Samofakturowanie oraz faktura wystawiona przez podmiot trzeci

Samofakturowanie to procedura pozwalająca na wystawianie faktur przez nabywcę.

Odwraca ona zatem zasadę, zgodnie z którą fakturę wystawia podatnik, który dokonuje sprzedaży.

Podatnicy mogą również upoważnić do wystawiania faktur podmioty trzecie.

Samofakturowanie

Jakich czynności może dotyczyć samofakturowanie?

Przepisy określają szczegółowo dla jakiego typu czynności można wdrożyć samofakturowanie, są to:

• krajowa dostawa towarów/usług;
• eksport towarów;
• wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów;
• eksport usług na rzecz podmiotu z państwa trzeciego (spoza UE);
• dostawa towarów podlegająca VAT poza UE (np. dostawa z montażem dokonywanym na Ukrainie).
• zaliczki na poczet ww. czynności (nie dotyczy WDT, ponieważ wówczas nie wystawia się faktur zaliczkowych).

Nabywca towarów/usług, w ramach wyżej wymienionych czynności, może wystawiać faktury w imieniu i na rzecz sprzedającego. Dotyczy to zarówno kontrahentów polskich jak i zagranicznych.

Zauważ proszę, że wśród powyższych czynności nie są wymienione:

• eksport usług na rzecz kontrahenta unijnego;
• dostawa towarów podlegająca VAT w innym niż Polska państwie UE (np. dostawa z montażem dokonywanym w Finlandii).

Dla tego typu przypadków unijny kontrahent wystawia faktury zgodnie z przepisami obowiązującymi w jego państwie członkowskim.

Podstawa prawna: art. 106d ust. 1 pkt 1-3 ustawy o VAT.

Kto może wystawiać faktury w ramach samofakturowania?

Procedura ta służy do wystawiania faktur przez nabywcę towarów/usług. Wtedy nabywca wystawia faktury, które traktuje się tak jakby zostały wystawione przez sprzedającego.

Podstawa prawna: art. 106d ust.1 ustawy o VAT

Umowa w sprawie samofakturowania

Strony samofakturowania powinny zawrzeć umowę w sprawie wystawiania faktur w imieniu i na rzecz danego podatnika.

Nie określono jaką formę powinna przybrać umowa, jakie powinna zawierać elementy oraz nie wskazano co szczegółowo powinna ona regulować. Jedynym wymogiem jest, aby określała procedurę zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego danych czynności podlegających VAT.

Istotne jest jednak, aby umowa szczegółowo określała tę procedurę. Należy bowiem pamiętać, że faktury wystawione w ramach samofakturowania są traktowane tak jakby były wystawione przez sprzedającego. Ewentualne błędy w takich fakturach mogą rodzić negatywne skutki po jego stronie!

Podstawa prawna: art. 106d ust. 1 ustawy o VAT

Jak wygląda faktura wystawiona w ramach samofakturowania?

Faktura wystawiona w ramach samofakturowania powinna zawierać wszystkie elementy obligatoryjne przewidziane w ustawie o VAT dla danego typu transakcji. Szerzej o elementach tych przeczytasz we wpisie Jakie elementy musi zawierać faktura VAT.

Istotnym elementem dodatkowym takiej faktury jest adnotacja „samofakturowanie”. Nabywca wystawiający faktury w imieniu i na rzecz danego podatnika powinien ją w każdym przypadku umieścić.

Jeżeli fakturę będzie wystawiał podmiot zagraniczny, to również w takim przypadku musi on umieścić tę adnotację w języku polskim.

Podstawa prawna: art. 106e ust. 1 pkt 17 ustawy o VAT

Wystawianie faktur przez podmiot trzeci

Przepisy dopuszczają również, aby faktury wystawiała upoważniona przez podatnika osoba trzecia, w tym jej przedstawiciel podatkowy.

Podstawa prawna: art. 106d ust. 2 ustawy o VAT

Faktura wystawiona przez przedstawiciela podatkowego

Podmioty spoza UE, które podlegają obowiązkowi rejestracji do celów VAT w Polsce mają obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego. Możliwość taką mają również podatnicy z innych niż Polska państw UE.

Jak wskazałem wyżej, w imieniu i na rzecz danych podatników faktury wystawiać mogą również przedstawiciele podatkowi.

W takim przypadku faktura również powinna zawierać wszystkie elementy obligatoryjne przewidziane w ustawie o VAT dla danego typu transakcji.

Przy czym dodatkowym wymogiem jest umieszczenie w takiej fakturze również:

• nazwy lub imienia i nazwiska przedstawiciela podatkowego,
• jego adresu oraz
• NIP.

Podstawa prawna: art. 106e ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT.