Odliczenie VAT przy WNT warunkowane jest terminowym wykazaniem VAT należnego. Dowiedz się jak skorzystać z odliczenia, gdy spóźnisz się z wykazaniem WNT.
Uwaga! Wpis zaktualizowany o tezy wyroku TSUE z 18 marca 2021 r., sygn. C‑895/19 oraz o zmiany wprowadzone w pakiecie SLIM VAT 2.
Wpis zgodny ze stanem prawnym obowiązującym na dzień 1 stycznia 2024 r.
Odliczenie VAT przy WNT
Jeżeli nabywasz towary od podatnika unijnego i są one transportowane z innego państwa UE, to Twoim obowiązkiem jest wykazanie WNT (szczegółowo o przypadkach, gdy ono występuje przeczytasz we wpisie Kiedy muszę wykazać VAT przy WNT).
Wykazany z tego tytułu podatek należny jest dla Ciebie podatkiem naliczonym. Przy pełnym prawie do odliczenia transakcja będzie więc neutralna w VAT.
Prawo do odliczenia warunkowane jest jednak:
- otrzymaniem faktury (co szczegółowo opisałem w artykule Brak faktury przy WNT – co zrobić) oraz
- wykazaniem podatku należnego.
Z dzisiejszego wpisu dowiesz się jak wygląda odliczenie VAT przy WNT, jeżeli spóźnisz się z wykazaniem podatku należnego.
Kiedy należy wykazać podatek należny przy WNT?
Obowiązek podatkowy przy WNT powstaje 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miała miejsce dostawa, chyba że wcześniej wystawiono fakturę.
Nabywasz towar w ramach WNT 15 stycznia. Jeżeli faktura została wystawiona do 14 lutego, to data jej wystawienia będzie generowała obowiązek podatkowy w WNT. Jeżeli później, to obowiązek podatkowy powstanie 15 lutego. W dacie powstania obowiązku podatkowego musisz wykazać VAT należny z tytułu WNT.
Kiedy przysługuje mi odliczenie VAT przy WNT?
Jeżeli masz pełne prawo do odliczenia VAT, to wykazana kwota podatku należnego stanowi dla Ciebie kwotę podatku naliczonego. Możesz ją wykazać w okresie rozliczeniowym, w którym powstał obowiązek podatkowy.
W praktyce możemy mieć do czynienia z dwoma przypadkami, tj. gdy:
- wykazujesz VAT w dacie powstania obowiązku podatkowego;
- spóźniasz się z wykazaniem podatku należnego z tytułu WNT.
W poniższych punktach odnoszę się do każdego z tych przypadków.
Wykazujesz VAT w dacie powstania obowiązku podatkowego.
W takim przypadku podatek naliczony możesz wykazać w okresie rozliczeniowym, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Obowiązek podatkowy z tytułu WNT powstał 1 kwietnia. W deklaracji za kwiecień, składanej do 25 maja wykazany został podatek należny z tytułu WNT. Ponieważ jest on rozliczany we właściwym okresie, to w tej samej deklaracji można wykazać kwotę VAT do odliczenia.
Jeżeli przysługuje Ci pełne prawo do odliczenia, to w takich przypadkach WNT jest dla Ciebie neutralne w VAT.
Spóźniasz się z wykazaniem VAT z tytułu WNT
W takim przypadku dalej możesz wykazać podatek naliczony w deklaracji VAT, w której powstał obowiązek podatkowy.
Z uwagi na to, że minął termin na złożenie deklaracji VAT za dany okres, VAT należny i naliczony wykazujesz przez korektę deklaracji.
Podatnik 18 grudnia nabył towary w ramach WNT, w tym samym terminie wystawiona została faktura. Niemniej jednak jest to podmiot o dużej strukturze i faktura trafiła do działu księgowego dopiero pod koniec czerwca. Co w takim przypadku?
Podatek należny i naliczony można wykazać poprzez korektę deklaracji za grudzień.
Jeżeli przysługuje Ci pełne prawo do odliczenia, to w takich przypadkach WNT również jest dla Ciebie neutralne w VAT.
W związku ze zmianami przepisów obowiązującymi od 7 września 2021 r. (tj. od wprowadzenia pakietu SLIM VAT 2), nie ma znaczenia ile miesięcy spóźniliśmy się z wykazaniem VAT należnego.
Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2017 r. do 6 września 2021 r. – niezgodność z prawem UE
W okresie od 1 stycznia 2017 r. do 6 września 2021 r. polskie przepisy uzależniały termin odliczenia VAT od tego kiedy została wykazana kwota VAT należnego. Zgodnie z tymi regulacjami, VAT należny musieliśmy wykazać w deklaracji za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu tego miesiąca (art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b ustawy o VAT).
Dnia 18 marca 2021 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał orzeczenie w sprawie C‑895/19, w którym stwierdził, że te przepisy są niezgodne z prawem UE.
Na czym polegały te regulacje?
Zgodnie z obowiązującymi wówczas regulacjami, jeżeli spóźniliśmy się z wykazaniem VAT należnego więcej niż 3 miesiące licząc od końca miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy, to nie mogliśmy wykazać podatku naliczonego w deklaracji za ten okres.
Firma z Polski nabyła 26 maja produkty spożywcze z Niemiec, transakcja stanowiła WNT (faktura wystawiona w maju). Dopiero w trakcie wrześniowego audytu okazało się, że transakcja nie została wykazana w deklaracji VAT. Co w takiej sytuacji?
Wówczas konieczne jest złożenie korekty deklaracji za maj (tj. za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy) w celu wykazania VAT należnego z tytułu WNT. Zgodnie z uchylonymi regulacjami, nie mogliśmy w tej samej deklaracji wykazać podatku naliczonego, bowiem minęły już 3 miesiące.
Kiedy mogliśmy wykazać podatek naliczony?
Stosowaliśmy w takim przypadku regulację przewidzianą w art. 86 ust. 10i ustawy o VAT. Wynikało z niej, że podatek naliczony był wykazywany w deklaracji VAT, do której nie minął jeszcze termin na jej złożenie.
W uproszczeniu można powiedzieć, że VAT naliczony wykazywaliśmy wówczas w bieżącej deklaracji VAT.
Wróćmy do sytuacji, w której obowiązek podatkowy w WNT powstał w maju, natomiast dopiero we wrześniu złożyliśmy korektę deklaracji za maj, w celu wykazania VAT należnego.
Jeżeli ta korekta została złożona między 1-25 września, to podatek naliczony mogliśmy wykazać w deklaracji za sierpień.
Jeśli natomiast miało to miejsce między 26-30 września, to VAT naliczony wykazywaliśmy w deklaracji za wrzesień.
Jakie były skutki takiego spóźnienia?
Opisanym wyżej skutkiem był brak możliwości wykazania podatku naliczonego w tej samej deklaracji VAT.
Mogło to wywoływać następujące, przykładowe konsekwencje.
Jeżeli w deklaracji za korygowany okres:
- mieliśmy VAT do zapłaty – to musieliśmy zapłacić również VAT z tytułu WNT wraz z ewentualnymi odsetkami za zwłokę;
- była nadwyżka kwoty podatku naliczonego, która została przeniesiona na następny okres rozliczeniowy (większa od kwoty VAT wykazywanej z tytułu WNT) – musieliśmy obniżyć w tej deklaracji kwotę podatku naliczonego do przeniesienia na następne okresy. Mogło się to wiązać z koniecznością złożenia korekt deklaracji za kolejne miesiące (ponieważ zmieniła się kwota przeniesiona z poprzedniego miesiąca). W którymś z kolejnych miesięcy mogło to spowodować powstanie zaległości podatkowej;
- była nadwyżka kwoty podatku naliczonego, która została nam zwrócona – musieliśmy oddać część otrzymanego VAT (odpowiadającego kwocie VAT z tytułu WNT) wraz z ewentualnymi odsetkami za zwłokę.
W takim przypadku okazywało się, że WNT wcale nie było dla nas neutralne w VAT. 🙁
Uznanie polskich przepisów za niezgodne z prawem UE
Dnia 18 marca 2021 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał orzeczenie w sprawie C‑895/19, w którym stwierdził, że 3-miesięczne ograniczenie w prawie do odliczenia jest niezgodne z prawem UE!
Trybunał orzekł, że przepisy unijne stoją na przeszkodzie stosowaniu przepisów krajowych, zgodnie z którymi:
wykonanie prawa do odliczenia podatku od wartości dodanej (VAT) związanego z nabyciem wewnątrzwspólnotowym w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym VAT jest należny, jest uzależnione od wykazania należnego VAT w deklaracji podatkowej, złożonej w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy.
W związku z wydaniem ww. orzeczenia warunek odliczenia VAT w terminie 3 miesięcy należy więc uznać za nieobowiązujący. Jest on bowiem niezgodny z prawem UE.
Czy musieliśmy czekać na zmianę polskich przepisów?
Co ważne, podatnicy nie musieli w mojej opinii czekać na zmianę polskich regulacji. Skoro bowiem TSUE orzekł o niezgodności polskich przepisów z prawem UE, to przy ich interpretacji stosujemy tzw. wykładnię prounijną i eliminujemy tę niezgodność z systemu prawa.
Czy możemy odzyskać odsetki zapłacone od 2017 r.?
1 stycznia 2017 r. weszły w życie przepisy o 3 miesięcznym ograniczeniu w prawie do wykazania podatku naliczonego.
Wcześniej nie było tego typu regulacji. Jeżeli więc korygowaliśmy z 3 miesięcznym opóźnieniem deklarację za grudzień 2016 r. i wykazywaliśmy tam WNT, to mogliśmy w niej pokazać również kwotę podatku naliczonego.
Jeżeli natomiast korekta dotyczyła okresu za styczeń 2017 r. lub późniejszych, to zgodnie z polskimi przepisami podatek naliczony moglibyśmy wykazać dopiero na bieżąco.
Jak wskazałem wyżej, mogło to rodzić dla nas obowiązek zapłaty odsetek za zwłokę.
Należy jednak wskazać, że skoro orzeczenie TSUE wykazało niezgodność polskich regulacji z prawem UE, to ta niezgodność istniała od momentu ich wejścia w życie, tj. od 1 stycznia 2017 r.
Otwiera więc to nam drogę do odzyskania zapłaconych z tego tytułu odsetek za zwłokę.
Brzmienie przepisów od 7 września 2021 r.
W ramach pakietu SLIM VAT 2 usunięto 3-miesięczne ograniczenie z przepisów ustawy o VAT. A zatem obecnie, niezależnie od tego ile miesięcy spóźnisz się z wykazaniem VAT należnego z tytułu WNT, to podatek naliczony możesz wykazać w deklaracji za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Szkolenie z WNT
Jeżeli na co dzień zmagasz się z rozliczaniem WNT, to zachęcam Cię do obejrzenia kompleksowego szkolenia, w którym od A do Z omawiamy zasady opodatkowania WNT.
Przechodzimy w nim przez bardziej zaawansowane przypadki, z uwzględnieniem aktualnych orzeczeń i interpretacji.
Dzień Dobry
zdarzyło mi się kilka razy, ostatnio i w poprzednich latach WYKAZYWAĆ WNT ( za co za tym idzie rozliczać Vat ), w miesiącu NASTĘPNYM po wystawieniu faktury. Pytanie co teraz ? Czy powinienem składać korekty JPK /deklaracje UE a wcześniej także deklaracje Vat , – wyliczać na nowo Vat, a za te starsze transakcje nie będzie mi przysługiwał zwrot Vat ? ,
Czy może w świetle tej nowej decyzji Tsue obejdzie się bez tego.
Proszę o pomoc i z góry dziękuje za odpowiedź.