Brak faktury przy WNT – co zrobić?

W kontekście rozliczania WNT, ewentualny brak faktury może przysporzyć nam problemów. Z faktury tej wynika nam bowiem moment powstania obowiązku podatkowego – a więc okres rozliczeniowy, w którym musimy wykazać należny VAT.

W dodatku faktura jest podstawą do ujęcia podatku naliczonego z tytułu WNT.

Co zatem zrobić w przypadku, gdy kontrahent nie przesłał nam faktury dokumentującej WNT?

Obowiązek podatkowy przy WNT

Moment powstania obowiązku podatkowego wyznacza Ci okres rozliczeniowy, w którym wykazać musisz podatek należny z tytułu nabycia towaru w ramach WNT.

Oczywiście w pierwszej kolejności sprawdzić musisz czy w ogóle wystąpiły warunki do zaistnienia WNT, o których więcej przeczytasz we wpisie Kiedy muszę wykazać VAT przy WNT.

Zasadą jest, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem WNT (art. 20 ust. 5 ustawy o VAT).

Dostawa i faktura z tego samego miesiąca

W takim przypadku obowiązek podatkowy z tytułu WNT powstał 10 maja. Konieczne jest zatem wykazanie w maju kwoty podatku należnego z tytułu WNT. Za podstawę opodatkowania przyjmujemy kwotę zapłaconą kontrahentowi i doliczamy do niej 23% VAT. Gdyby jednak dla danego towaru właściwa była niższa stawka VAT, to możemy ją zastosować.

Faktura przesłana z opóźnieniem i wystawiona po miesiącu dostawy

Data wystawienia faktury wyznacza nam moment powstania obowiązku podatkowego, jeżeli została wystawiona do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miała miejsce dostawa. W analizowanym przypadku faktura została wystawiona dużo później. Za moment powstania obowiązku podatkowego należy zatem przyjąć 15. dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym miała miejsce dostawa.

W analizowanym przypadku obowiązek podatkowy powstał zatem 15 kwietnia.

Pamiętaj, że brak faktury przy WNT nie zwalnia Cię z obowiązku wykazania VAT należnego!

Faktura otrzymana z opóźnieniem, lecz wystawiona w miesiącu dostawy

Możemy rozważyć jeszcze inny przykład. Gdy opóźnienie w otrzymaniu faktury obliguje nas do korekty rozliczeń:

Niestety jest to przypadek, który obliguje nas do skorygowania naszych rozliczeń w VAT. Rzeczywistą datą powstania obowiązku podatkowego jest bowiem styczeń – liczy się data wystawienia faktury. My natomiast wykazaliśmy VAT należny w lutym.

Konieczna jest zatem korekta in minus za luty (w celu usunięcia WNT) i korekta in plus za styczeń, w celu wykazania VAT należnego z tytułu WNT.

Co z odliczeniem VAT, jeżeli nie mam faktury?

Jeżeli przysługuje Ci pełne prawo do odliczenia, to wykazana kwota VAT należnego podlega odliczeniu. W praktyce przy WNT oznacza to wykazanie zarówno VAT należnego, jak i naliczonego, co powoduje że transakcja jest całkowicie neutralna w VAT.

Należy jednak pamiętać, że w przypadku WNT warunkiem odliczenia jest posiadanie faktury wystawionej przez dostawcę.

Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. a ustawy o VAT, prawo do odliczenia powstaje w okresie rozliczeniowym, w którym powstał obowiązek podatkowy, pod warunkiem jednak, że podatnik w terminie trzech miesięcy otrzyma fakturę dokumentującą dostawę towarów, stanowiącą u niego WNT.

Co zatem w przypadku, gdy nie mamy faktury dokumentującej WNT?

Jak już wiesz, brak faktury przy WNT nie zwalnia Cię z obowiązku wykazania VAT należnego. W tym samym okresie rozliczeniowym możesz też wykazać podatek naliczony. Musisz jednak weryfikować czy w ciągu 3 kolejnych miesięcy wpłynęła do Ciebie faktura dokumentująca WNT.

Jeżeli faktura wypłynie do końca maja, to nie są konieczne żadne korekty.

Co jeżeli faktura nie wpłynie do nas do końca maja (w terminie 3 miesięcy)?

W takim przypadku stosujemy art. 86 ust. 10g ustawy o VAT. Z przepisu tego wynika, że podatnik jest obowiązany do odpowiedniego pomniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ten termin.

Co jeśli faktura wpłynie po upływie 3 miesięcy?

Wówczas stosujemy art. 86 ust. 10h ustawy o VAT.

Po zmianach w pakiecie SLIM VAT 2 z przepisu tego wynika, że podatnik upoważniony jest w takim przypadku do odpowiedniego powiększenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym uwzględnił on kwotę podatku należnego z tytułu tego nabycia.

Pojawia się jednak problem jak w takim przypadku technicznie wykazać ten podatek naliczony.

Przejdźmy jeszcze raz przez przykład, który cały czas analizowaliśmy.

Stosując literalnie art. 86 ust. 10h ustawy o VAT, zwiększenia podatku naliczonego powinniśmy dokonać w rozliczeniu za luty – w tym bowiem miesiącu wykazaliśmy podatek należny z tytułu tego nabycia.

Regulacja ta jest moim zdaniem wadliwa.

Zauważmy, że po takiej korekcie w praktyce przez 3 miesiące mamy podwójnie wykazany podatek naliczony z tytułu danego WNT. W naszym przykładzie będzie to okres od lutego do kwietnia.

Do końca września 2021 r. (tj. do momentu wprowadzenia pakietu SLIM VAT 2) tego problemu nie było. Uwzględnialiśmy bowiem VAT naliczony w miesiącu otrzymania faktury.

Jak zatem postąpić w takim przypadku?

Moim zdaniem powinniśmy poprzez naszą korektę doprowadzić do sytuacji, w której technicznie, w naszych rozliczeniach podatek naliczony jest wykazany jednokrotnie – w rozliczeniu za okres, w którym wykazaliśmy VAT należny.

Cały proces wykazywania WNT w naszym przykładzie przedstawiam na poniższej grafice:

Dzięki takiej operacji anulujemy wcześniejsze zmniejszenie VAT naliczonego i technicznie VAT będzie w naszych rozliczeniach ujęty jeden raz.

Zaznaczam jednak, że jest to nowy przepis i jest to wyłącznie moje podejście do uwzględnienia takiej korekty. Trudno przewidzieć jakie stanowisko zajmą organy podatkowe – należy więc temat na bieżąco śledzić.