozumiem? Czy fv powinnam zaksięgować do lipca? I wew lipcowy?
Mam fv za alkohol z lipca mogę zaksięgować w październiku? Odliczyć VAT ale wew zrobić na lipiec? Dobrze rozumiem? Czy fv powinnam zaksięgować do lipca? I wew lipcowy?
Witam,
Jeśli zakupiłam prezenty składające się na kosz świąteczny i jedna z faktur jest ze stawką zw, a inna ze stawką 5%, a kolejna 23% (jednostkowa cena tych produktów powyżej 20 zł). A cały kosz ma wartość powyżej 100 zł to powinnam opodatkować po odpowiednich stawkach 5%, 23%? Co z fakturą ze stawką zw? Wliczam ją do limitu 100zł? Powinnam tę kwotę jakoś opodatkować?