Incoterms to reguły określające warunki sprzedaży. Znajomość tych zasad istotna jest również w kontekście rozliczania podatku VAT. Często bowiem wynika z nich, w którym miesiącu należy rozliczyć VAT z tytułu dostawy towarów.
Co to są reguły Incoterms?
Reguły Incoterms to międzynarodowe zasady określające warunki sprzedaży. Dzielą one koszty i odpowiedzialność pomiędzy kupującego i sprzedającego.
Stosowanie reguł Incoterms jest dobrowolne. Przy czym spotykamy się z nimi bardzo często bowiem pozwalają w łatwy sposób określić obowiązki stron transakcji.
Reguły te określają kto jest odpowiedzialny za zorganizowanie transportu, odprawy celnej, pozyskanie dokumentów eksportowych/importowych. Wskazują również kto ma ponieść koszty transportu.
Z zasad Incoterms wynika również kiedy przechodzi pomiędzy stronami ryzyko związane z uszkodzeniem towaru albo jego utratą.
Różnica pomiędzy Incoterms 2010 a Incoterms 2020
Reguły Incoterms ustalane są co 10 lat przez Międzynarodową Izbę Handlu (International Chamber of Commerce). Dotychczas stosowane były Incoterms 2010.
Nie ma aktualnie obowiązku stosowania Incoterms 2020. Strony wciąż mogą korzystać z Incoterms 2010 albo Incoterms 2020.
Różnice pomiędzy Incoterms 2010 i 2020 nie mają wpływu na skutki określane w podatku VAT. Dzisiejszy wpis dotyczy zatem zarówno Incoterms 2010, jak i Incoterms 2020.
Podział Incoterms
Reguły Incoterms składają się z 11 trzyliterowych kodów oznaczających konkretne warunki handlowe (np. EXW, FCA, DAP).
Dzielą się one na 4 grupy: E, F, C, D.
Grupa E
W ramach tej grupy Incoterms sprzedający udostępnia towar do dyspozycji kupującego we wskazanym przez sprzedającego punkcie wydania.
Sprzedający nie jest zobowiązany ani do odprawy celno-eksportowej, jak również nie ponosi ryzyka i kosztów załadunku. W grupie E znajduje się jedynie Incoterms EXW.
Grupa F
Sprzedający dokonuje odprawy celnej eksportowej, lecz nie ponosi kosztów transportu ani ubezpieczenia. Do grupy tej należą FCA, FAS i FOB.
Grupa C
Sprzedający organizuje transport, ponosi jego koszty oraz jest odpowiedzialny za odprawę eksportową. Ryzyko zostaje przeniesione na kupującego w momencie nadania towaru. Do grupy C należą następujące reguły Incoterms: CFR, CIF, CPT i CIP.
Grupa D
Ta grupa Incoterms przewiduje, że sprzedający zobowiązany jest do dostarczenia towaru w określone miejsce lub do portu przeznaczenia. Do tej grupy należą takie reguły Incoterms jak DAP, DPU i DDP.
Reguły Incoterms a VAT
Reguły Incoterms mają wpływ na określenie momentu dostawy towarów.
Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Incoterms natomiast określa kiedy przechodzi pomiędzy stronami ryzyko związane z utratą towarów lub ich uszkodzeniem.
W celu określenia momentu dostawy towarów musisz więc ustalić chwilę, w której dochodzi do przeniesienia tego ryzyka.
Poniżej grafika, która przedstawia moment przejścia ryzyka ze sprzedającego na kupującego przy najpopularniejszych regułach Incoterms.
Chcesz mieć grafiki Incoterms zawsze pod ręką? Możesz je pobrać, wypełniając poniższy formularz!
Moment dostawy towarów
Przy regule EXW za moment dostawy towaru uznaje się pozostawienie go do dyspozycji kupującego w wyznaczonym wcześniej miejscu (np. magazynie, wytwórni, jak również na terenach zakładu) i uzgodnionym czasie.
Strony stosują w dostawie regułę EXW. Momentem dostawy będzie chwila, w której kupujący odbierze towary z magazynu.
Przy regułach FCA oraz CPT/CIP momentem dostawy jest chwila, w której towary zostały załadowane na środek transportu.
Strony stosują regułę FCA. Za moment dostawy należy uznać chwilę, w której towary zostały załadowane na podstawiony środek transportu.
Przy regule DAP sprzedający musi dostarczyć towary do określonego miejsca.
W ramach dostawy stosowana jest reguła DAP. Strony uzgodniły, że sprzedający ma dowieźć towary do magazynu kontrahenta. Momentem dostawy towarów będzie chwila, w której towary zostaną dostarczone do tego miejsca.
Poniżej ta sama grafika z oznaczeniem momentu dostawy w VAT:
Na co ma wpływ tak ustalony moment dostawy towarów?
Jak zapewne dobrze wiesz, w przypadku dostawy towarów momentem powstania obowiązku podatkowego jest zasadniczo moment dokonania dostawy towarów.
Zatem określona wg reguł Incoterms data dostawy będzie determinowała miesiąc, w którym VAT z danej transakcji powinien być rozliczony.
Przedsiębiorca ze Szczecina sprzedał towar na rzecz kupującego z Przemyśla. Towary odebrał kurier 31 stycznia i dostarczył je do klienta 1 lutego. Kiedy powstanie obowiązek podatkowy w VAT?
Dla ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT pomocne mogą być właśnie zasady Incoterms. Gdyby w transakcji stosowana była reguła:
- EXW – to datą obowiązku podatkowego będzie 31 stycznia (tj. moment kiedy kurier odebrał towary).
- DAP – to datą obowiązku podatkowego będzie 1 lutego (tj. moment kiedy towary zostały dostarczone do klienta).
Ustaloną w ten sposób datę sprzedaży umieszczasz również w wystawionej fakturze (znajdzie się ona również w JPK).
Fakturę wystawiasz natomiast zasadniczo do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miała miejsce dostawa towaru.
Jeżeli więc odpowiadasz za rozliczenia VAT, to znajomość reguł Incoterms może być w wielu przypadkach konieczna. Mogą one bowiem mieć wpływ na:
- datę powstania obowiązku w VAT;
- termin na wystawienie faktury;
- prawidłowość elementów zawartych w fakturze.
Reguły Incoterms mogą mieć wpływ na rozliczanie transakcji łańcuchowych
A to nie jedyne możliwe skutki stosowanych Incoterms dla rozliczeń w VAT.
Mogą one mieć znaczenie przy rozliczaniu transakcji łańcuchowych.
Niekiedy są pomocne przy określaniu kto jest organizatorem transportu.
A w przypadku dostaw eksportowych mogą posłużyć do ustalenia, która z dostaw w łańcuchu to tzw. dostawa ruchoma.
Jeżeli szukasz więcej informacji o wpływie Incoterms na rozliczanie VAT w transakcjach łańcuchowych, to zachęcam Cię do skorzystania z warsztatów z tej tematyki, w których szeroko omawiam tę kwestię.
Bardzo dobre kompendium. Czasem osobom fakturującym sprawia problem właściwe określenie daty sprzedaży (powstanie obowiązku podatkowego) przy transakcjach typu Direct Delivery, gdy towar dostarczany jest do klienta krajowego z Niemiec na zlecenie podmiotu polskiego. Niby dwie niezależne transakcje, ale często budzą wątpliwości, ze względu na incoterms określane przez dostawcę (np. CPT), które przenoszone są na transakcję sprzedaży dla finalnego odbiorcy.
Dziękuję za komentarz! Sama reguła CPT jest problematyczna ponieważ rozjeżdża się moment dostawy (przejście ryzyka pomiędzy sprzedającym a kupującym) z momentem, do którego sprzedający ponosi koszty transportu. A jeśli dodatkowo w transakcji uczestniczą 3 podmioty, to sprawa robi się jeszcze bardziej zagmatwana. Na pewno jeszcze będę pisał o różnych przypadkach transakcji łańcuchowych. Pozdrawiam! 🙂
Czy przy DDP mogę odliczyć VAT skoro płacił go nadawca?
A czy mógłbyś Arku rozwinąć jaki konkretnie przypadek masz na myśli?
Przy DDP sprzedawca odpowiedzialny jest procedurę importową. Najcześciej zagraniczny sprzedawca działa przez agencję celną (występującą jako przedstawiciel pośredni lub bezpośredni). Agencja płaci VAT na rzecz zagranicnzego sprzedawcy i to agencja występuje jako zgłaszający na zgłoszeniu celnym. Pytanie Pana Arka (i moje), kto może odliczyć ten VAT?
Podpinam się pod pytanie – kto może / powinien odliczyć VAT?
Temat wymagający analizy. Mogę jednak wskazać, że przedstawiciel bezpośredni raczej nie, biorąc pod uwagę orzeczenie TSUE C-187/14 (organy też tak przyjmują, przykładowo: 2461-IBPP4.4512.112.2016.3.LG). Jako przedstawiciel pośredni też nie bardzo, przykładowo interpretacja 1462-IPPP3.4512.678.2016.2.KT.
Mam pytanie import z Rosji na ddp zgodnie z ta reguła to cło i VAT zapłaci exporter ? W jaki niby sposób rosyjski exporter nie będąc zarejestrowanym w pl do VAT zapłaci go ? Nie jest to jakaś pułapka ze niby tu korzystnie mniejsze koszty a później i tak problem z wprowadzeniem do obrotu towaru ? Czy w ddp chodzi tylko o cło ? A VAT należny i naliczony już nie powiększony o cło w deklaracji tylko na podstawie jakiego dokumentu ? Dopiero raczkuje w imporcie a tu już na głęboka wodę 🙂 proszę o pomoc
VAT od importu rozlicza zgłaszający i to ewentualnie jemu może przysługiwać prawo do odliczenia – pod warunkiem, że wykorzysta towar w działalności dającej prawo do odliczenia. Zatem pytanie kto dokonuje zgłoszenia celnego – na tym podmiocie będą ciążyły wszelkie obowiązki formalne związane z VAT. Oczywiście najczęściej takich zgłoszeń w imieniu danego podmiotu dokonuje agencja celna.
@Paulina – poczytaj o procedurze celnej 42 – ona jest w UE, ale może w Rosji mieli odpowiednik?
W skrócie fiscal rep przejmuje odpowiedzialność za rozliczenia VAT-owo celne eksportera i odprzedaje towar i użycza eksporterowi swojego lokalny VAT ID importuje towar i dokonuje następnej dostawy (w Unii – taką dostawą może być jedynie WDT).
Witam. Mam pytanie odnośnie momentu obowiązku podatkowego w eksporcie. Kiedy możemy mówić o dacie dostawy jeśli sprzedaż jest dokonana na warunkach CPT, gdzie sprzedawca organizuje i opłaca transport do portu- czy w momencie wydania towaru z magazynu czy w momencie otrzymania konosamentu?
Dzień dobry, przy CPT ryzyko przechodzi ze sprzedawcy na kupującego, w momencie gdy towary są dostarczone do przewoźnika. Zatem tę chwilę przyjmujemy jako moment dostawy w VAT.
Dzień dobry.Jak powinno się opodatkować transakcję u podatnika z Polski w łańcuchu dostaw A->B->C, gdzie A jest podatnikiem PL, B jest podatnikiem z UE a C podatnik spoza UE. Towar jest wysłany bezpośrednio od A do C? Organizatorem transportu jest podmiot B. Pomiędzy A-B na warunkach Incoterms FCA a pomiędzy B-C jest CIF. Odprawa celna będzie w porcie w Polsce. Czy będzie to eksport pośredni czy transakcja krajowa. Jak powinien opodatkować środkowy podatnik B?
Przy takich warunkach ruchoma będzie dostawa pomiędzy B i C. Zatem podmiot A ma dostawę krajową, a u B występuje eksport.
Dzień dobry. Jak opodatkować transakcję u podatnika z Polski w łańcuchu dostaw A->B->C, gdzie A jest podatnikiem spoza UE, B i C jest podatnikiem z PL . Towar jest wysłany bezpośrednio od A do C? Organizatorem transportu jest podmiot B. Pomiędzy A-B na warunkach Incoterms EXW a pomiędzy B-C jest CIP. Odprawa celna importowa będzie w Polsce dokonana przez podmiot B. Która dostawa będzie ruchoma. Jak powinna być opodatkowana dostawa pomiędzy A-B a jak pomiędzy B-C?
Będę wdzięczna za odpowiedź.
Dzień dobry, wydaje się, że tutaj znajdzie zastosowanie art. 22 ust. 4 ustawy o VAT i że podmiot B – jako podatnik z tytułu importu towarów w Polsce, dostawę następującą po imporcie rozpozna jako dostawę krajową. Dla A będzie to zapewne eksport towarów z państwa spoza UE, ale to już wymagana jest analiza przepisów państwa, z którego towary wyjeżdżają.
Mam pytanie. Towar jedzie do Indii i oni chcą fakturę do odprawy . Według warunków sprzedaż następuje po dostarczeniu do portu , wtedy dział logistyki wystawia prawidłowa fakturę z odpowiednia data. Ale Indie już jej nie akceptują . Czy w tym wypadku można wystawić wcześniej fakturę niż przechodzi ryzyko?
Można wystawić fakturę 30 dni przed dostawą, piszę o tym w artykule: https://zrozumvat.pl/jaki-jest-termin-na-wystawienie-faktury-vat/
Był DAF ..jest DAP.
W transporcie kolejowym obecność stacji kolejowej na granicy z UE to rzadkość. Stacje są oddalone od granicy z UE. I to one są place . Jeżeli transport jest opłacony do granicy geograficznej np PL/BY a miejscem dostarczenia jest ostatnią stacja przed granicą geograficzna to w Pana ocenie obowiązek podatkowy powstaje z chwilą delivery in place czy z chwilą przekroczenia granicy.
Jeżeli moment dostarczenia do tej ostatniej stacji to moment przejścia ryzyka na kupującego, to moment dostarczenia towarów do tego miejsca uznałbym za moment powstania obowiązku podatkowego w VAT.
Dzień dobry. Dostawa bezpłatnej próbki ofertowej z kraju spoza UE. Warunki CPT, wartość na fakturze określona na 5 Euro. Czy wykazujemy to jako import? Jak należy taką próbkę potraktować w Vat?
Dzień dobry Pani Moniko, import to przywóz towarów spoza UE. A zatem wydaje się, że w tym przypadku należy rozpoznać import towarów, ponieważ towary są przywożone spoza UE.
Dzień dobry. Polska sprzedaje towar dla Szwajcarii ale dostarcza do szwajcarskiego oddziału w Holandii (towar nie opuszcza granic UE). Warunki to DAP. Szwajcaria jest zarejestrowana na terenie Holandii do VAT-UE. Faktura wystawiona na Szwajcarię a odbiorcę Holandię. Jest dokument CMR, że towar został dostarczony do Holandii. Jak wykazać taką transakcję w pliku JPK i w VAT-UE?
Mam pytanie: jak przedstawia się sytuacja przy zastosowaniu formuły FOB w przypadku eksportu do kraju trzeciego, poza UE?
Czy chwilą powstania obowiązku VAT dla sprzedającego będzie moment przekroczenia towaru burty podczas załadunku na statek, który zapewnia kupujący? Dostarczenie ładunku do portu leży po stronie sprzedającego, więc nie będzie to moment przekazania towaru przewoźnikowi między siedzibą/magazynem sprzedającego a statkiem, czy tak?
Dzień dobry ,
Wysyłkę urządzenia z pl do pl organizuje dostawca -producent ale płaci za nią jako za usługę spedycyjna świadczona przez firmę zewnętrzną odbiorca na tej samej fv znajduje się pozycja urządzenie … I pozycja usługa spedycyjna .. . Wysyłka z firmy producenta załadunek i wyjazd 28 grudnia dostawa powiedzmy 2 stycznia . Czy fv może być wystawiona dla odbiorcy 28 grudnia ? Czy w takim wypadku umieszczenie incoterms CPT będzie prawidłowe ? Czy lepiej nie umieszczać ? Odbiorca chce koniecznie fv na grudzień z racji obciążenia spedytorów wysyłka będzie w grudniu ale dostawa może być już w styczniu . Co zrobić żeby prawidłowo wystawić fv ale była na grudzień.
Dzień dobry Panie Piotrze.
Proszę rzucić okiem na pismo Dyrektora KIS z dnia 20.01.2021. odnośnie daty dostawy towaru przy DDP . Wg tej interpretacji przy przewozie przez firmę kurierską data dostawy (czyli data obow.podatkow.w VAT) =data wydania towaru firmie kurierskiej. Natomiast w przypadku gdy sprzedający dowozi do magazynu odbiorcy , data dostawy ( data obow.podatkow.VAT) = data dostarczenia .
https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/pisma-urzedowe/0113-kdipt1-2-4012-657-2020-2-sm-moment-powstania-185123084
W tej interpretacji wnioskodawca w stanie faktycznym uznał, że „W umowach zawartych między Wnioskodawcą, a nabywcami towarów nie będzie postanowień dotyczących momentu dokonania dostawy (tj. przeniesienia prawa do dysponowania towarem jak właściciel). Umowy będą jedynie określały warunki dostawy INCOTERMS DAP lub DDP”. Czyli niejako wskazał, że użyte DAP oraz DDP nie określają tego aspektu, więc organ wydając interpretację nie brał pod uwagę tych oznaczeń Incoterms w kontekście momentu dostawy, tylko uwzględnił przepisy KC i wskazania wnioskodawcy ze stanu faktycznego.
Dzień dobry,
Dziękuję za artykuł. Mam takie pytanie: jeśli sprzedawca, zanim dokonać dostawy towarów, wystawi fakturę, to wtedy obowiązek podatkowy powstanie w dn. wystawienia faktury? Czy w takiej sytuacji reguła Incoterms nie będzie miała wpływu na moment powstania obowiązku podatkowego VAT?
Jeżeli dla danej transakcji obowiązek podatkowy nie powstaje z chwilą wystawienia faktury (a tak najczęściej będzie, jeżeli nie jest to najem, dostawa mediów itp.), to data wystawienia faktury nie wyznacza momentu powstania obowiązku podatkowego.
No chyba, że mówimy o WDT – to wówczas faktycznie obowiązek podatkowy powstanie z chwila wystawienia faktury.