Rok 2021 r. był naprawdę gorący jeżeli chodzi o wydarzenia dotyczące VAT. Obfitował w wiele zmian podatkowych, wyjaśnień publikowanych przez Ministerstwo Finansów, czy też orzeczeń NSA lub TSUE.
Poniżej przedstawiam mój wybór najważniejszych wydarzeń w świecie podatku VAT. 🙂
Zmiany, które weszły w życie w 2021 r.
Pakiet SLIM VAT
Na początku 2021 r. wszedł w życie pakiet SLIM VAT. Miał nam upraszczać życie, co wyszło chyba wszyscy wiemy. 😉
W wyniku ich wprowadzenia zmagamy się dzisiaj z bardzo skomplikowanymi zasadami ujmowania korekt.
Czego dokładnie dotyczyły zmiany przeczytasz w artykule Pakiet SLIM VAT – zmiany na 2021 r.
Korekty w transakcjach krajowych opisałem w artykułach Ujmowanie korekt in minus w 2021 r. oraz Korekta in plus w 2021 r.
Natomiast o korektach w transakcjach międzynarodowych przeczytasz we wpisie Ujmowanie korekt: WDT, WNT, import usług, eksport towarów oraz inne transakcje międzynarodowe.
Brexit
Początek 2021 r. okazał się wyzwaniem również dla tych, którzy handlują z Wielką Brytanią. Od tego momentu bowiem, na gruncie VAT, Wielka Brytania przestała być częścią UE.
Temat jednak dodatkowo skomplikował fakt, że Irlandię Północną traktujemy w sposób wyjątkowy – na potrzeby obrotu towarowego uznajemy ją za terytorium UE.
O szczegółach przeczytasz w artykule Brexit – skutki w VAT.
Zmiany w JPK
Minęło pół roku i od 1 lipca 2021 r. wprowadzono zmiany dotyczące JPK (po 9 miesiącach funkcjonowania nowego JPK). Część z tych regulacji będzie obowiązywała od 1 stycznia 2022 r.
Zmiany te opisałem w artykule Nowy JPK – zmiany wprowadzone w 2021 r.
Pakiet e-commerce
W połowie roku zafundowano nam również bardzo duży pakiet zmian modyfikujący zasady rozliczania sprzedaży towarów i usług na rzecz konsumentów w UE.
W artykule Pakiet e-commerce – kogo dotyczy wskazałem kiedy te regulacje Cię dotyczą. We wpisie Usługi objęte pakietem e-commerce wyjaśniam przy jakich usługach możesz korzystać z uproszczeń przewidzianych w tym pakiecie. Opisałem również czym jest wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość (WSTO) oraz w jaki sposób korzystać z procedury unijnej (OSS).
Pakiet SLIM VAT 2
We wrześniu i październiku 2021 r. wszedł w życie pakiet SLIM VAT 2. Na szczęście nie był to taki bubel jak ten pierwszy z pakietów. 😉
Nie zawarto w nim bowiem zmian utrudniających nam życie. Faktycznie większość regulacji stanowiło uproszczenia i doprecyzowania w ustawie o VAT.
Zmiany te opisałem w artykule Pakiet SLIM VAT 2 – ciąg dalszy zmian.
Objaśnienia podatkowe i interpretacje ogólne
W roku 2021 r. w swojej działalności nie próżnował również Minister Finansów.
Kontrakty drogowe
Już 26 stycznia MF wydał objaśnienia podatkowe dotyczące opodatkowania VAT kontraktów drogowych, w których przedstawił stanowisko w zakresie uznawania danego kontraktu drogowego jako świadczenia kompleksowego.
Zdaniem MF, jeżeli w ramach kontraktu mamy osiągnąć określony cel, w postaci zapewnienia właściwego stanu technicznego drogi, to mamy do czynienia z usługą kompleksową. Jeżeli natomiast realizujemy konkretne zlecenia (np. usługi odśnieżania), to takie świadczenia traktujemy jako odrębne.
Karty paliwowe
15 lutego MF wydał interpretację ogólną dotyczącą transakcji z wykorzystaniem kart paliwowych.
Niestety sporo nią namieszał. :/
Szczerze mówiąc wprowadza ona jeszcze więcej wątpliwości. Szerzej na jej temat wypowiedziałem się w artykule Karty paliwowe w VAT – jak opanować ten chaos.
Pakiet SLIM VAT
Następnie 23 kwietnia MF wydał objaśnienia podatkowe dotyczące pakietu SLIM VAT.
Okazało się, że przepisy rzekomo ,,upraszczające” życie podatników wymagają prawie 60 stron objaśnień. 😉
Kasy wirtualne i ewidencjonowanie płatności przelewem
12 sierpnia wydano objaśnienia podatkowe dotyczące ulgi na zakup kas wirtualnych oraz sposobie ewidencjonowania na kasie płatności bezgotówkowych.
Niektórzy podatnicy mogą stosować kasy wirtualne. Są to kasy mające postać oprogramowania. MF wyjaśnił w jaki sposób korzystać z ulgi na zakup tego rodzaju kas.
W objaśnieniach wskazał również, że ewidencjonowanie płatności przelewem na kasie powinno następować „niezwłocznie, jak najszybciej po otrzymaniu informacji z banku o dokonanej wpłacie”.
Pakiet e-commerce
1 września Minister Finansów opublikował objaśnienia podatkowe w zakresie pakietu e-commerce. Pozycja obowiązkowa do przestudiowania dla tych, których ten pakiet regulacji dotyczy.
Zwolnienie z VAT dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi
Natomiast już następnego dnia, tj. 2 września, wydano interpretację ogólną dotyczącą stosowania zwolnienia z VAT w przypadku świadczenia usług na rzecz funduszy inwestycyjnych.
Wynajem nieruchomości
21 października MF wydał interpretację ogólną dotyczącą opodatkowania wynajmu nieruchomości mieszkalnych na cele mieszkaniowe.
O stosowaniu zwolnienia z VAT przy wynajmie nieruchomości przeczytasz we wpisie Jak ustalić stawkę VAT dla najmu nieruchomości.
Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności
Minister Finansów pracował ciężko również w okresie przedświątecznym. 22 grudnia wydał bowiem interpretację ogólną w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług przekształcenia z mocy prawa prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.
MF przedstawił jakie jego zdaniem są konsekwencje wyroku TSUE w sprawie C‑604/19. Interpretacja ta jest istotna dla gmin, bowiem na mocy ustawy przekształceniowej nieruchomości zabudowane na cele mieszkaniowe zostały z mocy prawa przekształcone w prawo własności.
Minister Finansów uznał, że takie przekształcenie, w odniesieniu do prawa użytkowania wieczystego ustanowionego przed 1 maja 2004 r., podlega opodatkowaniu VAT. Ponadto wskazał, że obowiązek podatkowy z tego tytułu powstaje z chwilą otrzymania opłaty przekształceniowej.
Orzeczenia TSUE w polskich sprawach
W 2021 r. mieliśmy aż 6 orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w polskich sprawach.
Większość orzeczeń okazała się być korzystna dla podatników 😉
Jedyne orzeczenie ,,wygrane” przez organy podatkowe to wydane w sprawie C‑604/19, gdzie TSUE uznał, że przekształcenie prawa użytkowania w prawo własności z mocy prawa w zamian za opłatę stanowi dostawę towarów.
Kolejne orzeczenia zakończyły się już z sukcesem podatników.
W sprawie C-48/20 TSUE podkreślił, że podatnikowi działającemu w dobrej wierze należy pozwolić na korektę faktur z nienależnie wykazanym VAT.
W wyroku o sygn. C-895/19 potwierdzono, że szyk rozstawny przy odliczeniu VAT w WNT i imporcie usług jest niezgodny z prawem UE (tutaj przeczytasz o spóźnionym odliczaniu VAT przy WNT oraz imporcie usług).
W sprawie Grupy Warzywnej o sygn. C‑935/19 TSUE uznał, że organy podatkowe nie mogą nakładać sankcji VAT jeżeli uchybienie podatnika w odliczaniu VAT nie doprowadziło do żadnego uszczuplenia w należnościach publicznoprawnych.
Natomiast w sprawie C-855/19 Trybunał wskazał, że polskie przepisy tzw. pakietu paliwowego (wprowadzonego w 2016 r.) są niezgodne z prawem UE w zakresie, w jakim wymaga się płatności podatku przed powstaniem obowiązku podatkowego. Dotyczyło to paliwa nabywanego w ramach WNT.
W końcu w wyroku w sprawie C‑703/19 TSUE uznał, że usługi restauracyjne i cateringowe mają miejsce jeśli dostarczanie żywności następuje wraz z usługami wspomagającymi. Jeżeli jednak klient z tych dodatkowych zasobów nie skorzysta, to mamy do czynienia z dostawą żywności. Tego orzeczenia nie traktowałbym jako zwycięskiego ani dla organu ani podatnika. Natomiast okazało się, że praktyka interpretacyjna organów podatkowych w zakresie stosowania stawek obniżonych dla usług restauracyjnych i sprzedaży gotowych dań naruszała zasadę neutralności. Co stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 30 lipca 2021 r., sygn. I FSK 1290/18. A więc finalnie mamy chyba sukces podatnika. 🙂
Orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego
W 2021 r. również NSA wydało kilka istotnych orzeczeń.
Wyrok z 22 stycznia 2021 r., sygn. I FSK 2088/19 dotyczył WDT. Przed wywiezieniem towarów poza Polskę, zostały one skradzione. W konsekwencji transakcja musiała zostać przekształcona na opodatkowaną VAT dostawę krajową (z uwagi na brak wywozu towarów poza Polskę). A zatem nabywca, który miał rozpoznać WNT, otrzymał fakturę korygującą na dostawę krajową z wykazanym VAT. Jednocześnie z uwagi na kradzież towarów, nie był w stanie wykazać, że towary zostały wykorzystane do wykonania czynności opodatkowanej VAT. NSA potwierdził, że nabywca tych towarów ma prawo do odliczenia VAT, mimo że po ich nabyciu towary zostały skradzione.
Istotnym w mojej opinii jest również wyrok z 24 lutego 2021 r., sygn. I FSK 126/20. NSA uznał w nim, że podatnik zachowuje prawo do odliczenia, jeżeli przenoszona nadwyżka podatku naliczonego nie została zakwestionowana przed upływem terminu przedawnienia.
Wartym odnotowania jest również wyrok NSA z 29 lipca 2021 r., sygn. I FSK 660/18, który dotyczył kwestii stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Spółka włoska ma podpisane umowy z podmiotem w Polsce. Pracownicy tego podmiotu wykonują określone czynności na rzecz spółki włoskiej. Sąd uznał, że stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej nie powstało, gdyż pracownicy podmiotu z Polski nie podlegają instrukcjom ani kontroli spółki włoskiej.
Zmiany wprowadzone od 1 stycznia 2022 r.
W artykule opisuję co wydarzyło się w VAT w 2021 r. Zestawienie byłoby jednak niekompletne, gdybym nie uwzględnił również zmian, które weszły w życie od 1 stycznia 2022 r. Nad nimi przecież pracowano na przestrzeni w 2021 r.
Polski Ład
Od Nowego Roku weszły w życie przepisy Polskiego Ładu. Niezależnie od tego co forsuje rządowa propaganda, my zajmujący się podatkami dobrze wiemy, że chodzi tutaj o podwyżkę podatków. :/
W nowym bezładzie znalazły się również regulacje w zakresie VAT, które opisałem w artykule Polski Ład to również zmiany w VAT.
E-faktury
Od początku 2022 r. powołano do życia Krajowy System e-Faktur oraz wprowadzono faktury ustrukturyzowane (tzw. e-faktury). Póki co rozwiązanie to jest dobrowolne. Ale w 2023 r. ma ono już być dla nas obligatoryjne.
Więcej na ten temat przeczytasz we wpisie: Faktura ustrukturyzowana oraz Wyjaśnienia MF dotyczące e-faktur.
Zwolnienia z kas fiskalnych – nowe rozporządzenie
1 stycznia 2022 r. weszły w życie przepisy rozporządzenia z 22 grudnia 2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Tym samym o kolejne dwa lata wydłużono możliwość stosowania zwolnień z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kas rejestrujących. W następnych tygodniach na pewno szczegółowo opiszę co znalazło się w nowym rozporządzeniu.
Podsumowanie
Jak widzisz, 2021 r. obfitował w wiele zmian, wyjaśnień MF czy też orzeczeń. Oczywiście jest to tylko mój wybór najważniejszych spośród nich.
Nie pozostaje mi nic innego jak życzyć Ci dużo spokojniejszego 2022 roku. Może nie będzie on już tak obfity w zmiany i orzecznictwo w zakresie VAT? 😉
Wszystkiego dobrego w Nowym Roku! 🙂
