VAT w obrocie międzynarodowym – rodzaje transakcji

We wpisie przedstawiam rodzaje transakcji z jakimi możesz się spotkać w obrocie międzynarodowym wraz z ich krótką charakterystyką.

Zanim zaczniemy…

Pierwszym krokiem jaki musisz wykonać jest oczywiście rozstrzygnięcie czy realizowana przez Ciebie transakcja:

• dotyczy towarów albo usług oraz
• polega na sprzedaży albo zakupie towarów/usług.

Myślę, że tego podziału nie muszę rozwijać i w każdym przypadku bez problemu przypiszesz, do której kategorii zalicza się Twoja transakcja. 🙂

We wpisie przyjąłem podział na transakcje towarowe oraz usługowe. Następnie w obrębie tych kategorii wyróżniam transakcje sprzedażowe oraz zakupy.

Transakcje towarowe

Sprzedaż towarów

Jeżeli sprzedajesz towary to na początku ustal czy w ramach dostawy są one wywożone do innego państwa UE albo poza UE.

Wywóz towarów do innego państwa UE

Jeżeli wywozisz towary do innego państwa UE, to możesz mieć do czynienia z trzema typami transakcji:

• wewnątrzwspólnotową dostawą towarów (WDT);
• wewnątrzwspólnotową sprzedażą towarów na odległość (WSTO) albo
• dostawą z montażem.

Dostawa z montażem w innym państwie UE

Dostawa z montażem polega w tym przypadku na dostawie towarów, które są montowane w innym państwie UE. Nie są to proste czynności instalacyjne. Wymagają fachowej wiedzy i kwalifikacji.

Cechą charakterystyczną dostawy z montażem jest to, że podlega opodatkowaniu w państwie, w którym odbywa się montaż, a tym samym nie stosujesz w tym przypadku stawki VAT 0%.

Więcej na ten temat przeczytasz we wpisie Dostawa z montażem – jak ją rozliczyć w VAT.

WDT czy WSTO?

WDT od WSTO różni się podmiotem, który jest nabywcą towarów.

Jeżeli dokonujesz dostawy na rzecz podatnika unijnego (z numerem VAT UE w systemie VIES), to rozpoznajesz WDT.

Jeżeli natomiast dostarczasz towary na rzecz:

• konsumenta, który mieszka w innym państwie UE albo
• podatnika, który nie ma obowiązku rozliczania WNT

– to rozpoznajesz WSTO.

Więcej na temat WSTO przeczytasz we wpisie Wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość.

Wywóz towarów poza UE

Jeżeli w ramach dostawy wywozisz towary poza UE, to możesz mieć do czynienia z dwoma typami transakcji:

• dostawą z montażem albo
• eksportem towarów.

Dostawa z montażem poza UE

Dostawa z montażem polega w tym przypadku na dostawie towarów, które są montowane poza UE. Nie są to proste czynności instalacyjne. Wymagają fachowej wiedzy i kwalifikacji.

Cechą charakterystyczną dostawy z montażem jest to, że podlega opodatkowaniu w państwie, w którym odbywa się montaż, a tym samym nie stosujesz w tym przypadku stawki VAT 0%.

Więcej na ten temat przeczytasz we wpisie Dostawa z montażem – jak ją rozliczyć w VAT.

Eksport towarów

Przy eksporcie towarów dokonujesz dostawy, w ramach której towary są wywożone poza UE.

Przy spełnieniu określonych w przepisach warunków, możesz do transakcji zastosować 0-proc. stawkę VAT.

Więcej o tym typie transakcji przeczytasz we wpisie Eksport towarów w VAT.

Co jeżeli nie wywożę towarów z Polski a klientem jest podmiot zagraniczny?

Pamiętaj, że istotą WDT, WSTO, eksportu towarów oraz dostawy z montażem jest wywóz towarów z Polski.

Jeżeli Twoim klientem jest podmiot zagraniczny, ale nie wywozisz towarów z Polski, to nie masz do czynienia z ww. typami transakcji.

Po prostu rozpoznajesz dostawę krajową.

Co jeśli sprzedaję towary poza Polską

Może być też tak, że sprzedajesz towary, które w momencie dostawy nie znajdują się w Polsce.

Wówczas transakcja nie podlega tutaj opodatkowaniu.

W takim przypadku możesz być zobowiązanym do wykazania w JPK dostawy poza terytorium kraju.

---

Zakup towarów

W przypadku zakupu towarów musisz rozstrzygnąć skąd towary zostały przywiezione. Zasadniczo jeżeli przywóz nastąpił:

• z innego państwa UE, to rozpoznajesz WNT;
• spoza UE, to rozpoznajesz import towarów.

Przy czym tutaj może też dojść do przypadku, gdy nabywasz towar w ramach dostawy z montażem.

Wówczas może Cię dotyczyć obowiązek rozpoznania odwrotnego obciążenia przewidzianego w art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT.

Odwrotne obciążenie (art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT)

Jak wskazywałem omawiając transakcje sprzedażowe, mamy typ transakcji określany jako dostawa z montażem.

Podlega ona opodatkowaniu w państwie, w którym towary są montowane.

Jednocześnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT wynika, że jeżeli:

• dostawcą towarów jest podmiot zagraniczny oraz
• dostawa podlega VAT w Polsce

– to za rozliczenie podatku w ramach odwrotnego obciążenia odpowiada polski kupujący.

Tutaj przeczytasz Jak rozliczyć dostawę z montażem jeżeli jesteś kupującym.

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów

Jeżeli nabywasz towary od podatnika unijnego i są one przywożone z innego państwa UE, to rozpoznajesz WNT.

Co ważne, w przypadku WNT sprzedający nie musi być zidentyfikowany w innym państwie UE jako podatnik VAT UE.

O przypadkach kiedy masz obowiązek rozpoznania WNT przeczytasz we wpisie Kiedy muszę wykazać VAT przy WNT.

Import towarów

Jeżeli nabywasz towary, które są przywożone spoza UE, to rozpoznajesz import towarów.

Rozliczenia VAT od importu towarów możesz zasadniczo dokonać na 3 sposoby, tj. w:

• zgłoszeniu celnym (standardowa procedura);
• deklaracji składanej w ramach JPK (procedura uproszczona z art. 33a ustawy o VAT);
• deklaracji importowej (opcja przewidziana w art. 33b ustawy o VAT).

Co jeżeli towary nie są przywożone z innego państwa?

Może być też tak, że nabywasz towar od podmiotu zagranicznego, lecz nie jest on przywożony spoza Polski. W momencie dostawy może znajdować się w Polsce.

W takim przypadku nie rozpoznajesz WNT ani importu towarów.

Musisz wówczas zweryfikować czy nie ciąży na Tobie obowiązek rozpoznania odwrotnego obciążenia z art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT.

Jest to ten sam przepis, który stosujemy w odniesieniu do nabycia towaru w ramach dostawy z montażem.

Szczegółowo przypadek ten omówiłem we wpisie Nabycie towaru w Polsce od podmiotu zagranicznego – skutki w VAT.

Co jeżeli nabywam towary poza Polską?

Może być też tak, że nabywasz towar poza Polską.

Wówczas dostawa ta nie podlega VAT w Polsce, a samego nabycia nie wykazujesz w JPK.

---

Transakcje usługowe

W zestawieniu transakcji międzynarodowych nie może oczywiście zabraknąć tych związanych z usługami.

I tak, jeżeli nabywasz usługę, to może to dla Ciebie stanowić import usług.

Jeżeli natomiast świadczysz usługę, to może Cię dotyczyć obowiązek rozpoznania eksportu usług.

Import usług

Konieczność rozpoznania import usług powstanie jeżeli nabywasz usługę, która podlega opodatkowaniu w Polsce.

W określeniu kraju opodatkowania usługi pomoże Ci artykuł Gdzie usługa podlega opodatkowaniu VAT.

Generalnie import usług musisz rozpoznać jeżeli nabywasz taką usługę od podmiotu zagranicznego.

Szczegółowo warunki wystąpienia tego typu transakcji przedstawiłem we wpisie Metoda na ustalenie czy występuje import usług.

Eksport usług

Eksport usług rozpoznasz natomiast w przypadku, gdy świadczysz usługę i jednocześnie nie podlega ona opodatkowaniu w Polsce.

W określeniu kraju opodatkowania usługi pomoże Ci artykuł Gdzie usługa podlega opodatkowaniu VAT.

Wówczas wystawiasz fakturę bez stawki i kwoty podatku. A transakcję wykazujesz w JPK jako świadczenie usług poza terytorium kraju.

Film – jakie są rodzaje transakcji międzynarodowych w VAT

Zagadnienie to omówiłem również w filmie dostępnym na YouTube: