Zmiana sposobu wykorzystania lub sprzedaż pojazdu – skutki w VAT

W przypadku wydatków związanych z pojazdami przysługuje Ci 50% lub 100% odliczenie VAT.

Zmiana sposobu wykorzystania takiego pojazdu lub jego sprzedaż, może Cię obligować do korekty VAT odliczonego przy nabyciu tego pojazdu.

Odliczanie VAT od wydatków związanych z pojazdem

W przypadku wydatków związanych z korzystaniem z pojazdu, możesz odliczać 50% albo 100% VAT. Zasady na jakich odliczamy VAT w takich przypadkach opisałem w artykule Odliczanie VAT od wydatków związanych z pojazdem.

Jednym z wydatków objętych 50% ograniczeniem w odliczaniu VAT jest koszt nabycia lub wytworzenia pojazdu.

Co jednak jeżeli po kilku miesiącach używania pojazdu zdecydujesz się na jego zgłoszenie i rozpoczęcie prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu?

Czy nieodliczona część VAT przepada bezpowrotnie?

Korekta podatku naliczonego

W odniesieniu do pojazdów przepisy ustawy o VAT przewidują tzw. korektę wieloletnią (art. 90b ustawy o VAT).

Wskutek tych regulacji, jeżeli w okresie korekty zmienisz sposób wykorzystania pojazdu, to przy pierwotnym odliczeniu:

• 50% VAT – możesz odzyskać część VAT związanego z zakupem;
• 100% VAT – musisz oddać część odliczonego VAT.

Jakich wydatków dotyczy korekta?

Przepisy o korekcie odnoszą się wyłącznie do wydatków poniesionych na nabycie, import lub wytworzenie danego pojazdu.

Korekta nie dotyczy zatem innych wydatków dotyczących samochodów, np. eksploatacyjnych. Nie zastosujemy jej również do podatku naliczonego od leasingu operacyjnego albo najmu.

Można mieć wątpliwości co z podatkiem naliczonym związanym z leasingiem kapitałowym. Na gruncie VAT taki leasing jest bowiem traktowany jak dostawa. Jednak moim zdaniem w tym przypadku również nie mamy obowiązku (ani prawa) stosowania przepisów o korekcie. Literalnie nie jest to bowiem nabycie pojazdu.

Jaki jest okres korekty?

Okres korekty uzależniony jest od wartości początkowej pojazdu.

Dla pojazdów o wartości początkowej:

• nieprzekraczającej 15 tys. zł, okres korekty wynosi 12 miesięcy (art. 90b ust. 6 ustawy o VAT);
• przewyższającej 15 tys. zł, okres korekty wynosi 60 miesięcy (art. 90b ust. 1 ustawy o VAT).

Okres korekty liczymy od miesiąca, w którym nabyliśmy lub oddaliśmy do używania pojazd.

Jaka zmiana rodzi obowiązek korekty VAT?

Jak wyjaśniam w artykule Odliczanie VAT od wydatków związanych z pojazdem, w przypadku kosztów związanych z nabyciem pojazdu samochodowego, zasadą jest możliwość odliczania VAT w wysokości 50%.

Niemniej jednak przy spełnieniu przewidzianych w ustawie o VAT warunków, możesz odliczyć 100% VAT. Będzie tak jeżeli Twój pojazd:

• przeznaczony jest do sprzedaży lub wynajmu albo
• posiada wskazaną w ustawie o VAT konstrukcję albo
• został zgłoszony na formularzu VAT-26 i prowadzona jest ewidencja przebiegu pojazdu.

W związku z przepisami o korekcie wieloletniej, warunki 50% lub 100% odliczania VAT musisz spełniać przez cały okres korekty.

Jeżeli więc przy zakupie odliczysz 100% VAT i w okresie korekty:

• pojazd przestanie być przeznaczony wyłącznie do sprzedaży lub wynajmu albo posiadać wskazaną w ustawie o VAT konstrukcję (jednocześnie nie będziesz prowadzić ewidencji przebiegu pojazdu) albo
• nie zgłosisz pojazdu na formularzu VAT-26

– to w takich przypadkach musisz oddać część odliczonego VAT.

Chodzi więc o sytuacje, gdy przestaniesz spełniać warunki do odliczania 100% VAT od wydatków związanych z danym pojazdem.

Pamiętaj, że wówczas korekta jest obligatoryjna. Chodzi przecież o VAT, który trzeba oddać do urzędu skarbowego. 😉

Jeżeli natomiast przy zakupie odliczysz 50% VAT i w okresie korekty spełnisz warunki do odliczania 100% od wydatków związanych z danym pojazdem, to możesz odzyskać część nieodliczonego wcześniej VAT.

Oczywiście w takim przypadku korekta jest fakultatywna. Tutaj bowiem to urząd skarbowy odda nam VAT.

Taka zmiana może być spowodowana np. tym, że:

• zgłosiliśmy pojazd na formularzu VAT-26 i zaprowadziliśmy ewidencję przebiegu pojazdu;
• dokonaliśmy w pojeździe przeróbek, w wyniku których pojazd ma konstrukcję dającą 100% odliczenie VAT (oczywiście spełnienie tych warunków musi być zatwierdzone przez stację kontroli pojazdów);
• przeznaczyliśmy pojazd wyłącznie do działalności w zakresie wynajmu.

W jaki sposób realizujemy korektę?

Zasady dokonywania takiej korekty opisane zostały w art. 90b ust. 4 ustawy o VAT.

Dokonujemy jej jednorazowo w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła zmiana wykorzystania danego pojazdu. Realizujemy ją w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty.

Przydatnym narzędziem, który pomoże Ci w kalkulacji wysokości korekty jest kalkulator Gofin.

Korekta ze 100% na 50%

Korekta z 50% na 100%

Korekta roczna

W przypadku pojazdów o wartości początkowej nieprzekraczającej 15 tys. zł, okres korekty wynosi 12 miesięcy.

Jak wykazać taką korektę w JPK?

Korektę realizowaną na podstawie art. 90b ustawy o VAT wykazujemy w cz. ewidencyjnej JPK na podstawie dowodu wewnętrznego w polu K_44 (jeżeli pojazd jest środkiem trwałym) albo w polu K_45 (jeżeli nie jest środkiem trwałym).

Należności te są wykazywane również w cz. deklaracyjnej JPK odpowiednio w polach P_44 albo P_45.

Sprzedaż pojazdu a korekta wieloletnia

Korekta przysługuje Ci również w razie sprzedaży danego pojazdu.

Na podstawie art. 90b ust. 2 ustawy o VAT przyjmujemy wówczas, że pojazd do końca okresu korekty wykorzystywany jest do działalności gospodarczej.

Jakiego typu pojazdów dotyczy korekta wieloletnia?

Przepisy o korekcie wieloletniej dotyczą pojazdów samochodowych. Pamiętaj, że w art. 2 pkt 34 ustawy o VAT zawarto definicję pojazdu samochodowego.

Jest nim pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.

A zatem przepisy o korekcie stosujesz wyłącznie do pojazdów o masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.

Czy korekta wieloletnia dotyczy również pojazdów zakupionych w procedurze VAT-marża?

W przypadku, gdy dostawa podlega opodatkowaniu w procedurze marży dla towarów używanych, to nabywcy nie przysługuje prawo do odliczenia (art. 120 ust. 4 ustawy o VAT).

Skoro przy zakupie nie ma podatku naliczonego podlegającego odliczeniu, to nie ma również czego korygować.

A zatem jakakolwiek zmiana przeznaczenia nie rodzi w takim przypadku obowiązku korekty.

Co jeśli w okresie korekty ponownie zmienię sposób używania pojazdu?

Może się zdarzyć, że kupisz pojazd ze 100% odliczeniem VAT. Po 12 miesiącach zaczniesz używać go również do celów prywatnych, a więc dokonasz korekty podatku naliczonego. Następnie po kolejnych 12 miesiącach ponownie zaczniesz wykorzystywać pojazd wyłącznie w działalności gospodarczej.

Przepisy nie stanowią jednoznacznie, że powinniśmy/możemy dokonywać korekty przy każdej zmianie przeznaczenia.

W mojej jednak opinii, skoro ustalono 60-miesięczny okres korekty, to każda zmiana przeznaczenia w tym czasie, rodzi konieczność lub prawo do korekty.

Za każdym razem korygujemy więc VAT w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty.