Nowy JPK – zmiany wprowadzone w 2021 r.

Od końca zeszłego roku zmagamy się z nowym JPK. Ministerstwo Finansów postanowiło po raz kolejny uprościć nam życie i zmienia rozporządzenie dotyczące JPK. 😉

Gdzie znajdę rozporządzenie?

Zmiany w JPK wprowadziło rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 29 czerwca 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (dalej nazywam je rozporządzeniem zmieniającym).

Zmieniło ono przepisy rozporządzenia regulującego co musi zawierać ewidencja i deklaracja VAT w formie nowego JPK (dalej nazywam je rozporządzeniem).

Szczegółowo o nowym JPK przeczytasz w moich wpisach w kategorii JPK.

Kiedy zmiany weszły w życie?

Większość regulacji obowiązuje od 1 lipca 2021 r.

Część rozwiązań ma jednak obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2022 r. Gdzie takie rozwiązanie przewidziano wskazuję w treści artykułu.

Jakie jest moje zdanie?

Oczywiście zmiany zapowiadane są jako uproszczenia dla podatników.

W mojej opinii jedyną słuszną zmianą byłoby zupełne usunięcie wymogu stosowania oznaczeń w JPK. 🙂

Jest to bardzo uciążliwy i niewiele dający pożytku obowiązek formalny. Jakie rodzi on problemy opisywałem już w artykule 10 największych grzechów nowego JPK.

Niestety wygląda na to, że co jakiś czas rozporządzenie będzie zmieniane, a za każdym razem my będziemy musieli ponownie analizować czy dotyczą nas te zmiany.

Czego dotyczą zmiany?

Przewidziane w projekcie zmiany dotyczą następujących obszarów:

• zasad ujmowania faktur dotyczących przejazdów autostradą oraz wystawianych w formie biletów jednorazowych;
• sposobu ujmowania paragonów z NIP nabywcy stanowiących faktury uproszczone;
• oznaczeń GTU;
• oznaczeń dotyczących procedur lub transakcji w VAT (stosowania kodu TP oraz MPP);
• zasad ujmowania dokumentów RO oraz WEW;
• obowiązek wskazywania nowych danych przy korzystaniu z ulgi na złe długi;
• zmiany związane z wejściem w życie pakietu e-commerce.

Ujmowanie faktur dotyczących przejazdów autostradą oraz wystawianych w formie biletów jednorazowych

Przy spełnieniu warunków określonych w rozporządzeniu w sprawie wystawiania faktur, fakturę może stanowić:

• wydruk dokumentujący przejazd autostradą płatną (zob. Autostrada a odliczenie VAT);
• bilet jednorazowy za przejazd pasażerski (zob. Kiedy bilet jest fakturą).

Obecnie nie ma przepisów, które pozwalałyby na ujęcie takich faktur w sposób zbiorczy. Jest to jednocześnie problematyczne bowiem takie faktury nie zawierają danych nabywcy, a więc nie ma żadnych podstaw, aby wymagać ujmowania każdej z nich odrębnie.

Po zmianach możliwość zbiorczego ujmowania tego rodzaju faktur wynika bezpośrednio z treści §10 ust. 1 pkt 9 lit. a rozporządzenia.

Ujmowanie w nowym JPK paragonów z NIP nabywcy stanowiących faktury uproszczone

Paragon z NIP nabywcy dokumentujący transakcję do 450 zł może stanowić fakturę uproszczoną.

Potwierdziło to MF w objaśnieniach podatkowych dotyczących paragonów uznawanych za faktury uproszczone.

Do końca czerwca 2021 r. obowiązywał przepis przejściowy (§11a rozporządzenia), który pozwalał na niewykazanie w ewidencji VAT takiej faktury jako odrębnej. Warunkiem było jednak, aby sprzedaż z takiego paragonu została ujęta w zbiorczym raporcie z kasy fiskalnym (w dokumencie RO).

Po zmianach wynika to z treści §10 ust. 1 pkt 7 lit. b rozporządzenia.

Przepis ten wskazuje, że faktury uproszczone co do zasady podlegają wykazaniu w JPK.

Jeżeli jednak taki paragon fiskalny zostanie ujęty w zbiorczym raporcie z kasy fiskalnej (dokument RO) albo zbiorczym dokumencie dotyczącym faktur stanowiących bilet jednorazowy lub za przejazd autostradą (o których pisałem wyżej), to nie musi być ujmowany w JPK jako odrębna faktura.

Zmiany dotyczące kodów GTU

GTU_01 – napoje alkoholowe

Obecnie kodem GTU_01 oznaczamy alkohol etylowy, piwa, wina, napoje fermentowane i wyroby pośrednie w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym.

Generalnie pod definicję alkoholu etylowego z ustawy o podatku akcyzowym podpadają również np. płyny do spryskiwaczy, odmrażacze, odświeżacze powietrza i klimatyzacji, płyny do dezynfekcji rąk i powierzchni, płyny czyszczące; które zawierają w swoim składzie m.in. alkohol etylowy całkowicie skażony.

Literalnie więc sprzedaż tego typu produktów powinna być oznaczana kodem GTU_01.

MF stoi jednak na stanowisku, że w takich przypadkach oznaczenia tego nie stosujemy. Moim zdaniem brak ku temu podstaw w przepisach, ale mamy już wiele interpretacji w tym duchu (por. 0112-KDIL1-2.4012.332.2020.1.AG albo 0114-KDIP4-1.4012.575.2020.1.AM).

Po zmianach wynika to bezpośrednio z treści przepisu.

Oznaczenie GTU_01 stosujemy bowiem do napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2%, piwa oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5% (CN od 2203 do 2208).

Wynika to z §10 ust. 3 pkt 1 lit. a rozporządzenia.

GTU_02 oraz GTU_03

Sprzedaż pewnych olejów opałowych może być obecnie objęta zarówno kodem GTU_02 jak GTU_03.

Jest to absurd, o którym pisałem w artykule 10 największych grzechów nowego JPK. Dotyczy to np. kodu CN 2710 20 90.

Po zmianach kod GTU_03 nie dotyczy olejów opałowych objętych kodem GTU_02.

Wynika to z §10 ust. 3 pkt 1 lit. c rozporządzenia.

GTU_06 – folia typu stretch

Tutaj przewidziano zmianę doprecyzowującą. Kodem tym objęta jest obecnie folia typu stretch. Nie jest to jednak urządzenie elektroniczne ani część lub materiał do urządzenia elektronicznego, do których odwołano się w przepisie.

Zmieniono więc jego brzmienie aby obejmował folię typu stretch jako kategorię odrębną od wyżej wymienionych.

Wynika to z §10 ust. 3 pkt 1 lit. f rozporządzenia.

GTU_07 – pojazdy i części do nich

Obecnie przepis wskazuje, że kod GTU_07 stosujemy do pojazdów oraz części samochodowych o kodach wyłącznie CN 8701-8708.

To mogłoby sugerować, że odnosi się on tylko do pojazdów i części samochodowych.

Po zmianach z przepisu wyraźnie wynika, że oznaczenie to dotyczy wszystkich pojazdów i części o ww. kodach CN, a nie tylko samochodowych.

Wynika to z §10 ust. 3 pkt 1 lit. g rozporządzenia.

GTU_08 – metale szlachetne i nieszlachetne

Dostosowano przepis do brzmienia załącznika nr 12 do ustawy o VAT obowiązującego od 1 listopada 2019 r.

Zgodnie z nową regulacją oznaczenie to stosujemy do metali szlachetnych oraz nieszlachetnych – wyłącznie określonych w poz. 1 załącznika nr 12 do ustawy oraz w poz. 12–25, 33–40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy o VAT.

Do końca czerwca 2021 r. w rozporządzeniu było również odwołanie do poz. 2 i 3 załącznika nr 12 do ustawy o VAT.

Zmiana została uwzględniona w §10 ust. 3 pkt 1 lit. h rozporządzenia.

GTU_09 – produkty lecznicze i wyroby medyczne

Zmiana doprecyzowująca. Wykreślono wstęp, że kod ten dotyczy ,,leków oraz wyrobów medycznych”.

§10 ust. 3 pkt 1 lit. i rozporządzenia wskazuje, że oznaczenie to stosujemy do produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych – wyłącznie objętych obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w art. 37av ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2021 r. poz. 974 i 981.

GTU_10 – budynki i budowle

Od momentu obowiązywania przepisów o nowym JPK były wątpliwości czy GTU_10 dotyczyć ma również sprzedaży:

• części budynków (np. lokali, miejsc postojowych),
• udziałów w nieruchomości;
• prawa użytowania wieczystego albo spółdzielczych praw do lokali.

Po zmianach z przepisu wyraźnie wynika, że kodem tym objęta jest również taka sprzedaż.

Na podstawie §10 ust. 3 pkt 1 lit. j rozporządzenia, GTU_10 dotyczy bowiem sprzedaży budynków, budowli i gruntów oraz ich części i udziałów w prawie własności, w tym również zbycia praw, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

GTU_12 – usługi niematerialne

Kod GTU_12 dotyczy konkretnych usług niematerialnych wymienionych w rozporządzeniu. Przy czym do końca czerwca 2021 r. w przepisie nie było odwołania do PKWiU.

Pewne symbole PKWiU były dotychczas jedynie sugerowane przez MF w publikowanych wyjaśnieniach.

Po zmianach kod GTU_12 dotyczy usług określanych przy użyciu konkretnych symboli PKWiU.

Kodem GTU_12 objęte są więc wyłącznie usługi:

• doradcze, w tym doradztwo prawne i podatkowe, doradztwo związane z zarządzaniem (PKWiU 62.02.1, 62.02.2, 66.19.91, 69.20.3, 70.22.11, 70.22.12, 70.22.13, 70.22.14, 70.22.15, 70.22.16, 70.22.3, 71.11.24, 71.11.42, 71.12.11, 71.12.31, 74.90.13, 74.90.15, 74.90.19),
• w zakresie rachunkowości i audytu finansowego (PKWiU 69.20.1, 69.20.2),
• prawne (PKWiU 69.1),
• zarządcze (PKWiU 62.03, 63.11.12, 66.11.19, 66.30, 68.32, 69.20.4, 70.22.17, 70.22.2, 90.02.19.1),
• firm centralnych (PKWiU 70.1),
• marketingowe lub reklamowe (PKWiU 73.1),
• badania rynku i opinii publicznej (PKWiU 73.2),
• w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU 72),
• w zakresie pozaszkolnych form edukacji (PKWiU 85.5).

Zauważ proszę, że w nowym brzmieniu przepisu zamieniono usługi:

• księgowe na usługi w zakresie rachunkowości i audytu finansowego oraz
• szkoleniowe na usługi w zakresie pozaszkolnych form edukacji.

Dostosowano bowiem brzmienie przepisu do odpowiednich klasyfikacji PKWiU.

Zmiana ta została uwzględniona w §10 ust. 3 pkt 2 lit. b rozporządzenia.

Brak obowiązku stosowania kodów GTU przy dokumentach RO i WEW

Obecnie nie stosujemy oznaczeń GTU do dokumentów RO i WEW. Nie wynika to jednak jednoznacznie z przepisów rozporządzenia, lecz z wyjaśnień MF.

W celu rozwiania wątpliwości dodano §10 ust. 3a, z którego wyraźnie to wynika.

Zmiany dotyczące kodów odnoszących się do procedur lub transakcji

Oznaczenie TP

Próg wartościowy nie został wprowadzony

W pierwotnych projektach planowano wprowadzenie progu wartościowego dla stosowania kodu TP.

Zrezygnowano jednak z tego rozwiązania, a więc w dalszym ciągu oznaczenie to stosujemy niezależnie od wartości transakcji.

Wyłączenie kodu TP przy powiązaniach ze Skarbem Państwa albo JST

Wprowadzono przepis, który wyłącza z obowiązku oznaczania kodem TP powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego lub ich związkami.

Wynika to z dodanego §10 ust. 4b rozporządzenia.

Usunięcie oznaczenia MPP

W pierwotnych projektach planowano wprowadzenie obowiązku stosowania oznaczenia MPP również dla transakcji, w których nabywca dobrowolnie zastosował podzieloną płatność.

Ostatecznie jednak zupełnie zrezygnowano z konieczności stosowania tego kodu.

Tym samym od 1 lipca 2021 r. nie mamy obowiązku oznaczania faktur kodem MPP.

Dotyczy to zarówno sprzedającego jak i kupującego.

Wykreślono bowiem z rozporządzenia §10 ust. 4 pkt 13 oraz §11 ust. 2 pkt 2.

Tę zmianę należy ocenić jako pozytywną 🙂

Brak obowiązku stosowania oznaczeń transakcji w przypadku dokumentu RO

Wprowadzono do rozporządzenia §10 ust. 4a, z którego wynika, że oznaczeń dotyczących procedur i transakcji (np. TP albo B_SPV) nie stosujemy do raportów kasowych oznaczonych kodem RO.

Nie ma natomiast analogicznego wyłączenia dla dowodów wewnętrznych. Dla nich kody procedur należy stosować.

Zmiany związane z pakietem e-commerce

Kilka zmian w JPK przewidziano w związku z wejściem w życie pakietu e-commerce.

Dodanie kodu WSTO_EE – obowiązujący od 1 stycznia 2022 r.

Kod ten musisz zastosować, gdy:

• dokonujesz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość (WSTO), jeżeli transport rozpoczyna się w Polsce lub
• świadczysz usługi telekomunikacyjne nadawcze i elektroniczne, o których mowa w art. 28k ustawy, na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub miejsce pobytu na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju.

Będę jeszcze szczegółowo opisywał na blogu kiedy WSTO występuje i jak tego typu transakcje rozliczać.

Kod ten będziemy musieli stosować od rozliczeń za styczeń 2022 r.

Z §2 ust. 2 rozporządzenia zmieniającego wynika, że w okresie od 1 lipca 2021 r. do 31 grudnia 2021 r. do ww. typów transakcji należy stosować kod EE.

Usunięcie kodu SW

Od 1 lipca 2021 r. sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju została zastąpiona wewnątrzwspólnotową sprzedażą towarów na odległość (WSTO). Wobec tego usunięto z ewidencji VAT oznaczenie SW, które dotyczyło właśnie sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju.

Zatem od 1 lipca 2021 r. nie stosujemy już oznaczenia SW.

Usunięcie kodu EE od 1 stycznia 2022 r.

Od 1 stycznia 2022 r. usunięty ma być kod kod EE, który dotyczył dotychczas usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy o VAT.

Jak pisałem wyżej, przewidziano nowy kod: WSTO_EE, który ma obowiązywać od 1 stycznia 2022 r.

Do tego czasu, tj. do 31 grudnia 2021 r., transakcje których dotyczy kod WSTO_EE mają być oznaczane kodem EE.

Kod IED

Przewidziano również wprowadzenie nowego kodu IED. Stosować go będą operatorzy interfejsu elektronicznego.

W pewnych przypadkach uznaje się ich za nabywcę i dostawcę towarów. Chodzi zasadniczo o sytuacje, gdy taki podmiot ułatwia za pomocą interfejsu elektronicznego:

• import towarów o równowartości 150 euro (SOTI) albo
• podatnikowi spoza UE dostawę towarów lub wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość (WSTO).

Taki podatnik będzie musiał zastosować to oznaczenie, jeżeli miejscem opodatkowania dostawy będzie Polska i jednocześnie podmiot ten nie będzie zarejestrowany w UE do procedur szczególnych IOSS lub OSS.

O obowiązkach takich pośredników też planuję jeszcze pisać na blogu.

To oznaczenie będziemy musieli stosować od rozliczenia za styczeń 2022 r.

Dodatkowe oznaczenie w cz. deklaracyjnej JPK

Operatorzy interfejsów elektronicznych są obowiązani prowadzić ewidencję transakcji, których dokonanie ułatwiają. Chodzi o ewidencję prowadzoną na podstawie art. 109b ust. 1 ustawy o VAT. Jednocześnie w pewnych przypadkach są zobowiązani udostępnić na żądanie organu podatkowego tę ewidencję w zakresie świadczeń podlegających VAT w Polsce.

Podatnicy, których dotyczy ten obowiązek będą zobligowani wskazać w cz. deklaracyjnej JPK, że dokonywali tego typu czynności. Wynika to z dodanego §7 pkt 8 rozporządzenia.

Przy czym oznaczenie to będziemy stosować dopiero od rozliczeń za styczeń 2022 r.

Zmiany dotyczące ulgi na złe długi

Obecnie wierzyciel korzystający z ulgi na złe długi nie ma obowiązku wskazywania w JPK daty:

• upływu terminu płatności lub
• dokonania przez dłużnika zapłaty.

Od 1 stycznia 2022 r. wierzyciel w przypadku korzystania z ulgi na złe długi będzie zobligowany wskazać termin płatności faktury.

W przypadku dokonania zapłaty przez dłużnika, wierzyciel jest zobligowany dokonać korekty in plus (tj. ponownie wykazać VAT należny). W takiej sytuacji będzie zobligowany do wskazania daty zapłaty.

Zmiana ta została wprowadzona w §10 ust. 2 pkt 1 lit. f rozporządzenia i informacje te będziemy musieli ujawniać od rozliczenia za styczeń 2022 r.

W odniesieniu do dłużników nie przewidziano żadnych dodatkowych oznaczeń.

Zmniejszenie podatku naliczonego za pomocą dowodu wewnętrznego

Od 1 stycznia 2021 r. obowiązują nowe przepisy o ujmowaniu korekt in minus.

W niektórych przypadkach nabywca zobowiązany jest ująć taką korektę, mimo że nie posiada faktury korygującej.

Po zmianach z przepisów rozporządzenia wynika, że w takich przypadkach podstawą ujęcia korekty in minus może być dowód wewnętrzny (WEW). Odpowiednią regulację dodano w §11 ust. 9 rozporządzenia.