Ujmowanie korekt in minus w 2021 r.

Z końcem 2020 r. uchwalono tzw. pakiet SLIM VAT. Przepisy w nim zawarte miały uprościć życie podatnikom.

Niestety okazuje się, że rewolucjonizują one sposób ujmowania korekt in minus na gruncie VAT. Trudno przy tym mówić o jakichkolwiek korzystnych rozwiązaniach.

O jakie korekty chodzi?

Przepisy regulują sposób ujmowania korekt in minus w przypadku faktur z wykazanym VAT.

Chodzi o to, aby podatnicy dokonywali pomniejszenia VAT w ściśle określonych terminach.

Po stronie sprzedającego dochodzi w takim przypadku do zmniejszenia VAT (podatku należnego), który ma on zapłacić do urzędu skarbowego.

U kupującego natomiast, pomniejszana jest kwota VAT do odliczenia (podatek naliczony).

Jak było dotychczas?

Do końca 2020 r. sprzedający ujmował korektę in minus nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez kupującego.

Nabywca natomiast ujmował ją nie później niż w dacie otrzymania faktury korygującej.

Z czego wynikają zmiany?

Nowe przepisy zostały wprowadzone w ramach tzw. pakietu SLIM VAT.

Wprowadziła go ustawa z dnia 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

O całej nowelizacji przeczytasz w artykule Pakiet SLIM VAT – zmiany na 2021 r.

Ministerstwo Finansów opublikowało również projekt objaśnień podatkowych dotyczących całego pakietu SLIM VAT (w tym ujmowania korekt in minus).

Przy czym na razie trwają konsultacje nad ich treścią, nie dają więc one podatnikom ochrony.

Jak jest po zmianach?

Korekta u sprzedającego

Po zmianach mamy następujące brzmienie przepisu:

W przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją.

Art. 29a ust. 13 zd. 1 ustawy o VAT.

Czy sprzedający musi mieć potwierdzenie odbioru korekty przez nabywcę?

Z nowej treści przepisu nie wynika taki obowiązek. Obecnie zatem sprzedający nie musi potwierdzać odbioru faktury korygującej przez kupującego.

Kiedy ujmuje korektę sprzedający?

Sprzedający ujmuje fakturę korygującą w dacie jej wystawienia. Warunkiem jest jednak, aby w tym terminie zgromadził odpowiednią dokumentację.

Co ma potwierdzać dokumentacja gromadzona przez sprzedającego?

Posiadana przez sprzedającego dokumentacja musi potwierdzać, że:

• uzgodnił on z kupującym warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz 
• ww. warunki zostały spełnione.

Co jeśli sprzedający nie zgromadzi dokumentacji w terminie?

Jeśli sprzedający w rozliczeniu za okres, w którym wystawił fakturę korygującą nie posiada odpowiedniej dokumentacji, to korektę in minus ujmuje w rozliczeniu za okres, w którym ją zgromadzi.

Wynika to z nowego brzmienia art. 29a ust. 13 zd. 2 ustawy o VAT.

Są również przypadki, gdy sprzedający nie musi gromadzić dokumentacji

Może się zdarzyć, że sprzedający koryguje fakturę z VAT, ale nie będzie musiał gromadzić dokumentacji potwierdzającej uzgodnienie i spełnienie warunków korekty.

Warunku posiadania dokumentacji, o którym mowa w ust. 13, nie stosuje się w przypadku sprzedaży: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, usług dystrybucji gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 24-37, 50 i 51 załącznika nr 3 do ustawy.

Art. 29a ust. 15 pkt 3 ustawy o VAT.

Jeżeli korygujesz fakturę dokumentującą jedno z ww. świadczeń, to obowiązek posiadania dokumentacji Cię nie dotyczy.

Korekta u kupującego

W przypadku nabywców spokojnie możemy mówić o rewolucji. Od 2021 r. nie ma żadnego znaczenia kiedy nabywca otrzymał fakturę korygującą.

Co więcej, nie ma nawet znaczenia czy ją w ogóle otrzymał!

Jej brak nie zwalnia kupującego z obowiązku ujęcia korekty!

Po zmianach przepis brzmi następująco:

W przypadku obniżenia podstawy opodatkowania, o którym mowa w art. 29a ust. 13, lub stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze, o którym mowa w art. 29a ust. 14, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług zostały uzgodnione z dostawcą towarów lub usługodawcą, jeżeli przed upływem tego okresu rozliczeniowego warunki te zostały spełnione.

Art. 86 ust. 19a zd. 1 ustawy o VAT.

Kiedy kupujący ujmuje korektę in minus?

Na mocy ww. regulacji, kupujący ujmuje korektę in minus w rozliczeniu za okres, w którym warunki korekty zostały uzgodnione, pod warunkiem że przed jego upływem warunki te zostały spełnione.

Co jeśli warunki korekty zostaną spełnione w okresie późniejszym niż ten, w którym miało miejsce uzgodnienie?

Jeżeli uzgodnienie i spełnienie warunków korekty nie ma miejsca w tym samym okresie rozliczeniowym, to zastosowanie znajduje art. 86 ust. 19a zd. 2 ustawy o VAT.

Na podstawie tego przepisu kupujący ujmuje korektę w rozliczeniu za okres, w którym warunki korekty zostały spełnione.

Czy korekta u kupującego jest uzależniona od wpływu faktury korygującej?

Jak widzisz nowe brzmienie przepisu nie mówi nic o otrzymaniu korekty przez kupującego. Jeżeli uzgodnienie i spełnienie warunków korekty ma miejsce, to kupujący musi korektę ująć. Nawet jeśli nie posiada faktury korygującej.

Jak ująć korektę w JPK, jeśli nie posiadam faktury korygującej?

Jeśli nie posiadasz faktury korygującej, a powstanie u Ciebie obowiązek ujęcia korekty, to odpowiedniego wpisu w JPK dokonujesz za pomocą dowodu wewnętrznego.

Wówczas oznaczyć go musisz kodem „WEW”.

Czy kupujący musi gromadzić jakąkolwiek dokumentację?

Z przepisu nie wynika, aby kupujący zobowiązany był do gromadzenia jakichkolwiek dokumentów.

Niemniej jednak musisz być w stanie wykazać, że uzgodnienie i spełnienie warunków korekty miało miejsce w danym okresie rozliczeniowym.

A to niestety często będzie wiązało się z koniecznością gromadzenia odpowiednich dowodów.

Co właściwie oznacza uzgodnienie i spełnienie warunków korekty?

To pytanie, które aktualnie zadaje sobie cały podatkowy świat 🙂

W ustawie nie zawarto bowiem jakichkolwiek definicji.

Wydaje się, że uzgodnieniem będzie jakakolwiek zgodna wola stron co do obniżki podstawy opodatkowania i kwoty VAT na fakturze pierwotnej.

Natomiast spełnieniem będzie moment, w którym zaistniało zdarzenie obligujące sprzedawcę do wystawienia faktury korygującej (o tym kiedy jest to konieczne przeczytasz we wpisie Faktura korygująca).

Istotne problemy praktyczne – rabat, błąd

Niestety pojęcia uzgodnienia i spełnienia warunków korekty są mocno niedookreślone i można mnożyć przypadki, gdy ustalenie kiedy mają one miejsce nie będzie takie łatwe.

Czy spełnieniem warunków korekty w przypadku rabatu jest chwila, gdy:

• kupujący nabył do niego prawo?
• sprzedający poinformował kupującego o jego udzieleniu?
• strony uzgodniły jego zarachowanie na poczet przyszłej dostawy towarów?
• sprzedający faktycznie wypłacił premię z tytułu rabatu kupującemu?
• a może dopiero moment otrzymania faktury korygującej przez kupującego?

Niestety na takie pytanie nie ma uniwersalnej odpowiedzi i trzeba analizować każdy konkretny przypadek.

Inna wątpliwość to kwestia ujmowania korekty w przypadku błędu.

Trudno bowiem w takim przypadku mówić o jakimkolwiek uzgodnieniu czy spełnieniu warunków korekty. Przecież błąd istnieje od początku.

Czy zatem zgodnie z nowymi przepisami kupujący przy błędach musi się cofać do okresu rozliczeniowego kiedy powstało prawo do odliczenia?

Niestety tutaj także należy pochylić się nad każdym przypadkiem.