Co nowego w VAT? – podsumowanie września 2024 r.

Przeczytaj o tym co działo się w VAT we wrześniu 2024 r.

Wybrałem najważniejsze zmiany prawne i wydarzenia ze świata podatku VAT.

Zmiany w VAT wchodzące w życie we wrześniu 2024 r. – pomoc poszkodowanym wskutek powodzi

Stawka 0% dla darowizn i nieodpłatnie wykonanych usług

Na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 września 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług korzystają ze stawki 0% świadczenia nieodpłatne w postaci:

• darowizny towarów (jeżeli przy ich nabyciu lub wytworzeniu przysługiwało prawo do odliczenia);
• nieodpłatnego świadczenia usług.

Przy czym preferencja znajduje zastosowanie, jeżeli są one przeznaczone na cele związane z pomocą poszkodowanym wskutek intensywnych opadów atmosferycznych lub powodzi we wrześniu 2024 r. i realizowane na rzecz:

• organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
• jednostek samorządu terytorialnego;
• podmiotów leczniczych w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2024 r. poz. 799);
• Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych.

Dodatkowym warunkiem do stosowania stawki 0% jest zawarcie pisemnej umowy, z której ma wynikać, że dostarczone towary lub świadczone usług będą wykorzystane na cele związane z pomocą poszkodowanym wskutek intensywnych opadów atmosferycznych lub powodzi we wrześniu 2024 r.

Co do zasady, stawka 0% znajduje zastosowanie do świadczeń nieodpłatnych wykonanych od 18 września 2024 r.

Natomiast można zastosować tę stawkę również do świadczeń wykonanych w okresie 12-17 września 2024 r., na podstawie § 2 ww. rozporządzenia zmieniającego.

Rozwiązanie to ma obowiązywać do 31 grudnia 2024 r.

Stawka 0% dla darowizn materiałów budowlanych

Od dnia 24 września 2024 r. wprowadzono stawkę VAT 0% dla darowizn materiałów budowlanych – stanowiących pomoc osobom poszkodowanym wskutek powodzi.

Odpowiednie regulacje wprowadziło rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 września 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług.

Stawka 0% dotyczy nieodpłatnego przekazania materiałów budowlanych, jeżeli przy ich nabyciu lub wytworzeniu przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Z preferencji korzystają darowizny dokonane na rzecz:

• osób fizycznych lub
• podmiotów prowadzących działalność edukacyjną, kulturalną, w zakresie ochrony zdrowia, opieki nad dziećmi, młodzieżą oraz osobami w podeszłym wieku, zbiorowego zakwaterowania uczniów i studentów, jak również jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz innych podmiotów prowadzących działalność w obszarze pomocy społecznej.

Przy czym aby taka darowizna korzystała z preferencji, to:

• obdarowany musi posiadać prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane w rozumieniu prawa budowlanego;
• w nieruchomości tej musi zaistnieć szkoda wynikająca z opadów lub powodzi z września 2024 r.,
• nieruchomość musi być położona na terenie gminy określonej w odrębnych przepisach (generalnie chodzi o te wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 16 września 2024 r. w sprawie wprowadzenia stanu klęski żywiołowej na obszarze części województwa dolnośląskiego, lubuskiego, opolskiego oraz śląskiego).

Dodatkowo podatnik musi posiadać

• zawartą umowę darowizny;
• jeżeli obdarowanym jest osoba fizyczna – kopię kwestionariusza rodzinnego wywiadu środowiskowego, z której wynika poniesienie szkody w nieruchomości (potwierdzona za zgodność z oryginałem przez pracownika socjalnego przeprowadzającego wywiad);
• dla pozostałych obdarowanych – zaświadczenie wydane przez właściwego wójta, burmistrza albo prezydenta miasta potwierdzające poniesienie szkody w nieruchomości, w której prowadzona jest działalność.

Rozwiązanie to wprowadzono tymczasowo i ma dotyczyć darowizn dokonanych do dnia 31 marca 2025 r.

Przesunięcie niektórych terminów

Zapłata VAT oraz składanie JPK, deklaracji i informacji podsumowujących

Na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 września 2024 r. w sprawie przedłużenia niektórych terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego w związku z powodzią we wrześniu 2024 r. przedłużono niektóre terminy w zakresie podatku VAT.

Przy czym przedłużenie dotyczy podatników, którzy łącznie spełniają następujące warunki:

• są poszkodowanymi w rozumieniu ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi;
• mają siedzibę, zarząd lub miejsce zamieszkania na terenie gminy poszkodowanej wskazanej w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 16 września 2024 r. w sprawie wprowadzenia stanu klęski żywiołowej na obszarze części województwa dolnośląskiego, lubuskiego, opolskiego oraz śląskiego i prowadzą na jej terenie działalność.

Podmiotom tym przesunięto do:

• 25 stycznia 2025 r. termin zapłaty VAT za okresy sierpień-listopad 2024 r. albo za III kwartał 2024 r.;
• 25 listopada 2024 r. termin na złożenie deklaracji VAT-8 oraz VAT-9M, JPK oraz informacji podsumowujących za sierpień i wrzesień 2024 r. (ewentualnie za III kwartał 2024 r.).

Ponadto do dnia 25 listopada 2024 r. przedłużono dla członków grup VAT termin na złożenie JPK_GV za sierpień i wrzesień 2024 r.

Terminy dotyczące kas fiskalnych

Ponadto wydane zostały dwa rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 września 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie: a) kas rejestrujących oraz b) kas rejestrujących mających postać oprogramowania.

Na ich mocy przesunięto niektóre terminy związane z używaniem kas, np. dla powiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o przypadkach utraty kasy.

Dla sytuacji określonych w ww. rozporządzeniach na realizację obowiązków mamy 30 dni od dnia zaistnienia zdarzeń określonych w tych przepisach (a nie standardowe 5 lub 7 dni).

Zmiany w VAT planowane na 2025 r.

Modyfikacje w stawkach VAT – projekt ustawy (zmiany na 2025 r.)

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt z 10 września 2024 r. – ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw.

Przewidziano w nim zmiany w zakresie stawek VAT, odwrotnego obciążenia oraz obowiązków ewidencyjnych. Szczegóły poniżej.

Podwyższenie stawek VAT

Konie, osły, muły i osłomuły (23%)

Od 1 stycznia 2025 r. sprzedaż żywych koni, osłów, mułów i osłomułów ma podlegać opodatkowaniu wg stawki VAT 23%.

Planowane jest bowiem wykreślenie pkt 1 z poz. 7 załącznika nr 3 do ustawy o VAT (który obecnie dla takich transakcji przewiduje stawkę VAT 8%).

Wyroby z konopii siewnej (23%)

Według stawki VAT 23% opodatkowana ma być również sprzedaż wyrobów z konopi siewnej (Cannabis sativa) – do palenia lub do wdychania bez spalania, niebędące wyrobami wykorzystywanymi wyłącznie w celach medycznych.

Obniżenie stawek VAT

Statki i łodzie ratownicze (0%)

Obecnie organy przyjmują, że wg stawki VAT 0% opodatkowana jest dostawa statków i łodzi ratowniczych pełnomorskich. Nie dotyczy ona natomiast dostawy takich jednostek, które są wykorzystywane na morzu, a nie są statkami i łodziami pełnomorskimi.

Planowana jest zmiana brzmienia art. 83 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o VAT, która pozwoli objąć stawką 0% również takie jednostki.

Kubeczki menstruacyjne (5%)

Obecnie dostawa kubeczków menstruacyjnych jest opodatkowana stawką VAT w wysokości 23%, natomiast dostawa pozostałych produktów higienicznych dla kobiet, tj. podpasek higienicznych, tamponów – stawką 5%.

Aby jednolicie opodatkować produkty higieniczne dla kobiet, planowane objęcie stawką VAT 5% również kubeczków menstruacyjnych.

Pozostałe zmiany w stawkach VAT

Wyroby medyczne

Zgodnie z obecnymi regulacjami do dnia 27 maja 2025 r. ze stawki VAT 8% miała korzystać dostawa wyrobów medycznych, które zostały dopuszczone do obrotu na podstawie ustawy o wyrobach medycznych z dnia 20 maja 2010 r.

Ponieważ na rynku unijnym zdecydowano się na umożliwienie bezterminowego obrotu takimi wyrobami, to w art. 145c ustawy o VAT planowana jest zmiana, w świetle której stawka ta również będzie stosowana bezterminowo.

Stawka 8% na nawozy, pasze i środki ochrony roślin

Obecnie stawka VAT 8% przewidziana jest dla nawozów, pasz i środków ochrony roślin – na podstawie poz. 10 załącznika nr 3 do ustawy o VAT.

Pojęcia te nie zostały w żaden sposób zdefiniowane.

Planowane jest wykreślenie poz. 10 i dodanie do załącznika poz. 10a-10c, w których poprzez odwołanie do innych przepisów (tj. ustawy o nawozach i nawożeniu, ustawy o środkach ochrony roślin oraz ustawy o paszach) doprecyzowane zostanie o jakie konkretnie towary chodzi.

Zgodnie z deklaracjami z uzasadnienia do projektu, jest to jedynie doprecyzowanie przepisów, a zakres towarowy objęty stawką 8% nie ulegnie zmianie.

Przedłużenie odwrotnego obciążenia

Od 1 kwietnia 2023 r. obowiązuje wprowadzone czasowo odwrotne obciążenie na:

• dostawy gazu w systemie gazowym oraz energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym;
• świadczenie usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych.

O regulacji tej pisałem w Podsumowniu kwietnia 2023 r.

Planowane jest przedłużenie jego stosowania do 31 grudnia 2026 r.

Ponadto ma zostać doprecyzowane, że mechanizm znajduje zastosowanie, jeżeli nabywcą jest czynny podatnik VAT. Odpowiednie zmiany zostaną uwzględnione w art. 145e ustawy o VAT.

Usunięcie obowiązku integracji terminali płatniczych z kasami fiskalnymi

W ramach Polskiego Ładu zaplanowano dla przedsiębiorców wprowadzenie obowiązku zapewnienia współpracy kasy rejestrującej z terminalem płatniczym. Przepis miał obowiązywać od 1 lipca 2022 r.

W razie naruszenia tego obowiązku, naczelnik urzędu skarbowego miał mieć uprawnienie do nałożenia kary pieniężnej w wysokości 5 tys. zł.

Szczegółowo o tej zmianie pisałem w artykule Polski Ład to również zmiany w VAT.

Później przesunięto termin wejścia w życie tego obowiązku na 1 stycznia 2025 r. (o czym pisałem m.in. w Podsumowaniu czerwca 2022 r.).

Obecnie planowane jest zupełne usunięcie tego obowiązku.

Dane o transakcjach uzyskuje MF z raportów wysyłanych przez agentów rozliczeniowych – będzie to ich stały obowiązek (wynikający z przepisów dodanych do ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej). Stąd odstąpienie na ten moment od obowiązku integracji kas z terminalami.

Procedura SME, szkolenia i inne (zmiany na 2025 r.)

Dnia 27 września odbyło się pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw

Celem ustawy jest implementacja przepisów dyrektywy 2020/285 oraz dyrektywy 2022/542

Polska musi przyjąć te regulacje do końca 2024 r.

Pod tym linkiem znajdziesz uzasadnienie do projektu ustawy.

W projekcie przewidziano zmiany w następujących obszarach:

• wprowadzenie procedury SME – czyli możliwości korzystania ze zwolnień obrotowych w innych państwach UE;
• drobne zmiany w liczeniu wartości sprzedaży na potrzeby stosowania zwolnienia ze względu na obrót z art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT;
• doprecyzowanie zasad określania kraju opodatkowania w przypadku usług wstępu na imprezy (np. edukacyjne) – jeżeli obecność na nich jest wirtualna;
• zmiana zasad określania kraju opodatkowania dla wykonywanych wirtualnie usług związanych z działalnością kulturalną, artystyczną, sportową, naukową, edukacyjną, rozrywkową lub podobną – jeżeli klient nie jest podatnikiem;
• zmiany w procedurze marży dotyczącej dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków.

O procedurze SME oraz zmianach w zwolnieniu ze względu na obrót pisałem w artykule Procedura SME.

Natomiast planowaną modyfikację zasad określania kraju opodatkowania omówiłem we wpisie Szkolenia online – w jakim kraju podlegają VAT od 2025 r.?

System kaucyjny (zmiany na 2025 r.)

Dodatkowo od 1 stycznia 2025 r. ma funkcjonować system kaucyjny.

Dlatego w projekcie ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi przewidziano również odpowiednie uregulowania w ustawie o VAT.

Jak już będzie ostatecznie uchwalona ustawa, to na pewno opiszę te regulacje na blogu.

TSUE: Split payment w Polsce zgodny z prawem UE

Dnia 12 września 2024 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok w sprawie C‑709/22.

Z orzeczenia tego wynika, że wprowadzony w Polsce obligatoryjny mechanizm podzielonej płatności jest zgodny z prawem unijnym oraz wydaną dla Polski decyzją wykonawczą nr 2019/310.

Co nowego na blogu?

Nowe wpisy

W pierwszy czwartek września opublikowałem podsumowanie wydarzeń z ostatniego miesiąca – Co nowego w VAT? – podsumowanie sierpnia 2024 r.

Na blogu zamieściłem również artykuł, w którym wyjaśniam co to znaczy, że dany podmiot jest organizatorem transportu w transakcji łańcuchowej.

Przygotowałem również wpis, w którym omawiam co zmieni się w zakresie miejsca opodatkowania w przypadku wykonywania szkoleń online.

Nadchodzące szkolenia

Zapisz się na bezpłatny webinar ze zmian

Jutro (tj. 4.10.2024 r.) o godz. 9:00 poprowadzę bezpłatny webinar, w którym podsumuję najważniejsze zmiany w VAT z III kwartału 2024 r. (planowane i wprowadzone).

Możesz się na niego zapisać tutaj: https://livewebinar.com/567-434-253

Szkolenia, które się odbyły we wrześniu 2024 r.

---

Zdjęcie tytułowe autorstwa Towfiqu barbhuiya z Unsplash