Prezent o małej wartości – kiedy mamy z nim do czynienia?

We wpisie przedstawiam instrukcję dotyczącą rozliczania w VAT wydania prezentów o małej wartości.

Spis treści ukryj

Kiedy stosujemy przepisy o prezentach o małej wartości?

Jeżeli przy nabyciu danego towaru przysługiwało Ci prawo do odliczenia i dokonasz jego darowizny, to taka czynność podlega opodatkowaniu VAT.

Szerzej opisałem to w artykule Darowizna towaru – skutki w VAT.

Jeżeli jednak wydanie ma związek z działalnością gospodarczą oraz towar wypełnia definicję prezentu o małej wartości, to nie musisz odprowadzać VAT od darowizny (co wynika z art. 7 ust. 3 ustawy o VAT).

W podanych we wpisie przykładach przyjmuję, że:

  • w związku z nabyciem towarów przysługiwało Tobie prawo do odliczenia oraz
  • że nieodpłatne wydanie towarów realizowane jest w związku z działalnością gospodarczą.

Prezent o małej wartości – definicja

Zgodnie z przepisami, przez prezenty o małej wartości rozumie się:

przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:

  1. o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł (bez podatku), jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;
  2. których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 20 zł.
Art. 7 ust. 4 ustawy o VAT.

Na podstawie ww. regulacji można wyróżnić dwa rodzaje prezentów o małej wartości, tj.:

  • prezenty których cena jednostkowa nie przekracza 20 zł, oraz
  • te których wartość przekracza ww. kwotę.

Obliczanie wartości prezentu

Uwzględniamy wartość brutto czy netto?

Z przepisu wyraźnie wynika, że limit 20 zł albo 100 zł odnosimy do kwoty bez podatku – a więc należności netto.

Co jeżeli przy nabyciu mamy częściowe prawo do odliczenia – czy ma to wpływ na wysokość limitu?

Regulacja odwołuje się do ceny jednostkowej netto i nie wskazuje aby limit miał być liczony inaczej w przypadku, gdy podatnikowi przysługuje częściowe prawo do odliczenia.

A zatem również w takim przypadku uwzględniamy cenę netto, bez podatku.

Skąd bierzemy wartość prezentu?

Jeżeli prezent został przez Ciebie wcześniej kupiony, to uwzględniasz cenę zakupową netto z faktury.

Nabywasz produkty spożywcze takie jak kawa, herbata, słodycze – i zamierzasz je przekazać swoim kontrahentom w prezencie.

Bierzesz pod uwagę cenę netto z faktury zakupowej.

Jeżeli natomiast towar jest przez Ciebie produkowany, to uwzględniasz koszt wytworzenia towaru.

Jesteś producentem słodyczy i przekazujesz je nieodpłatnie swoim kontrahentom.

W takim przypadku uwzględniasz koszt wyprodukowania słodyczy. Przy czym nie musisz uwzględniać ceny po jakiej sprzedajesz te towary. Uwzględniasz jedynie koszt produkcji (bez narzutu).

Co jeśli mam kilka faktur za zakup towaru?

Może się zdarzyć, że masz kilka faktur za zakup towarów.

Zamawiasz przygotowanie słodyczy wraz z ich umieszczeniem w opakowaniach z Twoim logo. Otrzymujesz fakturę ze wskazaniem ceny jednostkowej za same słodycze (19,99 zł netto). Ponadto wystawiona została odrębna faktura za opakowanie (0,10 zł netto za szt.).

Moim zdaniem w takim przypadku należy uwzględnić cenę jednostkową towaru z obu tych faktur. A zatem cena jednostkowa wyniesie 20,09 zł netto.

Czy uwzględniamy spadek wartości towaru?

W art. 7 ust. 4 pkt 2 ustawy o VAT wskazano, że jednostkowa cena nabycia lub koszt wytworzenia mają być określone w momencie przekazywania towaru.

A zatem jeśli przekazujesz towar, którego wartość spadła, to uwzględniasz tę zaktualizowaną wartość.

Chociaż biorąc pod uwagę niewielkie limity dla prezentów o małej wartości, raczej rzadko będziemy z tej możliwości korzystać.

Czy nieodpłatnie wydany towar musi być prezentem?

Przepisy definiują czym jest prezent o małej wartości.

Jednak nie wymagają aby wydany towar faktycznie był przez Ciebie nazywany prezentem.

Jeżeli przekazujesz go jako nagrodę, darowiznę, premię, gadżet reklamowy, to dalej możesz uznać, że towar stanowi prezent o małej wartości.

Warunkiem jest jednak aby mieścił się w limitach wartościowych oraz aby jego wydanie miało związek z działalnością gospodarczą.

Przekazujesz kontrahentom prowadzącym sklepy stacjonarne stojaki wraz z Twoim logo (są to z reguły kontrahenci prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą). Wartość każdego z nich to 95 zł netto. Każdy z nich może otrzymać na własność jeden taki stojak. Prowadzisz ewidencję osób, którym przekazano stojaki.

Wydanie takiego towaru ma związek z Twoją działalnością gospodarczą – Logo umieszczone na stojakach będzie promowało Twoją markę.

Jednocześnie nie ma znaczenia, że nie nazywasz towarów prezentami. Przepisy tego w żaden sposób nie wymagają.

Prezenty o wartości nieprzekraczającej 20 zł

Prezent do 20 zł – kiedy brak opodatkowania?

Zgodnie z art. 7 ust. 4 pkt 2 ustawy o VAT, nieodpłatne wydanie towaru nie wiąże się z obowiązkiem rozliczenia podatku, pod warunkiem że:

  • następuje to w związku z działalnością gospodarczą oraz
  • jednostkowa cena nabycia lub koszt wytworzenia towaru nie przekraczają 20 zł.

Na targach branżowych wydajesz uczestnikom gadżety reklamowe z Twoim logo (w celu promocji). Są to długopisy, notatniki, ołówki. Koszt żadnego towaru nie przekracza 20 zł.

Wydanie ma związek z działalnością, a zatem nie ma konieczności opodatkowania tego wydania.

Co jeżeli tej samej osobie przekażemy wiele prezentów o wartości niższej niż 20 zł?

Jednej osobie możesz przekazać dowolną ilość prezentów o wartości do 20 zł netto. I nie będzie się to wiązało z koniecznością rozliczenia VAT.

Warunkiem jest jednak aby ich wartość nie została uwzględniona w ewidencji prowadzonej na potrzeby wydań prezentów do wartości 100 zł.

Prezenty o wartości przekraczającej 20 zł

Prezent o wartości powyżej 20 zł – kiedy brak opodatkowania?

Zgodnie z art. 7 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT, nieodpłatne wydanie towaru nie wiąże się z koniecznością rozliczenia podatku, pod warunkiem że:

  • łączna wartość towarów wydanych jednej osobie w danym roku nie przekracza 100 zł;
  • podatnik prowadzi ewidencję osób obdarowanych pozwalającą na ustalenie ich tożsamości;
  • wydania te mają związek z działalnością gospodarczą.

W okresie świątecznym przekazujesz swoim kontrahentom butelki wina o wartości 89 zł (w celu zacieśnienia z nimi relacji). Prowadzisz ewidencję osób obdarowanych.

W takim przypadku nie musisz rozliczać podatku od nieodpłatnego wydania towarów.

Towary wydane w roku podatkowym – jak rozumieć?

Na podstawie tej regulacji uwzględniamy wartość towarów wydanych w roku podatkowym.

Przez rok podatkowy rozumiemy w tym przypadku rok kalendarzowy.

A zatem z początkiem każdego roku limit 100 zł liczymy na nowo.

Czy w ewidencji należy uwzględniać prezenty o wartości nieprzekraczającej 20 zł?

Nie jest zakazane uwzględnianie w ewidencji prezentów o wartości nieprzekraczającej 20 zł.

Jednak w mojej opinii, jeśli tak zrobisz, to wówczas konieczne jest uwzględnienie ich wartości przy wyliczaniu limitu 100 zł.

Z tego też względu lepiej ich w tej ewidencji nie uwzględniać.

Klientom odwiedzającym Twoje biuro przekazujesz notatniki, długopisy i inne materiały piśmiennicze z Twoim logo. Wartość każdego z tych towarów nie przekracza 20 zł.

Jednocześnie niektórym z nich przekazujesz prezenty o wartości powyżej 20 zł. Wówczas wskazujesz w ewidencji jakie osoby je otrzymały.

Jeden z klientów otrzymał w trakcie spotkania 5 notatników (każdy o wartości 20 zł netto) oraz zestaw długopisów (20 zł netto). A zatem otrzymał towary o wartości 120 zł netto. Dodatkowo otrzymał pendrive o wartości 80 zł netto. Wydanie pendrive’a zostało uwzględnione w ewidencji.

W takim przypadku nie ma konieczności rozliczenia podatku.

Wydanie prezentów do 20 zł nie podlega opodatkowaniu. Bez względu na ich łączną wartość.

A w ewidencji został uwzględniony wyłącznie prezent o wartości 80 zł. Limit 100 zł nie został przekroczony. A więc również nie ma konieczności opodatkowania.

Co jeżeli nie mam listy osób obdarowanych?

Jeżeli wydasz prezenty o wartości pow. 20 zł i nie wiesz jakie konkretnie osoby zostały obdarowane, to musisz rozliczyć VAT.

Wysyłasz w okresie świątecznym do swojego kontrahenta – spółki z o.o., kilkanaście różnych prezentów (każdy o wartości wyższej niż 20 zł netto, ale poniżej 100 zł). Są one przeznaczone dla działu zakupowego, który wspierasz w ramach realizowanych przez siebie usług. Nie wskazujesz jednak jakie konkretnie osoby są obdarowane.

W takim przypadku należy uznać, że nie prowadzisz ewidencji osób obdarowanych. Konieczne jest zatem opodatkowanie takich wydań.

Jakie dane powinna zawierać ewidencja osób obdarowanych?

Z przepisu wynika, że ewidencja ma pozwalać na ustalenie tożsamości osób obdarowanych.

Tożsamość to fakty, cechy, dane personalne pozwalające zidentyfikować jakąś osobę[1].

Wydaje się więc, że ewidencja powinna zawierać co najmniej imię i nazwisko takiej osoby oraz rodzaje towarów, które zostały jej przekazane (wraz z podaniem ich wartości netto).

Jaką formę powinna mieć ewidencja?

Przepisy nie określają formy ewidencji.

Możemy więc ją prowadzić papierowo lub elektronicznie (np. w excelu).

Dopuszczalne będzie również uznanie za ewidencję dokumentów, które posiadamy w związku z wydaniem prezentów.

Organizujesz konkurs dla swoich klientów. Nagrodami są towary o wartości od 25 zł netto do 99 zł netto.

Po zakończeniu konkursu dysponujesz listą osób, które otrzymały te nagrody.

Listę tę możesz potraktować jako ewidencję w rozumieniu art. 7 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT.

Czy limit 100 zł odnosimy do konkretnej firmy czy osoby?

W art. 7 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT wskazano na „przekazywane przez podatnika jednej osobie towary”.

Należy zatem przyjąć, że limit ten odnosimy nie do konkretnej firmy, w której pracują osoby obdarowane. Lecz do konkretnych osób obdarowanych w danej firmie.

Prawidłowość takiego podejścia potwierdził Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 15 kwietnia 2010 r. w sprawie C‑581/08.

Wysyłasz prezenty do członków zarządu i dyrektorów spółki, z którą współpracujesz (wartość każdego z prezentów wynosi 90 zł netto). Łącznie jest to 8 prezentów. Przy wysyłce wskazujesz dla kogo konkretnie są one przeznaczone i zachowujesz tę informację w prowadzonej ewidencji.

W takim przypadku, mimo że firma otrzymała prezenty o łącznej wartości 720 zł (8×90 zł), to nie musisz rozliczać podatku należnego.

Limit 100 zł odnosisz bowiem do każdej z osób obdarowanych.

Przekroczenie limitu 100 zł – jak rozliczyć VAT?

Przepisy nie są w tym zakresie jednoznaczne.

Niemniej wydaje się, że rozliczenie VAT powinno nastąpić od pierwszego towaru, którym przekraczamy kwotę 100 zł.

Twojemu kontrahentowi w ciągu roku przekazano już prezenty ujęte w ewidencji o łącznej wartości 80 zł. Zamierzasz mu przekazać kolejny prezent, tym razem o wartości 50 zł.

Mimo że część jego wartości łapie się w limicie 100 zł, to moim zdaniem od całości – 50 zł, należy rozliczyć podatek należny.

Przepisy bowiem nie przewidują żadnej opcji dzielenia wartości danego towaru.

Czy przekroczenie limitu 100 zł obliguje do korekty wcześniejszych wydań?

Jeżeli przekroczysz limit 100 zł, to nie dokonujesz korekty podatku należnego w odniesieniu do dokonanych już wydań. Wszystkie towary, które łapią się do limitu 100 zł, pozostają dalej nieopodatkowane.

A od kolejnych prezentów o wartości przekraczającej 20 zł, musisz już rozliczać podatek należny.

Co z prezentami o wartości przekraczającej 100 zł?

Jeżeli wydasz prezent o wartości powyżej 100 zł, to wiesz na pewno, że nie złapie się on w żaden limit.

A zatem konieczne jest rozliczenie podatku należnego.

Nie ma w tym przypadku znaczenia, że wydanie ma związek z działalnością gospodarczą.

Czy przepisy o prezentach o małej wartości dotyczą również darowizn na rzecz pracowników?

W omawianych przepisach nie przewidziano wyłączeń w odniesieniu do darowizn na rzecz pracowników.

Niemniej jednak pamiętaj, że najczęściej darowizny na rzecz pracowników nie wykazują związku z działalnością gospodarczą. A przynajmniej tak uważają organy podatkowe. 😉

I z tego względu takie nieodpłatne wydania należy opodatkować. Nawet jeśli wydane towary nie przekraczają limitów 20 zł lub 100 zł.

Więcej na temat darowizn dla pracowników przeczytasz we wpisie Jak opodatkować w VAT nieodpłatne świadczenia dla pracowników.


[1] https://sjp.pwn.pl/slowniki/to%C5%BCsamo%C5%9B%C4%87.html

Zdjęcie tytułowe autorstwa Vardan PapikyanUnsplash.

Piotr Kępisty

Jestem doradcą podatkowym, prawnikiem i specjalizuję się w podatku VAT. Więcej o mnie...

Komentarze (10) Napisz komentarz

  1. Witam,
    Co jeśli do prezentów powyżej 100 zł (lub alkoholu) podejdziemy jako reprezentacja bez prawa do odliczenia?
    Czy wtedy nie musimy wykazywać VAT należnego, skoro nie mogliśmy odliczyć naliczonego?

    Odpowiedz

    • Witam, co do alkoholu, to polecam wpis: https://zrozumvat.pl/alkohol-w-prezencie-jak-rozliczyc-w-vat/

      Natomiast kwestia reprezentacji nie ma znaczenia na gruncie VAT. Możemy odliczyć podatek naliczony nawet od wydatków reprezentacyjnych. Pod warunkiem, że mają one wpływ na działalność opodatkowaną (np. zacieśnienie relacji z kontrahentem).

      Jeśli to prawo nam nie przysługuje, to oczywiście nie musimy rozliczać VAT należnego. Ale jeśli przysługuje, to należy rozliczyć podatek należny. Nawet jeśli faktycznie z tego prawa nie skorzystaliśmy.

      Odpowiedz

  2. Dzień dobry.
    Co w przypadku podatnika zwolnionego przedmiotowo z VAT, który przekazał prezent swojemu kontrahentowi o wartości powyżej 100,00 zł? Powinien odprowadzić podatek VAT od tego przekazania?

    Odpowiedz

    • Jeżeli zakup tego towaru był na cele działalności zwolnionej, to jak rozumiem, przy nabyciu nie przysługiwało prawo do odliczenia. Wówczas od darowizny nie trzeba rozliczać VAT.

      Odpowiedz

  3. Witam, a jeśli przekazuję prezent kontrahentowi, który zakupiłam ze stawką 0% (kwota powyżej 20zł) to też powinnam naliczyć podatek należny ze stawką 0% ?

    Odpowiedz

  4. Dzień dobry,
    Czy w przypadku zakupu prezentu, który na fakturze ma dodatkową pozycję transport również uwzględniam kwotę transportu przy naliczeniu podatku należnego?

    Odpowiedz

Dodaj komentarz

Wymagane pola są zaznaczone *.