Transakcje łańcuchowe z reguły kojarzymy z występowaniem WDT lub eksportu towarów.
Niekiedy jednak konieczne jest rozpoznanie wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość (WSTO).
Transakcje łańcuchowe – na czym polegają?
Transakcja łańcuchowa to taka, która jest realizowana co najmniej pomiędzy trzema podmiotami i w ramach której towary są transportowane bezpośrednio od pierwszego do ostatniego w kolejności podmiotu.
Każdy z dostawców w ramach łańcucha powinien określić kraj opodatkowania swojej dostawy oraz zastosować właściwą dla niej stawkę VAT.
Jeżeli transakcja jest realizowana pomiędzy podatnikami i polega na wywozie towarów z Polski poza UE albo do innego państwa UE, to w jej ramach może zaistnieć odpowiednio eksport towarów lub WDT.
Należy jednak pamiętać, że tylko jedna dostawa w łańcuchu może stanowić eksport lub WDT. Więcej na ten temat piszę w artykułach:
Sprzedaż konsumencka w transakcjach łańcuchowych
Transakcja łańcuchowa niekoniecznie musi być realizowana pomiędzy podatnikami.
Równie dobrze, może w niej brać udział konsument – a więc podmiot nieprowadzący działalności gospodarczej.
Oczywiście ponieważ nie odsprzedaje on towarów, konsument będzie ostatnim podmiotem w łańcuchu.
Ty jako podatnik, możesz być pierwszym lub drugim podmiotem w łańcuchu (a więc podmiotem A lub B).
Pojawia się pytanie – jaki typ transakcji stanowi wówczas Twoja dostawa?
WSTO w transakcjach łańcuchowych
Czym jest WSTO?
W przypadku sprzedaży konsumenckiej, możesz mieć do czynienia z wewnątrzwspólnotową sprzedażą towarów na odległość (WSTO).
Jest to transakcja, w ramach której transportujesz towary do innego niż Polska państwa UE.
Jednak co tutaj istotne, nabywcą jest podmiot, który nie ma obowiązku rozliczania WNT (a więc np. konsument).
Więcej o sposobie rozliczania WSTO przeczytasz we wpisie Wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość (WSTO).
Kiedy Twoja dostawa w łańcuchu stanowi WSTO?
I teraz przechodzimy do najważniejszego elementu. Ponieważ nie może być tak, że kilka podmiotów w łańcuchu rozpozna WSTO.
Ewentualnie tylko jedna z dostaw może stanowić ten typ transakcji.
Ale może być też tak, że w ramach transakcji łańcuchowej, przy której nabycia towarów dokonuje konsument, w ogóle nie zaistnieje WSTO.
Transakcja z konsumentem, przy której wystąpi WSTO
Zobaczmy najpierw przykład, gdy w transakcji występuje WSTO.
Sprzedajesz towary na rzecz konsumentów z Niemiec. Wcześniej nabywasz je od producentów w Polsce. Organizujesz transport towarów bezpośrednio od producentów do konsumentów w Niemczech.
Jest to sytuacja, w której występują trzy podmioty. A to producent. B to pośrednik. C to nabywca – konsument.
I teraz, jako pośrednik, musisz ustalić, której z dostaw można przypisać transport. Będzie to tzw. dostawa ruchoma – i tylko ona może stanowić WDT lub WSTO.
Jeżeli to Ty – jako pośrednik – organizujesz transport, to istotne jest jakim numerem VAT UE posługujesz się w transakcji.
Jeżeli będzie to polski numer VAT UE, to za ruchomą należy uznać dostawę dokonaną przez pośrednika (podmiot B). Wynika to z brzmienia art. 22 ust. 2c ustawy o VAT.
Pierwszy podmiot w łańcuchu rozpoznaje natomiast dostawę krajową, opodatkowaną właściwą dla towaru stawką VAT.
Transakcja z konsumentem, przy której nie wystąpi WSTO
Jeżeli jednak w podanym wyżej przykładzie posłużysz się niemieckim numerem VAT UE, to transport należy przypisać do dostawy dokonanej do Ciebie (tj. pomiędzy podmiotem A i B). Wynika to z art. 22 ust. 2b ustawy o VAT.
Wówczas dostawa pierwszego podmiotu w łańcuchu może stanowić WDT.
Natomiast Twoja dostawa stanowi dostawę lokalną, podlegającą opodatkowaniu VAT w Niemczech.
Co jeżeli jestem pierwszym podmiotem w łańcuchu?
A jak rozliczysz swoją dostawę, jeżeli jesteś pierwszy podmiotem w łańcuchu, a dostawy na rzecz konsumenta dokonuje Twój klient?
Zobacz na przykład poniżej.
Jesteś producentem kosmetyków. Towary zamawia od Ciebie kontrahent z Niemiec – posługujący się niemieckim numerem VAT UE. Ty organizujesz transport towarów do Niemiec. Przy czym kontrahent wskazuje, że towary mają być dostarczone pod adres jego klienta – konsumenta w Niemczech.
W takim przypadku, ponieważ jako pierwszy podmiot w łańcuchu organizujesz transport – to Twoja dostawa stanowi tzw. dostawę ruchomą (art. 22 ust. 2e pkt 1 ustawy o VAT).
Nie jest to jednak WSTO, ponieważ nabywcą jest podatnik rozliczający WNT. Oznacza to, że producent rozpozna WDT (oczywiście pod warunkiem spełnienia wszystkich przesłanek do jego wystąpienia).
Natomiast po stronie niemieckiego kontrahenta wystąpi dostawa lokalna – opodatkowana VAT w Niemczech.
Jestem pierwszym podmiotem w łańcuchu, ale transport organizuje kontrahent
I tutaj warto jeszcze dodać jeden wariant. A mianowicie taki, w którym jesteś pierwszym podmiotem w łańcuchu (A). Sprzedajesz towar dla klienta z Niemiec, który organizuje transport. Jednocześnie jest to transakcja łańcuchowa, w której ostatecznym nabywcą jest konsument w Niemczech.
Jeżeli niemiecki kontrahent posłuży się w transakcji niemieckim numerem VAT UE, to wówczas za dostawę ruchomą uznamy dostawę dokonaną do firmy niemieckiej (na podstawie art. 22 ust. 2b ustawy o VAT).
A zatem jako pierwszy podmiot możesz rozpoznać WDT. Natomiast podmiot niemiecki rozpozna na rzecz konsumenta lokalną dostawę opodatkowaną VAT w Niemczech.
Sprzedaż konsumencka w transakcjach łańcuchowych – szkolenie
Jeżeli interesuje Cię temat rozliczania sprzedaży konsumenckiej w ramach transakcji łańcuchowych, to skorzystaj z modułu eksperckiego, który jest częścią pakietu szkoleń z transakcji łańcuchowych.
