Karty paliwowe w VAT – jak opanować ten chaos?

Karty paliwowe to bardzo wygodny instrument. Niestety od lat trwają spory co do skutków w VAT jakie rodzi ich stosowanie.

Minister Finansów właśnie wydał objaśnienia podatkowe, w których potwierdził niekorzystną dla podatników interpretację.

Koniecznie sprawdź czy nie dotyczą Cię ryzyka opisane w artykule.

Na czym polegają karty paliwowe?

W dużym skrócie i uproszczeniu – przy stosowaniu kart paliwowych mamy do czynienia z 3 podmiotami:

• podmiotem prowadzącym stację paliw;
• pośrednikiem udostępniającym karty paliwowe;
• ostatecznym odbiorcą paliwa.

Pośrednik udostępnia ostatecznym odbiorcom karty paliwowe, za pomocą których mogą oni nabyć paliwo na stacjach.

Ostateczni odbiorcy paliwa chętnie korzystają z tego rozwiązania ponieważ:

• często ceny oferowane przez pośredników są niższe niż te na stacjach paliw (z uwagi na wolumen zakupów mogą oni negocjować niższe ceny);
• jest ono po prostu wygodne – przedsiębiorca przekazuje karty paliwowe pracownikom, a ci mogą kupić paliwo na wielu stacjach. Nie trzeba im wówczas zapewniać gotówki albo karty płatniczej. Łatwa jest również weryfikacja wydatkowanych środków.

Jak kształtowało się stanowisko dotyczące opodatkowania tego typu transakcji?

Już w zasadzie od lat w odniesieniu do kwalifikacji tego typu transakcji istniały dwa przeciwstawne podejścia. I to zarówno wśród organów podatkowych, jak i sądów administracyjnych.

W ramach tych poglądów przyjmowano, że:

• takie transakcje stanowią dostawy łańcuchowe albo
• podmiot pośredniczący nie dokonuje dostawy paliwa, lecz wykonuje usługę finansową.

Pogląd, że występuje dostawa łańcuchowa

W ramach tego podejścia przyjmowaliśmy, że w transakcji uczestniczą 3 podmioty, a paliwo jest dostarczane bezpośrednio od pierwszego podmiotu w łańcuchu do ostatniego.

W takim przypadku pomiędzy każdym z podmiotów w łańcuchu dochodzi do dostawy towarów, tym samym:

• prowadzący stację fakturował pośrednika za sprzedane paliwo;
• pośrednik odliczał VAT z faktury otrzymanej od prowadzącego stację i wystawiał fakturę za sprzedane paliwo na rzecz ostatecznego odbiorcy;
• ostateczny odbiorca odliczał VAT z faktury otrzymanej od pośrednika.

Stanowisko takie było akceptowane zarówno przez sądy jak i organy podatkowe. Przykładowo przez WSA w Warszawie w wyroku z 22.01.2016 r. (sygn. III SA/Wa 645/15 – wyrok później uchylony przez NSA) albo Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 6.11.2017 r. (sygn. S-ILPP2/4512-1-324/16/17-S/MW).

Stanowisko, że emitent karty paliwowej wykonuje usługę finansową

W ramach alternatywnego poglądu przyjmowano, że podmiot pośredniczący nie uczestniczy w dostawie paliwa, lecz że wykonuje usługę finansową.

Argumentem za takim podejściem miał być fakt, że ostateczny nabywca kupuje paliwo bezpośrednio od właściciela stacji i decyduje o wszelkich aspektach związanych z jego zakupem.

Podejście takie historycznie zajmowały zarówno sądy administracyjne (np. Wyrok WSA w Warszawie z 12.02.2016 r., sygn. III SA/Wa 873/15) jak i organy podatkowe (np. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 5.07.2017 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.97.2017.2.BS).

Stanowisko TSUE – usługa finansowa

Niestety podstawą drugiego z poglądów było stanowisko Trybunału Sprawiedliwości, a w zasadzie jego dwa orzeczenia:

• Wyrok TSUE z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie Auto Lease Holland BV (C-185/01).
• Wyrok TSUE z dnia 15 maja 2019 r. w sprawie Vega International Car Transport and Logistic (C-235/18).

Z orzeczeń tych wynika zasadniczo, że pośrednik udostępniający karty paliwowe wykonuje usługę finansową – udziela kredytu.

TSUE uznał zatem, że nie mamy w takich przypadkach do czynienia z transakcjami łańcuchowymi.

Aktualne podejście NSA – usługa finansowa

Po orzeczeniu wydanym w 2019 r. przez TSUE, Naczelny Sąd Administracyjny uznaje, że w przypadku tego typu transakcji mamy do czynienia z usługą finansową.

Jako przykład mogą służyć następujące wyroki wydane przez NSA w 2020 r. o sygn.: I FSK 163/16; I FSK 1758/16; I FSK 63/16; I FSK 915/16; I FSK 1183/16.

Aktualne podejście Ministra Finansów

Interpretacja ogólna z 2021 r.

Dnia 15.02.2021 r. Minister Finansów wydał interpretację ogólną dotyczącą kwalifikowania dla celów VAT transakcji z wykorzystaniem kart paliwowych.

Co wynika z tej interpretacji?

MF wskazał przesłanki, w przypadku spełnienia których musimy uznać, że dana transakcja nie jest dostawą łańcuchową. Będzie tak, gdy ma miejsce:

1. nabywanie towaru przez odbiorcę (posiadacza karty) bezpośrednio od dostawców;
2. decydowanie wyłącznie przez odbiorcę w szczególności o sposobach nabycia towaru (wybór miejsca nabycia), ilości oraz jakości towaru, momencie zakupu i sposobie wykorzystania towaru;
3. ponoszenie przez odbiorcę (z wyłączeniem podmiotu pośredniczącego) całości kosztów związanych z nabyciem towaru;
4. ograniczenie się podmiotu pośredniczącego do udostępnienia odbiorcy instrumentu finansowego pozwalającego nabyć towar.

Osobiście uważam, że w przypadku modeli transakcji, w których występują pośrednicy udostępniający karty, trudno będzie wykazać, że nie są spełnione wszystkie ww. przesłanki.

Można więc w zasadzie przyjąć, że stanowisko MF jest analogiczne jak przedstawione wyżej, stanowisko sądów i Trybunału.

W przypadku, gdy w transakcji występuje pośrednik jedynie udostępniający kartę paliwową, to mamy do czynienia z usługą finansową.

Jakie ryzyka wiążą się z aktualnym podejściem do rozliczania kart paliwowych?

Jeżeli jesteś uczestnikiem tego typu transakcji i rozliczasz je jako transakcje łańcuchowe, to może się to dla Ciebie wiązać z istotnym ryzykiem podatkowym.

I to niezależnie od tego jaką rolę w transakcji pełnisz.

Ryzyko dla ostatecznego nabywcy paliwa

Ostateczny nabywca paliwa otrzymuje fakturę z wykazanym VAT, z której dotychczas odliczał VAT.

Przy aktualnym podejściu przyjmujemy, że pośrednik wykonuje usługę finansową. Co ważne, jest to usługa zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Organy podatkowe mogą więc takiemu ostatecznemu nabywcy odmówić prawa do odliczenia na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT.

Uznać, że przedmiotem nabycia jest usługa zwolniona, a nie opodatkowana, a więc że prawo do odliczenia nie przysługuje.

Ryzyko dla pośrednika

Analogiczne ryzyko w zakresie podatku naliczonego powstaje u pośrednika. Tutaj oczywiście zakwestionowane zostanie odliczenie VAT z faktury wystawionej przez prowadzącego stację.

Organy mogą uznać, że pośrednik w ogóle nie nabywa paliwa, a więc że nie może również skorzystać z prawa do odliczenia.

Ryzyko dla prowadzącego stację

Pewne potencjalne ryzyka można również wskazać dla prowadzących stację. Widziałbym je tutaj w odniesieniu do prawidłowości dokumentowania transakcji.

Skoro nabywcą paliwa jest ostateczny nabywca, to on powinien być nabywcą na fakturze. A nie pośrednik.

W dodatku zapowiedziano brak mocy ochronnej dotychczasowych interpretacji…

Duża część podmiotów operujących na rynku ma pozytywne interpretacje podatkowe, które pozwalają na rozliczanie tego typu transakcji jako dostaw łańcuchowych.

Niestety organy podatkowe będą podważać ich moc ochronną.

Zapowiedziało to samo MF w komunikacie informującym o wydaniu interpretacji ogólnej.

W ramach pakietu SLIM VAT usunięto bowiem z ustawy o VAT art. 7 ust. 8 ustawy o VAT. Przepis ten najczęściej powoływany był jako jedna z podstaw wydania takich interpretacji.

Jak stwierdziło natomiast MF:

W momencie wyeliminowania tego przepisu z porządku prawnego, doszło do utraty aktualności, a tym samym mocy ochronnej interpretacji indywidualnych wydanych w zakresie tego przepisu.

Powyższe należy odczytywać jako wyraźny sygnał do przyszłych kontroli rozliczeń kart paliwowych u podatników.

Co muszę w takim razie zrobić?

Sprawdź jaki model rozliczeń stosujesz i czy na pewno dotyczy Cię opisane w artykule ryzyko

We wpisie omawiam konkretny model rozliczeń.

Być może Ty stosujesz inne rozwiązanie, które nie generuje tego typu ryzyka (np. kartę paliwową udostępnia podmiot prowadzący stację).

Zweryfikuj czy interpretacja, którą posiadasz daje Ci ochronę

Jak wskazałem wyżej, organy podatkowe będą podważały interpretacje podatkowe, których podstawą był usunięty od Nowego Roku art. 7 ust. 8 ustawy o VAT.

Sprawdź czy Twoja interpretacja opiera się o tę regulację – niestety pewnie tak jest :/

Zastanów się czy nie warto wystąpić o wydanie interpretacji

Jeżeli zamierzasz stosować w swojej firmie karty paliwowe, to być może jest to dobry moment, aby potwierdzić prawidłowość dokonywanych rozliczeń w drodze interpretacji podatkowej.

Zapewni Ci to spojój na przyszłość. A przynajmniej do momentu kolejnej zmiany przepisów 🙂

Skontaktuj się ze mną

Potrzebujesz wsparcia w analizie swojego problemu?

Napisz do mnie i umów się na analizę podatkową Twojego modelu rozliczeń.