Co nowego w VAT? – podsumowanie września 2022 r.

Przeczytaj o tym co działo się w VAT we wrześniu 2022 r.

Wybrałem najważniejsze zmiany prawne, orzeczenia i wydarzenia ze świata podatku VAT.

Przedłużenie obowiązywania tarczy antyinflacyjnej

Według pierwotnych założeń tarcza antyinflacyjna miała obowiązywać do końca lipca 2022 r.

Później przedłużono jej obowiązywanie do 31 października 2022 r. (o czym pisałem m.in. w podsumowaniu sierpnia).

Obecnie trwają prace legislacyjne nad ustawą z dnia 15 września 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, na mocy której obowiązywanie tarczy ma być przedłużone do końca 2022 r.

Dla przypomnienia, chodzi o obniżoną stawkę VAT dla:

• podstawowych produktów spożywczych, niektórych towarów związanych z produkcją rolną, gazu ziemnego (stawka 0%);
• energii elektrycznej i cieplnej (stawka 5%);
• paliw (stawka 8%).

Więcej o tarczy antyinflacyjnej przeczytasz we wpisie Czasowe obniżenie stawek VAT.

Utrzymanie stosowania stawek 23% i 8%

W tej samej ustawie, w której planuje się przedłużenie tarczy antyinflacyjnej, przewidziano również regulacje przewidujące dalsze stosowanie stawek 23% i 8%.

Od lat kolejne ekipy rządzące utrzymują fikcję tymczasowego podwyższenia stawek VAT z 22% do 23% oraz z 7% do 8%.

Regulacje te wprowadzono 1 stycznia 2011 r. na okres 3 lat.

A obowiązują już prawie…11 lat.

Przesunięcie obowiązku stosowania kas fiskalnych w myjniach samochodowych

Od początku 2022 r. obowiązuje nowe rozporządzenie w sprawie zwolnień ze stosowania kas fiskalnych.

Szczegółowo pisałem o nim w artykule Zwolnienia z kas fiskalnych w 2022 r.

W rozporządzeniu tym przewidziano objęcie obowiązkiem stosowania kasy podmioty prowadzące myjnie samochodowe. Wymóg ten miał obowiązywać pierwotnie od 1 lipca 2022 r.

Następnie termin ten przesunięto na 1 października 2022 r. (o czy pisałem w podsumowaniu czerwca).

A na mocy przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 września 2022 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących przesunięto termin wejścia tej regulacji na 1 lutego 2023 r.

Orzeczenia TSUE

Umowa może być fakturą

Dnia 29 września 2022 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C‑235/21 uznał, że sama umowa może stanowić fakturę.

Będzie tak, jeżeli z umowy wynikają wszystkie niezbędne informacje do tego by ustalić, że materialne przesłanki do odliczenia VAT zostały spełnione.

Jest to bardzo korzystne orzeczenie, które może pomóc w wykazaniu możliwości odliczenia VAT np. podatnikom mającym trudności z uzyskaniem faktury potwierdzającej zakup.

Niezapłacenie VAT z powodu trudności finansowych to nie oszustwo w zakresie VAT

Dnia 15 września 2022 r. TSUE wydał ciekawe orzeczenie w sprawie C‑227/21.

Sprawa dotyczyła podatnika, który nabył nieruchomość w ramach specjalnej procedury licytacji, która była realizowana w związku z niewypłacalnością sprzedawcy.

Kupujący zapłacił cenę z VAT. Jednak sprzedający, po wykazaniu VAT należnego w deklaracji, nie uiścił tej należności skarbowi państwa.

Litewskie organy podatkowe odmówiły nabywcy prawa do odliczenia VAT zapłaconego sprzedającemu.

Uznały, że ten był świadomy, iż sprzedający jest w trudnej sytuacji finansowej. Powinien on był zatem wiedzieć, że może to skutkować brakiem zapłaty VAT na rzecz skarbu państwa.

Trybunał słusznie uznał, że:

• samo niezapłacenie wykazanego w deklaracji należnego VAT, z powodu trudności finansowych, nie stanowi u sprzedającego oszustwa w zakresie VAT;
• skoro u sprzedającego nie ma oszustwa, to tym bardziej nabywcy nie można zarzucić, że uczestniczył w oszustwie;
• sam fakt, że nabywca wiedział o problemach finansowych sprzedającego i ryzyku braku płatności VAT na rzecz skarbu państwa nie oznacza, że ten nabywca dopuścił się nadużycia prawa.

W konsekwencji TSUE uznał, że w analizowanej sprawie nabywcy nie można odmówić prawa do odliczenia.

Ocena działania pakietu Quick fixes

EU VAT Forum opublikowało dokument oceniający działanie pakietu Quick fixes.

Jest to forum, na którym przedstawiciele przedsiębiorców, środowisk akademickich oraz władz państwowych dyskutują w jaki sposób usprawnić wdrażanie przepisów unijnych.

Poniżej opisuję krótko wnioski wynikające z tego raportu.

O pakiecie Quick fixes pisałem w artykule Polska nie zdążyła wdrożyć Quick fixes – co teraz.

Problemy ze stosowaniem przepisów o transakcjach łańcuchowych

Kto jest organizatorem transportu

W dokumencie wskazano na trudności z przypisaniem, który z podmiotów w łańcuchu jest organizatorem transportu. Przepisy unijne w żaden sposób tego nie regulują.

Z tego względu w państwach UE różnie podchodzi się do tego zagadnienia.

Istnieją wątpliwości czy organizatorem transportu jest podmiot, który:

• zleca transport firmie przewozowej;
• odpowiada za towar w trakcie transportu;
• jest właścicielem towaru podczas transportu.

Na takie przesłanki wskazano w dokumencie. Ja mógłbym od siebie dodać, że w Polsce nie raz rozważana była jeszcze kwestia ponoszenia kosztu transportu.

Powyższe uniemożliwia jednolite stosowanie przepisów o transakcjach łańcuchowych w UE.

Utrudnia też zgromadzenie dokumentów potwierdzających, że konkretny podmiot był organizatorem transportu.

W spisie treści znajdziesz kilka artykułów na blogu na temat transakcji łańcuchowych.

Transport dzielony

W raporcie pojawiły się również rozważania na temat transportu dzielonego.

Co w sytuacji, gdy przykładowo z powodów logistycznych towary zostaną przewiezione do innego państwa UE celem ich przepakowania. I dopiero potem zostaną przewiezione do państwa UE zakończenia wysyłki.

Czy w takim przypadku mamy do czynienia z jednym transportem, czy też z dwoma?

To również jest kwestia nierozstrzygnięta w przepisach o transakcjach łańcuchowych.

Transakcje trójstronne uproszczone

Wskazano również, że w różny sposób podchodzą obecnie państwa UE do kwestii warunków jakie są wymagane dla transakcji trójstronnych uproszczonych.

Chodzi o to, czy drugi w kolejności podmiot, który dzięki uproszczeniu nie musi się rejestrować do VAT w państwie zakończenia transportu, może mieć rejestrację w państwie z którego towary są wysyłane lub państwie, w którym kończy się wysyłka towarów.

Przy czym należy wskazać, że TSUE wypowiedział się już w sprawie C-580/16, że rejestracja do VAT w państwie, z którego towary są wysyłane nie wpływa na możliwość korzystania z uproszczenia.

Problemy z WDT

Trudności z weryfikacją czy kontrahent jest zidentyfikowany do celów VAT UE

Wskazano, że system VIES nie zawsze jest zaktualizowany, co nie raz uniemożliwia skuteczną weryfikację kontrahenta w tej bazie.

W niektórych państwach UE brakuje też określonej procedury weryfikacji kontrahentów unijnych.

Większość przedsiębiorców nie stosuje domniemania wywozu towaru do innego państwa UE

W ramach pakietu Quick fixes wprowadzono możliwość stosowania domniemania, że towary zostały przetransportowane między dwoma państwami UE.

Szczegółowo kwestię tę opisuję w artykule WDT od nowego roku – czy faktycznie czeka nas rewolucja.

W raporcie wskazano, że przedsiębiorcy w UE nie korzystają z tego domniemania:

• z uwagi na jego złożoność oraz
• brak możliwości zastosowania w niektórych przypadkach (np. wywozu towarów własnym środkiem transportu).

Większość państw UE stosuje własne sposoby dokumentowania WDT.

W spisie treści znajdziesz kilkanaście artykułów na temat WDT.

Problemy z procedurą call-off stock

W ramach pakietu Quick fixes wprowadzono procedurę call-off stock.

Szczegółowo opisuję ją w artykule Magazyn call-off stock – na czym polega i kiedy go stosować.

W raporcie wskazano na następujące problemy związane ze stosowaniem przepisów o procedurze call-off stock:

• brak definicji magazynu (warehouse) oraz zdefiniowania kto jest podmiotem prowadzącym magazyn (running a warehouse), w szczególności w kontekście prowadzenia go przez dostawcę towarów (wówczas rodzi to ryzyko powstania stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej);
• nie jest do końca jasne czy jest to opcja, którą można wybrać czy też jest konieczne jej stosowanie, jeśli wszystkie warunki są spełnione;
• nie ma jasności czy braki w prowadzonej ewidencji na potrzeby tej procedury powodują niemożliwość korzystania z niej;
• 12-miesięczny okres, w czasie którego towary mogą być przechowywane w magazynie okazał się być zbyt krótki.

Co nowego na blogu?

Nowe wpisy

Miesiąc tradycyjnie rozpoczęliśmy podsumowaniem wydarzeń z sierpnia (wpis: Co nowego w VAT? – podsumowanie sierpnia 2022 r.).

Ponadto na blogu opublikowałem wpis na temat rozliczania importu usług u podatnika zwolnionego z VAT.

Z uwagi na mój urlop, więcej wpisów nie popełniłem. 🙂