Transakcja trójstronna uproszczona

Transakcja trójstronna uproszczona

Transakcja trójstronna uproszczona pozwala uniknąć drugiemu podmiotowi w łańcuchu obowiązku rejestracji do VAT w innym niż Polska państwie UE.

Sprawdź jakie warunki muszą być spełnione, aby skorzystać z tego uproszczenia.

Wpis sprawdzony i aktualny w stanie prawnym na 1 stycznia 2024 r.

Kiedy mamy do czynienia z wewnątrzwspólnotową transakcją trójstronną?

Wewnątrzwspólnotowa transakcja trójstronna to transakcja łańcuchowa, która realizowana jest wyłącznie na terytorium Unii Europejskiej.

Transakcja łańcuchowa polega na tym, że uczestniczą w niej co najmniej 3 podmioty, a towar jest transportowany bezpośrednio od pierwszego do ostatniego podmiotu w łańcuchu.

W takim przypadku przyjmujemy, że dostawa towarów ma miejsce zarówno pomiędzy pierwszym i drugim podmiotem, jak i drugim i trzecim.

Więcej na temat transakcji łańcuchowych przeczytasz w artykule Transakcje łańcuchowe – jakie są ich skutki w VAT.

Co jest charakterystyczne dla wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej, to że:

  • mogą w niej uczestniczyć wyłącznie 3 podmioty;
  • każdy z tych podmiotów musi być podatnikiem VAT UE w innym państwie UE oraz
  • organizatorem transportu jest pierwszy lub drugi podmiot w łańcuchu.

Powyższe wynika z art. 135 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Jeżeli masz do czynienia z tego typu transakcją, to możesz ją rozliczyć w ramach procedury uproszczonej.

Jeżeli chcesz zapoznać się ze szczegółowymi zasadami rozliczania transakcji łańcuchowych, to koniecznie weź udział w eksperckim szkoleniu online.

Tak, chcę obejrzeć szkolenie z transakcji łańcuchowych.

Na czym polega uproszczenie dla wewnątrzwspólnotowych transakcji trójstronnych?

Tak naprawdę z uproszczenia skorzystasz jeżeli jesteś drugim podmiotem w łańcuchu.

Kupujesz towar od firmy niemieckiej i od razu odsprzedajesz go do swojego klienta w Czechach. Towar jest transportowany bezpośrednio z Niemiec do Czech (firma niemiecka jest organizatorem transportu).

Gdyby nie znajdowała zastosowania procedura uproszczona, to na Tobie – jako drugim podmiocie w łańcuchu, ciążyłby obowiązek rejestracji do VAT w Czechach, w celu wykazania WNT.

Transakcja trójstronna rozliczona w ramach procedury uproszczonej pozwala uniknąć drugiemu podmiotowi w łańcuchu obowiązku rejestracji do VAT w innym niż Polska państwie UE.

Jakie warunki muszą być spełnione by skorzystać z procedury uproszczonej

Warunki te określone są w art. 135 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. Poniżej przedstawiam je w uproszczeniu.

Jako drugi podmiot w łańcuchu musisz:

  • nabyć towar od pierwszego podmiotu w łańcuchu w ramach WNT;
  • posłużyć się tym samym numerem VAT wobec pierwszego jak i ostatniego podmiotu w łańcuchu;
  • nie możesz posiadać siedziby w państwie, w którym kończy się wysyłka towarów;
  • musisz wskazać ostatni podmiot w łańcuchu jako zobowiązany do rozliczenia VAT z tytułu transakcji, a ten ostatni podmiot w łańcuchu musi posługiwać się numerem VAT nadanym w państwie, w którym kończy się transport.

Dodatkowe obowiązki drugiego podmiotu

Faktura

Drugi podmiot w łańcuchu dokonuje dostawy na rzecz ostatniego podmiotu. Musi zatem swoją transakcję udokumentować fakturą.

W takiej fakturze powinien:

  • umieścić adnotację: ,,VAT: Faktura WE uproszczona na mocy art. 135-138 ustawy o ptu” lub ,,VAT: Faktura WE uproszczona na mocy artykułu 141 dyrektywy 2006/112/WE”;
  • wskazać, że zobowiązanym za rozliczenie VAT jest ostatni podmiot w łańcuchu;
  • umieścić swój numer VAT UE, który zastosował również wobec pierwszego podmiotu w łańcuchu;
  • podać numer VAT UE ostatniego podmiotu w łańcuchu.

Powyższe wynika z art. 136 ustawy o VAT.

Niezwykle ważne jest umieszczenie w fakturze informacji o tym, że podatek ma rozliczyć nabywca. W wyroku w sprawie C‑247/21 TSUE uznał, że brak tej adnotacji uniemożliwia stosowanie uproszczenia. Szerzej orzeczenie to opisałem we wpisie Co nowego w VAT? – podsumowanie grudnia 2022 r.

Ewidencja

Ponadto drugi podmiot w łańcuchu powinien wskazać w ewidencji VAT:

  • ustalone wynagrodzenie za dostawy w ramach procedury uproszczonej oraz 
  • nazwę i adres ostatniego podmiotu w łańcuchu.

W zasadzie informację o wysokości wynagrodzenia oraz nazwie podmiotu wskazujemy w ewidencji prowadzonej w ramach JPK. Dodatkowo (tj. poza JPK) powinniśmy więc przechowywać informację o adresie naszego kontrahenta.

JPK

Drugi podmiot w łańcuchu musi oczywiście taką transakcję zadeklarować w JPK.

Wykazuje on:

  • podstawę opodatkowania z tytułu WNT, od pierwszego podmiotu w łańcuchu. Dodatkowo w cz. ewidencyjnej JPK powinien zastosować oznaczenie ,,TT_WNT”.
  • podstawę opodatkowania z tytułu dostawy poza terytorium kraju (nie wykazuje WDT). Jest to dostawa na rzecz ostatniego podmiotu w łańcuchu. Dodatkowo w cz. ewidencyjnej JPK powinien zastosować oznaczenie ,,TT_D”.

Ponadto w cz. deklaracyjnej powinien zaznaczyć pole P_66.

Informacja podsumowująca

Transakcja trójstronna uproszczona podlega również wykazaniu na formularzu VAT UE.

Podmiot taki wykazuje:

  • wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów od pierwszego podmiotu w łańcuchu;
  • wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz ostatniego podmiotu w łańcuchu.

Dodatkowo przy tych transakcjach należy zaznaczyć pole w kolumnie d – transakcje trójstronne.

Jakie obowiązki dotyczą pierwszego podmiotu w łańcuchu?

Jako pierwszy podmiot w łańcuchu rozpoznajesz klasyczne WDT na rzecz drugiego podmiotu w łańcuchu.

Podlega ono wykazaniu w JPK oraz informacji podsumowującej. Nie znajdują jednak w tym przypadku zastosowania żadne dodatkowe oznaczenia.

Nie masz również żadnych dodatkowych obowiązków dokumentacyjnych.

Jakie obowiązki dotyczą trzeciego podmiotu w łańcuchu?

Jako ostatni podmiot w łańcuchu rozpoznajesz WNT, z tytułu którego musisz rozliczyć VAT.

Podlega ono wykazaniu jako klasyczne WNT w JPK oraz informacji podsumowującej. Nie znajdują tutaj zastosowania żadne dodatkowe oznaczenia.

Jedynym dodatkowym obowiązkiem jest, aby w ewidencji uwzględnić:

  • obrót i kwotę podatku z tytułu WNT;
  • nazwę i adres drugiego podmiotu w łańcuchu.

Powyższe wynika z art. 138 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Obrót jak i kwota podatku uwzględniona jest w JPK. Poza JPK konieczne jest zatem przechowywanie adresu dostawcy.

Interesuje Cię szczegółowe omówienie zasad działania procedury uproszczonej?

Uproszczenie to rozpracowuję w moim autorskim szkoleniu z transakcji łańcuchowych.

Wyjaśniam w nim m.in.:

  • jak wygląda rozliczenie bez uproszczenia oraz z zastosowaniem procedury;
  • jakie wymogi bezwzględnie należy spełnić do tej procedury oraz
  • czy uproszczenie można zastosować dla łańcucha składającego się z 4 podmiotów.

Piotr Kępisty

Jestem doradcą podatkowym, prawnikiem i specjalizuję się w podatku VAT. Więcej o mnie...

Komentarze (7) Napisz komentarz

  1. Miałam okazję czytać różne artykuły na temat transakcji trójstronnej, a także oglądać różne webinary dotyczące tej kwestii i dopiero ten artykuł pokazał jak w sposób przejrzysty i czytelny wyjaśnić tę kwestię. Bardzo dziękuję

    Odpowiedz

  2. Artykuł pomocny,ale mam wątpliwości co do moich transakcji trójstronnych, inny doradca podatkowy traktuje dostawę między 4 podmiotami ,czym tak naprawdę należy się kierować ?

    Odpowiedz

  3. Dzień dobry, byłabym wdzięczna za odpowiedź na pytania: czy jeżeli transakcje trojstronne nie zostały oznaczone raportowaniu JPK,na fakturach sprzedażowych nie zostały zastowane informacje o których Pan wspomina w artykule to czy można te błędy naprawić w drodze korekty raportowania JPK jak rowniez korekt do faktur sprzedażowych zamieszając informacje? Dziękuje serdecznie za odpowiedź 🙂

    Odpowiedz

Dodaj komentarz

Wymagane pola są zaznaczone *.